Οι εκλογές στην Τουρκία, ο Ερντογάν και τα τουρκικά δόγματα

Γιατί ανησυχεί ο Ερντογάν και γιατί πρέπει να ανησυχούμε και εμείς
Anadolu Agency via Getty Images

Η Τουρκία έχει εισέλθει σε προεκλογική περίοδο, καθώς σε ένα χρόνο περίπου έχουμε γενικές εκλογές. Πιο συγκεκριμένα, οι τουρκικές γενικές εκλογές του 2023 θα διεξαχθούν την Κυριακή 18 Ιουνίου. Την ημέρα εκείνη διεξάγονται προεδρικές εκλογές για την εκλογή του Προέδρου της Τουρκίας με σύστημα δύο γύρων. Ταυτόχρονα, διεξάγονται βουλευτικές εκλογές για την εκλογή 600 βουλευτών στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας.

Οι προηγούμενες γενικές εκλογές στην Τουρκία διεξήχθησαν στις 24 Ιουνίου 2018 και σηματοδότησαν τη μετάβαση της Τουρκίας από ένα κοινοβουλευτικό σύστημα σε ένα προεδρικό, όπως επικυρώθηκε από τους ψηφοφόρους στο αμφιλεγόμενο συνταγματικό δημοψήφισμα του 2017.

Το αποτέλεσμα εκείνης της εκλογικής αναμέτρησης οδήγησε, όπως άλλωστε είναι γνωστό, σε νίκη του νυν προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος κατείχε τη συγκεκριμένη θέση από το 2014.

Εν τω μεταξύ, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΚ) έχασε την απόλυτη πλειοψηφία του στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας για πρώτη φορά από τον Ιούνιο 2015, γεγονός που το ανάγκασε να βρει κυβερνητικό δεκανίκι το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί (εδώ εντάσσονται και οι Γκρίζοι Λύκοι)

Το αξίωμα του Πρωθυπουργού της Τουρκίας καταργήθηκε στις 12 Ιουλίου 2018 και ο τελευταίος κάτοχός του, ο Μπιναλί Γιλντιρίμ, ανέλαβε τα καθήκοντά του ως Πρόεδρος της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης.

Αν και υπήρχαν εικασίες για πρόωρες εκλογές πριν από τις κανονικές το 2023, διαψεύστηκαν από τον κυβερνητικό συνεταίρο, Ντεβλέτ Μπαχτσελί ο οποίος διαβεβαίωσε ότι οι εκλογές δεν θα διεξαχθούν πριν από το 2023. Τόνισε επίσης ότι ο σημερινός συνασπισμός μεταξύ του ΑΚΚ και του MHP θα παραμείνει άθικτος και ο Ερντογάν θα είναι ο κοινός τους υποψήφιος για Πρόεδρος (δηλαδή ο Ερντογάν κατεβαίνει στον προεκλογικό του αγώνα με την στήριξη των Γκρίζων Λύκων του Μπαχτσελί).

Η προεκλογική περίοδος που ξεκίνησε, σε συνδυασμό με τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει στο εσωτερικό της η Τουρκία, η οποία βλέπει ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία χρονικά τραβάει σε μάκρος, γεγονός που επιδεινώνει την οικονομία της λόγω της εξάρτησής της από τη Ρωσία (συμφωνίες για αγροτικά προϊόντα και τουρισμό), δημιουργούν ένα κλίμα έντασης με την Ελλάδα το οποίο και ο Ερντογάν επιθυμεί να καλλιεργήσει ώστε να το εναρμονίσει με το φαντασιακό των Τούρκων και την ιδεολογία του παν-ισλαμισμού (που είναι αποτέλεσμα του παν-τουρκισμού).

Παράλληλα, όμως είναι και οι δημοσκοπήσεις που τον ανησυχούν. Διότι σε μετρήσεις στο εσωτερικό του με πιθανούς αντιπάλους, ο Ερντογάν φαίνεται να χάνει.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση, τον Απρίλιο που μας πέρασε, από την ερευνητική εταιρεία MetroPOLL, προκύπτει το ενδεχόμενο ότι πολλά πολιτικά κόμματα ενδέχεται να μην καταφέρουν να περάσουν το εκλογικό όριο του 7% όταν θα κατανεμηθούν τα ποσοστά όσων δηλώνουν «αναποφάσιστοι» ή «ψήφισαν διαμαρτυρίες».

Ειδικότερα, βάσει των αποτελεσμάτων της έρευνας, αν γίνονταν βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία αυτήν την Κυριακή, το 25,2% των ερωτηθέντων θα ψήφιζαν για το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και το 17,6% θα ψήφιζαν το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου , στο οποίο ανήκουν και οι Δήμαρχοι Άγκυρας και Κωνσταντινούπολης.

Επίσης το 14,6% θα ψήφιζε για το Κόμμα İYİ (κόμμα Ακσενέρ), το 9,7% θα ψήφιζε για το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP), δηλαδή το κόμμα των Κούρδων και το 5,7% των ερωτηθέντων θα ψήφιζε για το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), του Μπαχτσελί.

Μάλιστα σύμφωνα με την δημοσκόπηση, ο Ερντογάν φαίνεται να χάνει και από τους τέσσερις πιθανούς υποψήφιους.

1) Μασούρ Γιαβάς (δήμαρχος Άγκυρας) 53,9% -

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν 36,5%

2) Ιμάμογλου (δήμαρχος Κωνσταντινούπολης) 49,7% -

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν 40,9%

3) Κιλιντσντάρογλου 43,3% -

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν 42,5%

4)Ακσενέρ 43,8% -

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν 41,9%

Ο Ερντογάν χάνει ακόμη και με αντίπαλο την Μεράλ Ακσενέρ, το κόμμα της οποίας έχει μικρά σχετικά ποσοστά.

Εδώ θα πρέπει να τονισθεί ότι αναφέρονται ως πιθανοί υποψήφιοι/αντίπαλοι του Ερντογάν, καθώς ουδείς γνωρίζει αυτή τη στιγμή με βεβαιότητα ποιοι θα είναι τελικά οι υποψήφιοι αντίπαλοι του Ερντογάν.

Από τη δημοσκόπηση επίσης απουσιάζουν ως αντίπαλοι του Ερντογάν, ο Αχμέτ Νταβούτογλου, πρώην συνεργάτης του, ο οποίος ίδρυσε το 2019 δικό του κόμμα (Gelecek Partis) και ο Αλί Μπαμπατζάν, επίσης πρώην υπουργός του Ερντογάν, ο οποίο το 2020 ίδρυσε το κόμμα DEVA. Οι δυο τελευταιοι θεωρούνται και αγαπημένα παιδιά της Δύσης.

Η πίεση που δημιουργεί στον Ερντογάν η συγκεκριμένη δημοσκόπηση σαφέστατα και θα τον οδηγήσει στη προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων προκειμένου να κερδίσει το τουρκικό λαό. Γνωρίζοντας πως σε αρκετές περιοχές της κεντρικής και νότιας Τουρκίας είχε ξεκινήσει πογκρόμ εναντίον των μεταναστών από τη Συρία, ο Ερντογάν ήδη ανακοίνωσε πως ετοιμάζεται κυβερνητικό πρόγραμμα προκειμένου να μπορέσουν ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Συρία να επιστρέψουν στη χώρα τους. Οι Τούρκοι ήδη κατηγορούν τους πρόσφυγες ότι τους έχουν πάρει τις εργασίες και δημιουργούν πρόβλημα στην οικονομία τους.

Προσωπικά όμως πιστεύω πως ο Τούρκος πρόεδρος επιθυμεί κάτι πιο εντυπωσιακό από αυτό. Η ιστορία έχει αποδείξει πως η Άγκυρα για να αντιμετωπίσει τα εσωτερικά της προβλήματα, συνήθως κάνει εξαγωγή τους και με τον τρόπο αυτό ενισχύει το φαντασιακό των Τούρκων που επιθυμούν τη Μεγάλη Τουρκία αποσπώντας τους από τα εσωτερικά ζητήματα. Επίσης, ο Ερντογάν ποντάρει ιδιαίτερα στη στήριξη των Τούρκων που ζουν στο εξωτερικό (κυρίως σε χώρες της Ευρώπης) και ασπάζονται τις ιδέες και τα δόγματα του για αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Καθώς λοιπόν βρισκόμαστε χρονικά σε μια ρευστή γεωπολιτική περίοδο, όπου έχει αποδειχθεί περίτρανα ότι το διεθνές δίκαιο είναι η παρηγοριά του αδύναμου και ενώ το φαντασιακό για χαμένες Αυτοκρατορίες αναζωπυρώνεται στην περιοχή, το επόμενο διάστημα, ο Τούρκος πρόεδρος θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί τις καταστάσεις. Μεγάλο εμπόδιο για την πραγματοποίηση του τουρκικού φαντασιακού αποτελούν τρεις λαοί, οι Έλληνες, οι Αρμένιοι και οι Κούρδοι και αυτούς θα προσπαθήσει να χτυπήσει με κάθε τρόπο.

Έχοντας λοιπόν εισέλθει σε τροχιά σύγκρουσης με την Τουρκία, η χώρα μας οφείλει να είναι έτοιμη απέναντι στο νεο-οθωμανό γείτονα και να του καταφέρει συντριπτικό πλήγμα.

Δημοφιλή