Ο ισχυρισμός της Δύσης ότι το Ιράν κατέρριψε το αεροπλάνο της Ukraine International Airlines (UIA) και σκότωσε 176 ανθρώπους προσφέρει μια δυσάρεστη ηχώ για την Ισλαμική Δημοκρατία, η οποία είχε πέσει η ίδια θύμα μιας συμπτωματικής κατάρριψης αεροσκάφους από αμερικανικές δυνάμεις πριν από 30 χρόνια.
Η συντριβή της πτήσης 655 της Iran Air από το αμερικανικό ναυτικό παραμένει μια από τις στιγμές που η ιρανική κυβέρνηση επισημαίνει στη μακρόχρονη δυσπιστία της απέναντι στην Αμερική. Την κατατάσσει στην ίδια κατηγορία με το πραξικόπημα που υποστηρίχθηκε από την CIA το 1953, το οποίο ανέτρεψε τον εκλεγμένο πρωθυπουργό του και παρέδωσε την απόλυτη εξουσία στον Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί μέχρι να παραιτηθεί από το θρόνο πριν από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί αναφέρθηκε στο συγκεκριμένο συμβάν, σχολιάζοντας τη δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ ότι οι δυνάμεις των ΗΠΑ έχουν επιλέξει 52 στόχους για να επιτεθούν στο Ιράν αν χρειαστεί, για κάθε έναν από τους Αμερικανικούς ομήρους που κρατήθηκαν μετά την κατάληψη της αμερικανικής πρεσβείας το 1979.
«Αυτοί που αναφέρουν τον αριθμό 52 πρέπει επίσης να θυμούνται τον αριθμό 290. #IR655» έγραψε ο Ροχανί στο Twitter, κάνοντας ευθεία αναφορά στα θύματα εκείνης της πτήσης. «Ποτέ μην απειλείτε το ιρανικό έθνος», συμπλήρωσε.
Την επίθεση κατά της πτήσης της Iran Air ακολούθησε ό, τι αναφέρεται στο Ναυτικό των Η.Π.Α. ως «Επιχείρηση Αλογάκι της Παναγίας», μια ολοήμερη ναυτική μάχη στον Περσικό Κόλπο μεταξύ των αμερικανικών δυνάμεων και του Ιράν, κατά τη διάρκεια του μακρού πολέμου της χώρας με το Ιράκ τη δεκαετία του ’80. Η μάχη αυτή ήρθε αφότου το αμερικανικό πολεμικό πλοίο USS Samuel B. Robertson χτυπήθηκε από νάρκη, για την οποία οι Αμερικανοί κατηγόρησαν το Ιράν ότι την τοποθέτησε στα ναυτιλιακά κανάλια που προσπαθούσαν να κρατήσουν ανοικτά οι ΗΠΑ για τα πετρελαιοφόρα του Κουβέιτ, εν μέσω του λεγόμενου «πολέμου των δεξαμενόπλοιων».
Μετά τη μάχη, οι δυνάμεις των Η.Π.Α. συνέχισαν να περιπολούν τα ναυτιλιακά κανάλια, ενώ η παραστρατιωτική Επαναστατική Φρουρά του Ιράν συχνά παρενοχλούσε τα εισερχόμενα πλοία με μικρότερα σκάφη. Αυτή είναι μια τακτική που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα στα στενά του Ορμούζ, από τα οποία διακινείται το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου.
Αμέσως μετά την αυγή της 3ης Ιουλίου 1988, το αμερικανικό καταδρομικό USS Vincennes έστειλε ένα ελικόπτερο να πετάξει πάνω από τα ιρανικά ταχύπλοα σκάφη που, σύμφωνα με το ναυτικό των ΗΠΑ, παρενοχλούσαν εμπορικά πλοία.
Οι Ιρανοί φέρονται να άνοιξαν πυρ κατά του ελικοπτέρου και το Vincennes τους καταδίωξε. Παρόλο που το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό δεν το παραδεχόταν για χρόνια, το Vincennes είχε περάσει στα ιρανικά χωρικά ύδατα κατά την καταδίωξη, ανοίγοντας πυρ κατά των ιρανικών πλοίων που βρίσκονταν εκεί.
Καθώς οι μάχες μαίνονταν, η πτήση 655 της Iran Air απογειώθηκε από την πόλη Μπαντάρ Αμπάς με προορισμό το Ντουμπάι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Το Airbus A300 ξεκίνησε το ταξίδι του κανονικά, όπως έκανε δύο φορές την εβδομάδα για πάνω από 20 χρόνια. Ο κυβερνήτης επικοινώνησε με τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας στα αγγλικά. Το τελευταίο του μήνυμα ήταν: «Ευχαριστώ, καλή μέρα».
Εν τω μεταξύ, το καταδρομικό Vincennes είχε μπερδέψει το εμπορικό αεροσκάφος με ένα ιρανικό μαχητικό F-14, παρά την ύπαρξη τελευταίας τεχνολογίας εξοπλισμού μάχης τότε.
Οι ΗΠΑ αναφέρουν ότι το Πολεμικό Ναυτικό πραγματοποίησε 11 προειδοποιητικές κλήσεις μέσω ασυρμάτου σε διαφορετικές συχνότητες, προτού το Vincennes εκτοξεύσει δύο πυραύλους στο αεροπλάνο, καταρρίπτοντάς το και σκοτώνοντας όλους τους επιβάτες. Τα «μαύρα κουτιά» που κατέγραφαν τα δεδομένα της πτήσης δεν ανακτήθηκαν ποτέ.
Ο θάνατος όλων των επιβαινόντων συγκλόνισε το Ιράν, ακόμη και εν μέσω του αιματηρού πολέμου με το Ιράκ, ο οποίος κόστισε τη ζωή σε περισσότερο από 1 εκατομμύριο ανθρώπους.
Μεταξύ των νεκρών από τη συντριβή ήταν 66 βρέφη και παιδιά. Το Ιράν θα άσκησε αγωγή εναντίον των ΗΠΑ, φθάνοντας σε έναν διακανονισμό 131,8 εκατομμυρίων δολαρίων.
Οι Η.Π.Α. αργότερα έδωσαν στον καπετάνιο του USS Vincennes το βραβείο του Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής, το οποίο ενόχλησε ακόμη περισσότερο το Ιράν.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, η κρατική τηλεόραση του Ιράν μεταδίδει ζωντανά το μνημόσυνο που λαμβάνει χώρα στη μνήμη των θυμάτων.
Τα τελευταία χρόνια οι σκληροπυρηνικές δυνάμεις άρχισαν να συνδέουν την τραγωδία με την εκστρατεία του Τραμπ που στοχεύει την Τεχεράνη, η οποία περιελάμβανε την μονομερή απόσυρση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν και τις παγκόσμιες δυνάμεις και την επαναφορά των συντριπτικών κυρώσεων.
Η απόφαση του Τραμπ να συμπεριληφθεί το Ιράν μεταξύ των εθνών στα οποία εξακολυθεί να απαγορεύεται η χορήγηση βίζα επίσης εξοργίζει τους Ιρανούς, πολλοί εκ των οποίων έχουν συγγενείς στην Αμερική ή ελπίζουν να σπουδάσουν εκεί.
Η παρουσίαση των ΗΠΑ ως απειλή βοήθησε στην ενίσχυση της υποστήριξης των κυβερνήσεων του Ιράν στο παρελθόν. Η δολοφονία του στρατηγού Κασέμ Σολεϊμανί την περασμένη εβδομάδα στη Βαγδάτη συνέβαλε ακόμη περισσότερο σε αυτό, με πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους να βγαίνουν στους δρόμους της Τεχεράνης για την πολυήμερη κηδεία του.
Αλλά ακόμα και αυτή η πομπή τελείωσε με ένα ακόμη δυσάρεστο μαντάτο για την πατρίδα τους, καθώς τουλάχιστον 56 ανθρώποι ποδοπατήθηκαν μέχρι θανάτου κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων μνήμης.
Εκείνο το βράδυ, το Ιράν ξεκίνησε την επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους στις ιρακινές βάσεις που στέγαζαν στρατεύματα των Η.Π.Α. Το επόμενο πρωί, τον γύρο του κόσμου έκανε η είδηση της συντριβής της ουκρανικής πτήσης...