Η ανταρσία της Wagner στη Ρωσία μπορεί να απέτυχε, ωστόσο έδειξε σε μεγάλο βαθμό πως το Κρεμλίνο είναι αντιμέτωπο με κινδύνους από μια μακρά, επώδυνη σύγκρουση στην Ουκρανία, ακόμα και αν οι ουκρανικές δυνάμεις δεν έχουν επιτύχει κάποια αποφασιστική νίκη στα πεδία των μαχών.
Πολλά ερωτήματα εξακολουθούν να υφίστανται μετά την «ανάκληση» της ανταρσίας και την επιστροφή των δυνάμεων της Wagner στις βάσεις τους, κατόπιν συμφωνίας με διαμεσολάβηση του Λευκορώσου προέδρου Λουκασένκο. Ωστόσο νυν και πρώην αξιωματούχοι στο Κίεβο και αλλού θεωρούν ότι η ανταρσία παρείχε μια «ματιά» στις πιέσεις που δέχεται το ρωσικό πολιτικό σύστημα, αποκαλύπτοντας πως οι δυνάμεις της ρωσικής εφεδρείας είναι τόσο περιορισμένες που δυσκολεύτηκαν να αντιδράσουν απέναντι στην απειλή.
«Θεωρώ πως ξεκάθαρα δεν είναι σε “ασφαλή χώρο” ως προς την ατελείωτη συνέχιση του πολέμου» είπε στο Reuters ο Αντρίι Ζαγκορόντνιουκ, υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας από το 2019 ως το 2020. «Θυμάστε το κόνσεπτ του “αιωνίου πολέμου” στον Τύπο; Νομίζω πως θα πρέπει να το ξανασκεφτούν».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Πούτιν: Το ρωσικό κράτος ήταν που πλήρωνε τη Wagner
Ένας πόλεμος που θα κρατήσει πολλούς μήνες ακόμα και ενδεχομένως χρόνια αναπόφευκτα θα σήμαινε πολύ περισσότερους νεκρούς και τραυματίες και στις δύο πλευρές- Δυτικοί αξιωματούχοι εκτιμούν ήδη πως οι νεκροί είναι δεκάδες χιλιάδες.
Κατά τον Ζαγκορόντνιουκ η φαινομενική ευκολία με την οποία οι μισθοφόροι της Wagner κινήθηκαν εκατοντάδες χιλιόμετρα προς τη Μόσχα από τα νότια της Ρωσίας, αντιμετωπίζοντας μικρή αντίσταση, προκάλεσε έκπληξη.
«Άρχισαν να συγκεντρώνουν πόρους για να τους σταματήσουν. Είδαμε αυτούς τους πόρους και δεν ήταν πολύ μεγάλοι...στην ουσία δεν τους μένει και πολλή ισχύς πέρα από αυτά που έχουν στο μέτωπο αυτή τη στιγμή» είπε.
Αμερικανοί αξιωματούχοι, μιλώντας στο Reuters υπό καθεστώς ανωνυμίας, είπαν πως πολλά παραμένουν ασαφή, περιλαμβανομένου του γιατί οι ρωσικές δυνάμεις δεν έκαναν περισσότερα για να σταματήσουν τον προέλαση της Wagner. Επίσης, το Κρεμλίνο, μία ημέρα μετά τις κατηγορίες προς τον Πριγκόζιν πως ηγήθηκε της ανταρσίας, είπε ότι θα του επιτρεπόταν να πάει στη Λευκορωσία χωρίς κατηγορίες σε βάρος του, ως αντάλλαγμα στην ανάκληση των δυνάμεων που κινούνταν προς τη Μόσχα.
Ο Πριγκόζιν, που ήταν κάποτε κοντά στον Πούτιν και οι μαχητές του οποίου έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις επιθέσεις της Ρωσίας στα ανατολικά, έχει προβεί σε πολύ σκληρή κριτική στον υπουργό Άμυνας της Ρωσίας, Σεργκέι Σόιγκου και σε κορυφαία στελέχη των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, ενώ έχει αμφισβητήσει και την ίδια τη λογική του πολέμου.
«Οποιαδήποτε χάος στα μετόπισθεν των εχθρικών γραμμών είναι προς το συμφέρον μας» είπε ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Ντμίτρο Κουλέμπα. Ωστόσο αξιωματούχοι στο Κίεβο προειδοποιούν πως ακόμη και χωρίς τους μαχητές της Wagner η Ρωσία εξακολουθεί να έχει έναν μεγάλο στρατό μέσα στην Ουκρανία και μπορεί να στρατολογήσει ακόμα περισσότερους στρατιώτες.
Ο Μιχάιλο Ποντόλιακ, Ουκρανός προεδρικός αξιωματούχος, είπε στο Reuters πως η αναταραχή θα αποτελούσε πλήγμα στο ηθικό των Ρώσων στρατιωτών: «Η επιπλέον πτώση του ηθικού των Ρώσων στρατιωτών και επιπλέον αμφιβολίες μεταξύ των Ρώσων στρατηγών, που έχουν εμφανώς ταπεινωθεί, θα χειροτερέψει την ποιότητα της άμυνας κάπως».
Καμία παραχώρηση
Η αναταραχή στη Ρωσία έρχεται χωρίς να φαίνεται να πλησιάζει κάποιο τέλος στον πόλεμο, καθώς καμία από τις δύο πλευρές δεν είναι πρόθυμη για παραχωρήσεις.
Η υποστηριζόμενη από τη Δύση Ουκρανία είναι στα αρχικά στάδια μιας πολυαναμενόμενης αντεπίθεσης για την ανάκτηση κατεχόμενων εδαφών στα νότια και στα ανατολικά. Όπως υποστηρίζει, η κύρια προσπάθειά της δεν έχει σημειωθεί ακόμα, και ο όγκος των δυνάμεών της δεν έχει μπει στη μάχη. Οι δυνάμεις του Κιέβου έχουν ανακτήσει μια σειρά χωριών, αν και ο πρόεδρος Ζελένσκι έχει παραδεχτεί ότι η πρόοδος είναι βραδύτερη του αναμενομένου.
Υψηλόβαθμος Ευρωπαίος διπλωμάτης έλεγε ότι δεν φαίνεται «άμεση επίδραση στον πόλεμο» από την αποτυχημένη ανταρσία του Πριγκόζιν. Ωστόσο προειδοποίησε πως πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα σχετικά με τα γεγονότα το Σαββατοκύριακο, και ότι ήταν πολύ νωρίς για να ειπωθεί οτιδήποτε για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Ρωσία: Τι συνέβαινε στις τάξεις της Wagner και των υποστηρικτών της τις κρίσιμες ώρες της ανταρσίας
Το Κέντρο Εθνικής Αντίστασης των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων είπε ότι η Ρωσία είχε στείλει από αέρος μέχρι και δύο λόχους της 76ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας στη Μόσχα από το μέτωπο το Σάββατο και ότι σχεδίαζε να τους κρατήσει εκεί τουλάχιστον για μία εβδομάδα. «Θα έπρεπε να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για μαζική μεταφορά εχθρικών δυνάμεων, μιλάμε για μεμονωμένες μονάδες» σημείωσε σχετικά.
Η Ουκρανία δεν έχει αναφέρει άλλες μεταβολές στη διάταξη του ρωσικού στρατού στα πεδία μαχών, όπου οι δυνάμεις της Μόσχας ετοιμάζονταν για μήνες για την ουκρανική αντεπίθεση, στήνοντας χαρακώματα και ναρκοπέδια. Το βρετανικό υπουργείο Άμυνας είπε την Κυριακή πως οι δυνάμεις του Κιέβου είχαν αναδιαταχθεί τις τελευταίες ημέρες και προχωρούσαν σε επιθετικές ενέργειες σε τρεις κύριους άξονες στα νότια και στα ανατολικά.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι, που εκφράζει περιφρόνηση για τον Πούτιν σε συνδιασκέψεις, αναφέρθηκε σε «χάος» στη Ρωσία, λέγοντας πως θα οδηγούσε σε επιστροφή ρωσικών δυνάμεων πίσω για να φροντίσουν την ίδια τους τη χώρα. Επίσης, υποστήριξε πως, όσο εξελίσσονταν τα γεγονότα, ο Πούτιν φαινόταν «πολύ φοβισμένος» και έκανε την εικασία πως πιθανότατα κρυβόταν.
«Ο κόσμος μπορεί να δει πως οι αφέντες της Ρωσίας δεν ελέγχουν τίποτα. Και αυτό σημαίνει τίποτα. Απλά πλήρες χάος. Και απουσία οποιασδήποτε προβλεψιμότητας» είπε σχετικά.
Όσον αφορά στη Wagner και τον Πριγκόζιν, ο επικεφαλής της μισθοφορικής εταιρείας κατέφθασε την Τρίτη στη Λευκορωσία, ενώ ο Πούτιν έδινε συγχαρητήρια στις ένοπλες δυνάμεις του επειδή, όπως είπε, απέτρεψαν έναν εμφύλιο πόλεμο. Οι ρωσικές αρχές σταμάτησαν μια ποινική έρευνα σε βάρος της Wagner, μετέδωσε το RIA. Σημειώνεται επίσης πως στο πλάι του Πούτιν κατά την ομιλία του μπροστά σε 2.500 μέλη των δυνάμεων ασφαλείας στο Κρεμλίνο ήταν ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου, η απομάκρυνση του οποίου ήταν μια από τις κύριες απαιτήσεις των στασιαστών. Από πλευράς του ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε ότι η συμφωνία για τον τερματισμό της ανταρσίας εφαρμοζόταν, ενώ απέρριψε ως «υστερίες» τα περί κλονισμού της εξουσίας του Πούτιν. Γενικά, η ρωσική ηγεσία φαίνεται να προσπαθεί να δείξει πως η κατάσταση επιστρέφει σε φυσιολογικό πλαίσιο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Ο ισχυρότερος στρατηγός χωρίς γαλόνια: Ποιος είναι και τι θέλει τελικά ο Γεβγκένι Πριγκόζιν
Ο Πριγκόζιν είπε ότι έδωσε τέλος στην ανταρσία για να αποφευχθεί η αιματοχυσία: «Πήγαμε ως ένδειξη διαμαρτυρίας, όχι για να ανατρέψουμε την κυβέρνηση της χώρας» υποστήριξε τη Δευτέρα- ενώ ο πρόεδρος Λουκασένκο είπε την Τρίτη πως η χώρα του θα δεχόταν τους μαχητές της Wagner που ήθελαν να πάνε εκεί (ήταν μια από τις τρεις επιλογές που δόθηκαν στους μισθοφόρους στο πλαίσιο της συμφωνίας- να πάνε στη Λευκορωσία, να ενταχθούν στον ρωσικό στρατό ή να επιστρέψουν στα σπίτια τους) αν και δεν θα έστηνε στρατόπεδα για αυτούς. «Τους προσφέραμε μία από τις εγκαταλειμμένες στρατιωτικές βάσεις. Παρακαλούμε- έχουμε φράχτη, έχουμε τα πάντα- στήστε τις σκηνές σας» είπε ο Λουκασένκο, σύμφωνα με το BELTA. Παρόλα αυτά, όπως τονίζει το BBC, είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζει κανείς πόσοι μαχητές της Wagner έχουν μπει στη Λευκορωσία ή πόσοι σκοπεύουν να το κάνουν.
Η προοπτική η Wagner να εγκατασταθεί σε μια βάση στη Λευκορωσία προκάλεσε ανησυχία σε γειτονικές χώρες, με τη Λετονία και τη Λιθουανία να ζητούν από το ΝΑΤΟ να ενισχύσει τα ανατολικά του σύνορα και τον Πολωνό πρόεδρο Αντρέι Ντούντα να κάνει λόγο για «αρνητικό σήμα». Επίσης, η μοίρα της Wagner δεν είναι απαραίτητα συνδεδεμένη με αυτήν του Πριγκόζιν: Η Κίμπερλι Μάρτεν, πολιτική επιστήμονας και καθηγήτρια στο Columbia University, σημειώνει, μιλώντας στο BBC, ότι είναι ένας μεγάλος οργανισμός που εξυπηρετεί πολύ καλά τα ρωσικά συμφέροντα, ειδικά σε μέρη όπως το Μάλι, η Λιβύη και η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Ανεξαρτήτως του αν συνεχίσει να υφίσταται με την ίδια μορφή ή όχι, «τα ίδια μέλη αυτού του οργανισμού πιθανότατα θα συνεχίσουν...τις υπηρεσίες τους προς το ρωσικό κράτος βοηθώντας στην ενίσχυση απολυταρχικών καθεστώτων, παρέχοντας στρατιωτική εκπαίδευση, όπλα κλπ...ο Πριγκόζιν δεν είναι η Wagner».
Σε κάθε περίπτωση, ο Ζαγκορόντνιουκ έκανε την εξής πρόβλεψη: «Θα υπάρξουν και πάλι πολλές εχθροπραξίες, θα υπάρχει και πάλι πόλεμος. Οι Ρώσοι δεν πάνε πουθενά».
Με πληροφορίες από Reuters, BBC