O A΄ και ο Β΄ Πόλεμος ονομάστηκαν παγκόσμιοι, ήταν όμως στην πραγματικότητα ευρωπαϊκοί ”εμφύλιοι”. Η Γηραιά Ήπειρος ήταν ο αναμφισβήτητος ομφαλός του κόσμου, όποιος την ήλεγχε, κυβερνούσε την οικουμένη.
Το αποτέλεσμα ήταν το σύνηθες στους εμφυλίους: η αλληλοεξάντληση των εμπολέμων. Η Βρετανική Αυτοκρατορία, η Υπερπόντια Γαλλία, το Γερμανικό Ράιχ εξέλιπαν. Το 1945 βρήκε την οικουμένη να κυβερνάται από δύο εν μέρει ή εν όλω εξωευρωπαϊκές δυνάμεις: τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Σοβιετική Ένωση.
Παρ’ όλα αυτά, και οι νέοι ανταπαιτητές της παγκόσμιας ισχύος είχαν βαθιές ρίζες στον πολιτισμό της Ευρώπης. Ήταν όπως έλεγε ο Πωλ Βαλερύ οι αναπεπταμένες φτερούγες της Ευρώπης, τα προγεφυρώματά της στην Ασία και τον Νέο Κόσμο. Με την έννοια αυτή, και ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν οικογενειακή υπόθεση με οικουμενικές προεκτάσεις. Και εκείνος είχε ως αποτέλεσμα την εξάντληση των συγγενών εμπολέμων και την ανάδυση νέων εξωτερικών Διεκδικητών στην Ασία.
Η νέα εκδοχή της ρωσσοδυτικής αντιπαράθεσης που παρακολουθούμε σε απευθείας μετάδοση στους δέκτες μας, προωθεί και επιταχύνει τον απ-ευρωπαϊσμό της παγκόσμιας ισχύος.
Η Ευρώπη τους δίνει διαστάσεις κοσμοϊστορικές, αλλά μόνο επειδή η ίδια φαντάζεται αταβιστικά τον εαυτό της στο κέντρο του κόσμου. Στην πραγματικότητα, τα σπουδαία τεκταίνονται αλλού. Ινδοί, Κινέζοι, Άραβες (φάνηκε από την έμμεση στήριξη του ΟΠΕΚ και των χωρών του Κόλπου στη Μόσχα), κερδίζουν από τη δική της αποτυχία να σταθεί στα πόδια της, πάει να πει να πολεμήσει τους δικούς της πολέμους και όχι εκείνους που της επιβάλλουν οι άλλοι.
Διότι πραγματική ευρωπαϊκή αυτονομία χωρίς μια κάποια συνεννόηση με τους Ρώσσους και χωρίς μια κάποια αποστασιοποίηση από τους Αμερικανούς, δεν γίνεται να υπάρξει. Όπως και αν λήξει η τωρινή μονομαχία, ακόμη και αν η Ρωσσία τελικώς καμφθεί, η σημασία της Ευρώπης θα υποβαθμιστεί. Στην καλύτερη περίπτωση η ήπειρός μας θα προσκολληθεί και πάλι παρασιτικά στον Υπερατλαντικό Αδελφό.
Στη χειρότερη, θα αρχίσει να διαβρώνεται και η τωρινή της λυμφατική ενότητα. Τι σκέφτονται άραγε οι Γάλλοι για τους γερμανικούς επανεξοπλισμούς που ανακοίνωσε ο καγκελάριος Σολτς; Τι σκέφτονται γι’ αυτούς οι Βρετανοί, οι Πολωνοί, οι Ούγγροι, οι Τσέχοι; Τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, που υπέφεραν από τον γερμανικό επεκτατισμό του παρελθόντος, αισθάνονται άραγε τώρα σε μεγαλύτερη ασφάλεια; Ή ενδόμυχα φοβούνται ότι βρέθηκαν και πάλι εν μέσω Συμπληγάδων;
«Οι ιδέες είναι η παρηγοριά των ανίσχυρων και η πρόφαση των ισχυρών», έλεγε ο Κονδύλης. Μήπως αυτό συμβαίνει και σήμερα με την ”ευρωπαϊκή ιδέα”; Μήπως εν ονόματί της, και εν ονόματι του αντιπουτινισμού, παρακολουθούμε την πλήρη χειραφέτηση της Γερμανίας, μήπως ο πολιτικός νάνος κάνει βήματα προς τη γιγάντωσή του;
Η ευρωπαϊκή ειρήνη του Μεταπολέμου είχε μία προϋπόθεση: την απόφαση των ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν την παγκόσμια σοβιετική πρόκληση. Είμαστε βέβαιοι ότι αυτή εξακολουθεί να ισχύει;
Αντέχει η Ουάσιγκτον μεσομακροπρόθεσμα τον διμέτωπο με Κίνα-Ρωσσία; Δεν θα ήταν εύλογο κάποια στιγμή, μόλις κατακάτσει ο κουρνιαχτός της δύστυχης Ουκρανίας και διαμοιραστούν τα ιμάτιά της, να δούμε μια προσπάθεια των ΗΠΑ (ή της Γερμανίας…) να επαναναπροσεγγίσουν διμερώς τη Ρωσσία;
Χαρακτηριστικό του πολυπολικού διεθνούς συστήματος, στο οποίο πλέον κινούμαστε, δεν είναι οι «αιώνιες φιλίες» και οι «συμμαχίες αρχών», αλλά το αντίθετό τους: η συχνή, κάποτε και ιλιγγιώδης αλλαγή εταίρων και συνασπισμών. Δεν χρειάζεται να θυμίσω εδώ τον περίφημο λόγο του Λόρδου Πάρμερστον στο αγγλικό κοινοβούλιο. Αρκεί να δει κανείς τι κάνει σήμερα ο Ερντογάν. Ή έστω να φυλλομετρήσει τις σελίδες που έγραψε ο Τολστόι για τους Ναπολεόντειους Πολέμους.
Όσο για τη Ρωσσία, τίποτε δεν δείχνει ότι πρόκειται να απομονωθεί ή ότι η όποια αυτή απομόνωσή της προώρισται να διαρκέσει. Το πιο πιθανό είναι ότι η Μόσχα θα αποσπάσει πειρατικά ό,τι μπορέσει, κι έπειτα θα κάτσει μαζί με τους άλλους μεγάλους παίκτες στο τραπέζι για να διαπραγματευθεί τα λάφυρα. Η εκπαραθύρωσή της από το διατραπεζικό σύστημα πληρωμών ασφαλώς θα την πλήξει. Θα πλήξει πιο καίρια όμως το (Δυτικό!) όραμα της παγκοσμιοποίησης και τον υποτιθέμενο μονόδρομό της. Διότι ο κόσμος και το εμπόριο όχι μόνο δεν ενοποιούνται ανεπιστρεπτί, όπως μας δασκάλευαν τόσον καιρό οι προφήτες, αλλά από το 2008 τουλάχιστον βαλκανοποιούνται, κατακερματίζονται. Και αυτό αφορά και τον, δήθεν, One World του διαδικτύου.
Με αυτή την έννοια, κλείνοντας εθελοντικά τους κύριους διαύλους της οικονομικής και ιδεολογικής επιρροής της στον υπόλοιπο κόσμο, η Δύση είναι σαν πυροβολεί το ίδιο της το πόδι. Ακόμη ένα σημάδι ότι ο δυτικοκεντρισμός, ο ευρωκεντρισμός σήμερα, δεν είναι παρά πολιτικός επαρχιωτισμός. Δεν είναι τυχαίοι ότι οι διάφοροι Μπορέλ καμαρώνουν γι’ αυτό. Τι νόημα μπορεί να έχει η ζωή χωρίς «τα ψώνια του Μιλάνου, τα πάρτι του Σαιν Τροπέ και τα διαμάντια της Αμβέρσας»;…