Πέρυσι, ο Ντόναλντ Τραμπ υποσχέθηκε ότι θα τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία σε «24 ώρες». Την περασμένη εβδομάδα, είπε ότι δεν θα επιλυθεί έως ότου αυτός και ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν «συναντηθούν». Τη Δευτέρα, μετά από ένα δίωρο τηλεφώνημα μεταξύ των δύο είπε ότι οι όροι μιας ειρηνευτικής συμφωνίας θα μπορούσαν να τεθούν προς διαπραγμάτευση μόνο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας -αφήνοντας όμως ανοιχτή και την πιθανότητα ενός τετ α τετ του ίδιου με τον ισχυρό άνδρα του Κρεμλίνου. Στο βάθος όμως επίσης υπάρχει και η απειλή της εγκατάλειψης κάθε προσπάθειας, που δεν αποκλείεται να συνοδεύεται και από μια διακοπή της βοήθειας προς το Κίεβο…
Βέβαια, αν και τα πράγματα δεν εξελίσσονται ως θα ήθελε, ο Τραμπ φαίνεται να μην έχει χάσει προς τον παρόν την αισιοδοξία του (ή το πείσμα του) για την προοπτική μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, υποστηρίζοντας με ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πως οι δύο εμπλεκομένες στον πόλεμο πλευρές «άρχιζαν αμέσως» διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός και τερματισμό του πολέμου.
Η οπτική ήταν κάπως διαφορετική βέβαια στη Μόσχα. Ο Πούτιν είπε μόνο ότι η χώρα του είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Ουκρανία για τη σύνταξη ενός «μνημονίου για μια πιθανή μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία». Οι συζητήσεις για περί «μνημονίου», αόριστου «καθορισμού ενός χρονοδιαγράμματος» και ενός «πιθανού ειρηνικού μέλλοντος» δύσκολα μπορούν να αναγνωστούν ως ένα στέρεο έδαφος πάνω στο οποίο μπορούν να οικοδομηθούν γρήγορα στέρεες συμφωνίες.
Ο Πούτιν τόνισε και πάλι ότι οποιοδήποτε λύση θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα «πρωταρχικά αίτια» του πολέμου – που η Ρωσία ισχυρίστηκε στο παρελθόν ότι είναι η επιθυμία της Ουκρανίας για στενότερους δεσμούς με την Ευρώπη.
Στο Truth Social πάλι, ο Τραμπ έγραφε ότι η Ρωσία και η Ουκρανία θα «αρχίσουν αμέσως διαπραγματεύσεις» για κατάπαυση του πυρός, προσθέτοντας ότι «οι όροι για αυτό θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των δύο μερών».
Φόβοι αποχώρησης των ΗΠΑ από το τραπέζι (και ίσως διακοπή της βοήθειας στο Κίεβο;)
Ωστόσο, υπάρχει πιθανότητα, όπως επισημαίνει το BBC, η τελευταία άποψη του Τραμπ για τον πόλεμο στην Ουκρανία να είναι ένα σημάδι ότι οι ΗΠΑ θα εγκαταλείψουν τελικά το τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αργότερα τη Δευτέρα, ο Τραμπ είπε ότι δεν θα απομακρυνθεί από τη διαμεσολάβηση των συνομιλιών μεταξύ των δύο χωρών, αλλά αναγνώρισε ότι είχε μια «κόκκινη γραμμή στο μυαλό του».
«Εμπλέκονται μεγάλοι εγωισμοί, αλλά νομίζω ότι κάτι θα συμβεί», είπε. «Και αν δεν γίνει, απλώς θα κάνω πίσω και θα πρέπει να συνεχίσουν». Μια τέτοια κίνηση, ωστόσο, έρχεται με τα δικά της ερωτήματα – και κινδύνους.
Σημειώνεται πως λίγο πριν το τηλεφώνημα ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς ανέφερε ότι εάν δεν υπάρξει συμφωνία με τη Ρωσία τότε «τελικά, οι ΗΠΑ θα πρέπει να πουν ότι αυτός δεν είναι δικός μας πόλεμος». «Όπως είπε χαρακτηριστικά: «Είναι ο πόλεμος του Τζο Μπάιντεν, είναι ο πόλεμος του Βλαντιμίρ Πούτιν. Δεν είναι δικός. Θα προσπαθήσουμε να τον τερματίσουμε, αλλά αν μπορέσουμε να τον τερματίσουμε, τελικά θα πούμε: Ξέρετε κάτι; Άξιζε μια προσπάθεια, αλλά δεν θα συνεχίσουμε». Ανάλογες δηλώσεις έχουν γίνει και από τον Υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο και από την εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου.

Το μέγα ερώτημα είναι βέβαια εάν μια αποχώρηση των ΗΠΑ από το τραπέζι των συζητήσεων θα σήμαινε και τερματισμό της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Εάν κάτι τέτοιο ισχύσει τότε μπορεί να είναι μια εξέλιξη που η Ρωσία, με τους μεγαλύτερους πόρους της σε σύγκριση με μια Ουκρανία αποκομμένη από την αμερικανική υποστήριξη, θα καλωσόριζε.
Ο υπό συνεχή πίεση ο Ζελένσκι
Αυτή η προοπτική είναι αρκετή για να ανησυχεί ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι. «Είναι κρίσιμο για όλους μας οι Ηνωμένες Πολιτείες να μην αποστασιοποιούνται από τις συνομιλίες και την επιδίωξη της ειρήνης», είπε τη Δευτέρα μετά τη συνομιλία Τραμπ-Πούτιν τονίζοντας το αυτονόητο: πως κάτι τέτοιο θα ωφελούσε μόνο τη Ρωσία.
Παράλληλα τονίζει πως είχε ζητήσει απο τον Τραμπ «να μην λάβει καμία απόφαση σχετικά με την Ουκρανία χωρίς εμάς» ενώ ξεκαθαρίζει πως το Κίεβο δεν θα συμφωνήσει να αποσύρει τις ένοπλες δυνάμεις της από περιοχές που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον έλεγχό της, τις οποίες η Μόσχα ισχυρίζεται πως έχει προσαρτήσει πλήρως, διεμήνυσε ο Ζελένσκι. «Κανείς δεν θα εγκαταλείψει τη γη μας, τα εδάφη μας, τον λαό μας», τόνισε ο ουκρανός πρόεδρος και συμπλήρωσε: «εάν η Ρωσία θέτει όρους για αποχώρηση των στρατευμάτων μας από τα εδάφη μας, αυτό σημαίνει πως δεν επιθυμεί κατάπαυση του πυρός και δεν θέλει να τελειώσει ο πόλεμος».
Πάντως, αφήνοντας κατά μέρος τη ρητορική της Δευτέρας, φαίνεται ότι η Ουκρανία και η Ρωσία πρόκειται να συνεχίσουν κάποιου είδους συνομιλίες και αυτό από μόνο του είναι μια θετική εξέλιξη.
Ο δε Τραμπ τηρεί την υπόσχεση για περικοπή κυρώσεων στη Ρωσία –και νέες εμπορικές συμφωνίες και οικονομικές επενδύσεις– προσπαθώντας να δελεάσει τον Πούτιν προς μια ειρηνευτική συμφωνία. Το ανέφερε ξανά στα σχόλιά του μετά το τηλεφώνημα. Επίσης, δεν συζητήθηκαν, από την άλλη πλευρά, τυχόν αρνητικές συνέπειες, όπως νέες κυρώσεις στις ρωσικές τραπεζικές και εξαγωγές ενέργειας.
Πηγές: BBC, AFP, Reuters