Κι όμως, ο ιός δεν κάνει εξαιρέσεις στους εξωτερικούς χώρους - αν είναι πολυσύχναστοι. Για τον τρόπο μετάδοσης της COVID -19 σε πάρκα, πλατείες και παραλίες με πολυκοσμία, ένα θέμα επίκαιρο εντός κι εκτός Επικράτειας μιλά αναλυτικά στην HuffPost o δρ. Ευάγγελος Φραγκούλης, οικογενειακός γιατρός και αν. Αρχίαστρος του ΕΔΟΕΑΠ.
Το ότι βρισκόμαστε σε εξωτερικό χώρο δεν μας κάνει αυτόματα άτρωτους από τον ιό, όπως εξηγεί. Τι πρέπει να κάνουμε, τι να αποφεύγουμε, και πώς μπορούμε να προστατευθούμε εκτός σπιτιού είναι ερωτήματα που έχουν πέσει στο τραπέζι από κοινού με την επικινδυνότητα του ιού σε πολυσύχναστους ανοιχτούς χώρους μετά την έξαρση των κρουσμάτων που οδήγησαν σε νέα αυστηρότερα μέτρα με αιχμή τις αλλαγές στον SMS με το νούμερο 6.
-Κύριε Φραγκούλη, μπορεί ο ιός θεωρητικά να μεταδοθεί σε ένα πάρκο ή μια παραλία γεμάτα από κόσμο - υπό τι συνθήκες και σε τι βαθμό;
Μολονότι η COVID-19 μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα σε εσωτερικούς χώρους παρά σε εξωτερικούς χώρους, μετάδοση μπορεί να συμβεί και σε αυτούς, όταν επικρατεί συνωστισμός. Μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να εκτεθούν στην COVID-19 όταν απέχουν λιγότερο από 2 μέτρα από τους άλλους και για χρόνο μεγαλύτερο των 15 λεπτών. Γενικά, όσο πιο στενά αλληλεπιδρoύμε με άλλους και όσο περισσότερο διαρκεί η αλληλεπίδραση, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εξάπλωσης του COVID-19.
Πόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού σε εξωτερικό χώρο σε σχέση με εσωτερικό;
Ο κίνδυνος μετάδοσης του SARS-CoV2 στους εξωτερικούς χώρους είναι πολλές φορές μικρότερος από ότι στους εσωτερικούς χώρους, όπου είναι πιο δύσκολο να κρατηθούμε μακριά από τους άλλους ανθρώπους και υπάρχει χειρότερος αερισμός. Αυτό έχει άμεση σχέση με τους τρόπους μετάδοσης του ιού. Ο ιός μεταδίδεται συνήθως από άτομο σε άτομο με αναπνευστικά σταγονίδια κατά τη διάρκεια στενής σωματικής επαφής (απόσταση μικρότερη των 2 μέτρων). Στους ανοιχτούς χώρους είναι ευκολότερο να τηρηθούν οι ασφαλείς αποστάσεις. Ο ιός μπορεί επίσης μερικές φορές να εξαπλωθεί με μικρά σταγονίδια ή σωματίδια ιού που παραμένουν στον αέρα για λεπτά έως ώρες. Αυτό μπορεί να συμβεί σε κλειστούς χώρους με ανεπαρκή αερισμό. Γενικά, η παραμονή σε εξωτερικούς χώρους και σε χώρους με καλό αερισμό μειώνει τον κίνδυνο έκθεσης σε μολυσματικά αναπνευστικά σταγονίδια. Μολυσμένα άτομα ακόμα και χωρίς συμπτώματα μπορούν να μεταδώσουν τον ιό. Ο ιός εξαπλώνεται λιγότερο συχνά όταν ένα άτομο αγγίζει ένα αντικείμενο ή επιφάνεια που έχει τον ιό και έπειτα αγγίζει το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια του.
Τι θα πρέπει να αποφεύγουμε και τι να προσέχουμε σε εξωτερικούς χώρους εν γένει;
Θα πρέπει να προσέχουμε με πόσα και ποια άτομα θα αλληλεπιδράσουμε και τι μορφή- διάρκεια θα έχει η αλληλεπίδραση. Η αλληλεπίδραση με περισσότερα άτομα αυξάνει τον κίνδυνο. Η αλληλεπίδραση με άτομα που δεν ζούμε μαζί, επίσης αυξάνει τον κίνδυνο. Αν το κάνουμε, ας προτιμήσουμε να έχουμε μια συγκεκριμένη, μικρή ομάδα συγγενών ή φίλων. Το να είμαστε σε μια ομάδα με άτομα που δεν τηρούν τις ασφαλείς αποστάσεις ή δεν φορούν μάσκες αυξάνει τον κίνδυνο.
Ας μείνουμε τουλάχιστον δύο μέτρα μακριά από άτομα με τα οποία δεν ζούμε μαζί ανά πάσα στιγμή. Όσο πιο κοντά είμαστε σε άλλους ανθρώπους, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να αρρωστήσουμε. Με γνώμονα αυτό ορισμένοι ανοιχτοί χώροι, διαδρομές και μονοπάτια είναι προτιμότεροι από άλλους. Ας αποφύγουμε τα πολυσύχναστα πάρκα- χώρους αναψυχής.
Ας φορέσουμε μάσκα όπου είναι εφικτό. Οι μάσκες είναι ιδιαίτερα σημαντικές σε περιστάσεις όπου η διατήρηση ασφαλών αποστάσεων είναι δύσκολη, όπως όταν κινείστε σε πολυσύχναστους χώρους.
Ας πλένουμε συχνά τα χέρια κι ας μην μοιραζόμαστε αντικείμενα με άτομα με τα οποία δεν ζούμε μαζί.
Να πλένουμε τα χέρια μας συχνά με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, ειδικά μετά την χρήση τουαλέτας, πριν το φαγητό και αφού φυσήξουμε την μύτη μας, βήξουμε ή φτερνιστούμε.
Ενήλικες και μεγαλύτερα παιδιά (που μπορούν να χρησιμοποιήσουν με ασφάλεια απολυμαντικό χεριών), εάν δεν είναι άμεσα διαθέσιμα σαπούνι και νερό, ας χρησιμοποιήσουν απολυμαντικό χεριών που περιέχει αλκοόλ σε συγκέντρωση τουλάχιστον 60% κι ας τρίψουν τα χέρια μέχρι να στεγνώσουν.
Να μην επισκεπτόμαστε πάρκα, χώρους αναψυχής, εάν είμαστε άρρωστοι, έχουμε θετικό τεστ για COVID-19 ή εάν πρόσφατα (εντός 14 ημερών) εκτεθήκαμε σε ασθενή με COVID-19.
Θα βλέπατε ως μέτρο προς αποφυγήν μετάδοσης του κορονοϊού το κλείσιμο των πάρκων και των παραλιών, και σε ποια περίπτωση;
Η διατήρηση της σωματικής δραστηριότητας μέσα στην πανδημία είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να κρατήσουμε το μυαλό και το σώμα μας υγιές. Οι άνθρωποι θα πρέπει να μπορούν να επισκεφθούν πάρκα, παραλίες, μονοπάτια και ανοιχτούς χώρους για να εκτονώσουν την ψυχολογική πίεση τους, να πάρουν λίγο καθαρό αέρα και να παραμείνουν σωματικά δραστήριοι. Κλείσιμο αυτών των χώρων δεν θα το πρότεινα σε καμία περίπτωση.
Από την άλλη είναι σημαντικό να λαμβάνουμε όλα τα μέτρα για να προστατέψουμε τον εαυτό μας και τους άλλους από την μετάδοση της COVID-19. Η πολιτεία θα πρέπει να εξηγήσει στους πολίτες ποιες είναι οι επιθυμητές συμπεριφορές και ποιες είναι οι ανεπίτρεπτες και να επιτηρεί την τήρηση των μέτρων από όλους.
Σε δημοφιλείς χώρους, ειδικά μέσα στον αστικό ιστό, που κάνουν δύσκολη την ασφαλή τήρηση των αποστάσεων και στους οποίους εύκολα προκαλείται συνωστισμός, θα έπρεπε πιθανώς να απαγορευτούν κάποιες μορφές δραστηριότητες ειδικά στατικές ή πιο επικίνδυνες μορφές φυσικής δραστηριότητας (πχ να ξαπλώνεις στην αμμουδιά, να κάθεσαι στο πάρκο, παιχνίδια με μπάλα κλπ) και να επιτρέπονται μόνο κάποιες από τις μορφές φυσικής δραστηριότητας που θεωρούνται ασφαλέστερες πχ κολύμπι στη θάλασσα, περπάτημα στο πάρκο, ποδηλασία…
Πώς μπορούν να αλλάξουν αυτά σε σχέση με την πρόοδο του εμβολιασμού;
Τα εμβόλια COVID-19 είναι αποτελεσματικά στην προστασία μας από το να νοσήσουμε. Με βάση όσα μέχρι τώρα γνωρίζουμε για τα εμβόλια COVID-19, τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί πλήρως μπορούν να αρχίσουν να κάνουν κάποια πράγματα που είχαν σταματήσει να κάνουν λόγω της πανδημίας.
Ακόμα μαθαίνουμε πώς τα εμβόλια θα επηρεάσουν την εξάπλωση της COVID-19. Ακόμα κι αν έχουμε εμβολιαστεί πλήρως κατά της COVID-19 (δηλαδή 2 εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση των εμβολίων των Pfizer, Moderna, Astra Zeneca ή μετά την πρώτη δόση του εμβολίου της Johnson) θα πρέπει να συνεχίζουμε να λαμβάνουμε προφυλάξεις σε δημόσιους χώρους, όπως να φοράμε μάσκα, να μένουμε δύο μέτρα μακριά από τους άλλους και να αποφεύγουμε τα πλήθη και τους εσωτερικούς χώρους με κακό αερισμό μέχρι να μάθουμε περισσότερα.
Λίγα λόγια για τον δρ. Ευάγγελο Φραγκούλη
Ο Φραγκούλης Ευάγγελος είναι Οικογενειακός Ιατρός και διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στη Νέα Σμύρνη από το 2010. Είναι Αναπληρωτής Αρχίατρος στον ΕΔΟΕΑΠ (Οργανισμός Ασφάλισης Δημοσιογράφων). Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών με βαθμό πτυχίου « Λίαν Καλώς». Εξειδικεύτηκε στη Γενική - Οικογενειακή Ιατρική στο Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών. Μετεκπαιδεύτηκε στην Διοίκηση Μονάδων Υγείας (MSc), καθώς και στην Επείγουσα Προνοσοκομειακή Ιατρική (ΕΠΙ-ΕΚΑΒ). Είναι πιστοποιημένος σε ALS, ATLS και APLS και ικανός στην αντιμετώπιση ποικίλων επειγόντων περιστατικών. Είναι υπέρμαχος της πρόληψης (εμβολιασμοί, διαχείριση παραγόντων κινδύνου) και στα ιδιαίτερα επιστημονικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται τα συνήθη χρόνια νοσήματα και ειδικά τα καρδιομεταβολικά- Υπέρταση, Σακχαρώδης Διαβήτης, Δυσλιπδαιμία. Εθνικός εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο European Primary Care Cardiovascular Society. Έχει συγγράψει άρθρα σε ελληνικά και διεθνή ιατρικά περιοδικά. Έχει συμμετάσχει σε διεθνή και Ελληνικά ιατρικά συνέδρια με πρωτότυπες εργασίες, αλλά και με διαλέξεις ως προσκεκλημένος ομιλητής. Έχει συχνή παρουσία σε τηλεοπτικές εκπομπές και στον τύπο.