Εάν αντιμετωπίζουμε άγχος, μπορεί να είμαστε εξοικειωμένοι με την αίσθηση αποστράγγισης που έρχεται μετά από μια κρίση άγχους ή πανικού. Υπάρχει η ομίχλη εγκεφάλου και η νωθρότητα. Μπορεί να αισθανόμαστε πιο δύσκολο να εστιάσουμε, μπορεί να είμαστε λιγότερο σε εγρήγορση και το σώμα μας να πονάει.
Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης άγχους ή πανικού, το σώμα βιώνει μια σειρά από χημικές αλλαγές και αρχίζει να αδειάζει αδρεναλίνη. Ο καρδιακός μας ρυθμός επιταχύνεται και η αναπνοή μας γίνεται ρηχή (αβαθής). Στην συνέχεια, όταν η επίθεση περάσει και ηρεμήσουμε από την έντονη απόκριση που παράγει το νευρικό μας σύστημα, εμφανίζεται ένα νέο σύνολο συμπτωμάτων, το λεγόμενο «χανγκόβερ» , αφήνοντας τους ανθρώπους να αισθάνονται ψυχικά και σωματικά εξαντλημένοι.
«Η ”υπερφόρτωση” παίρνει πολλή ενέργεια και μας ανεβάζει στροφές κατά κάποιο τρόπο, οπότε, φυσικά, θα νιώθουμε πολύ κουρασμένοι και πολύ κουρασμένοι μετά από αυτό», λέει στην HuffPost η Τζέσικα Στερν, κλινική επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα ψυχιατρικής στο NYU Langone Health.
Τι προκαλεί αυτές τις συνέπειες
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι οι κρίσεις πανικού και οι κρίσεις άγχους, αν και συχνά χρησιμοποιούνται εναλλάξ, είναι δύο διαφορετικά πράγματα.
Η κρίση πανικού είναι μια φυσιολογική αντίδραση κατά την οποία ενεργοποιείται η αντίδραση μάχης ή φυγής του σώματος για να βοηθήσει ένα άτομο να προετοιμαστεί για κάτι επικίνδυνο. Οι άνθρωποι συχνά λένε ότι μια κρίση πανικού μοιάζει σαν να παθαίνουν καρδιακή προσβολή ή να πεθαίνουν – μπορεί να προκαλέσει έντονο άγχος μαζί με ένα σύνολο σωματικών συμπτωμάτων, όπως γρήγορο καρδιακό παλμό, εφίδρωση, τρέμουλο και δύσπνοια.
Οι κρίσεις άγχους, από την άλλη πλευρά, συμβαίνουν συνήθως όταν οι άνθρωποι από κάποιο σημείο και μετά δεν αισθάνονται πλέον ότι μπορούν να ελέγξουν το άγχος τους. «Το άγχος ξεπερνά το όριο όπου δεν είναι πλέον άνετο ή διαχειρίσιμο για κάποιον», λέει ο Ντέιβιντ Κλεμάνσκι, ψυχολόγος του Yale Medicine και επίκουρος καθηγητής ψυχιατρικής στο Yale School of Medicine.
Κατά τη διάρκεια και των δύο τύπων επιθέσεων, η αδρεναλίνη διοχετεύεται σε όλο το σώμα. Όταν ηρεμήσουμε από αυτή την απότομη αύξηση της αδρεναλίνης, μπορεί να αισθανθούμε κουρασμένοι επειδή μόλις περάσαμε μια έντονη συναισθηματική εμπειρία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, μια επιβαρυντική σωματική αντίδραση επίσης.
«Όταν ηρεμήσουμε από αυτό, θα υπάρξουν πολλές συνέπειες. Το σώμα μας θα αισθάνεται πραγματικά κουρασμένο επειδή περάσαμε από ένα αρκετά μεγάλο γεγονός», λέει ο Κλεμάνσκι.
Μετά από μια (τέτοια) επίθεση, οι άνθρωποι συχνά αισθάνονται έξω από αυτήν και εξαντλημένοι. Και αν κάναμε υπεραερισμό (σ.σ. αναπνεύσαμε πολύ γρήγορα), μπορεί ακόμη και να νιώσαμε πόνο — ιδιαίτερα στους μύες του θώρακα. Μερικοί μπορεί να εμφανίσουν ναυτία, γαστρεντερικά προβλήματα, πονοκεφάλους και ημικρανίες μαζί με εξάρσεις συμπτωμάτων που σχετίζονται με χρόνιες παθήσεις που έχουν, σύμφωνα με την Στερν.
Πώς να αντιμετωπίσουμε ένα «χανγκόβερ» άγχους ή κρίση πανικού
Εάν αντιμετωπίζουμε τακτικά κρίσεις άγχους ή κρίσεις πανικού, η Στερν συστήνει να μάθουμε τι χρειαζεται (να κάνουμε) κατά τη διάρκεια και μετά την επίθεση, ώστε να μπορούμε να έχουμε ένα σχέδιο σε εφαρμογή. Ο Κλεμάνσκι λέει ότι οι μέθοδοι θεραπείας όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεωρία μπορούν να μας βοηθήσουν να μάθουμε πώς να διαχειριζόμαστε το άγχος και τον πανικό όταν εμφανίζεται, έτσι δεν θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε τέτοια σοβαρά συμπτώματα «χανγκόβερ» μετά.
Αλλά αν η επίθεση ήρθε και έφυγε ήδη και νιώθουμε αρκετά έξω από αυτήν, υπάρχουν μερικοί τρόποι για να μετριαστούν τα συμπτώματα.
Το πρώτο βήμα είναι να κάνουμε παύση και να πάρουμε μια ανάσα για να επιβραδύνουμε το σύστημά μας. «Ας δοκιμάσουμε να κάνουμε στο περιβάλλον μας κάτι με το οποίο αισθανόμαστε άνετα», λέει η Στερν. Ας σβήσουμε τα φώτα, ας βάλουμε λίγη χαλαρωτική μουσική — κι ας κάνουμε ό,τι χρειαζόμαστε για να ηρεμήσουμε και να νιώσετε προσγειωμένοι.
Ο Κλεμάνσκι συνιστά την εξάσκηση της ενσυνειδητότητας. Ας φέρουμε τον εαυτό μας στην παρούσα στιγμή κι ας αναγνωρίσουμε οτιδήποτε είναι αυτό που αισθανόμαστε σωματικά και συναισθηματικά. Η ενασχόληση με ορισμένες τεχνικές βαθιάς αναπνοής - όπως διαφραγματική αναπνοή, τεχνική αναπνοής box breathing ή ρυθμική αναπνοή - για τη ρύθμιση του σώματός μας μπορεί επίσης να βοηθήσει σε αυτό.
Ας προσπαθήσουμε ακόμα να υιοθετήσουμε όλες τις παραδοσιακά υγιεινές συμπεριφορές - όπως να βεβαιωθούμε ότι κοιμόμαστε αρκετά και κάνουμε σωστή διατροφή - κι ας βρούμε κάποιον με τον οποίο θα επεξεργαστούμε τα συναισθήματά μας, είτε πρόκειται για στενό φίλο είτε για επαγγελματία ψυχικής υγείας. Η Στέρν αναφέρει ότι είναι σημαντικό να απευθυνθούμε σε κάποιον που θα μας προσγειώνει και θα μας ηρεμεί, όχι σε κάποιον που θα μας «επιταχύνει» ι ακόμη περισσότερο. Η Στέρν προτείνει επίσης επίσης να βρούμε τρόπο να κινούμαστε όταν μπορούμε — είτε αυτό σημαίνει να πάμε μια βόλτα είτε να κάνουμε κάποιες απαλές διατάσεις.
Να είμαστε υπομονετικοί με τον εαυτό σας. Θα χρειαστεί λίγος χρόνος για να υποχωρήσουν οι συνέπειες. «Ας συνειδητοποιήσουμε ότι, ε, το χειρότερο τελείωσε και εφόσον προσπαθώ να κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ και είμαι συμπονετικός με τον εαυτό μου, μπορώ να το ξεπεράσω με τον καιρό», λέει ο Κλεμάνσκι.