Καταπέλτης για τον πατήρ Αντώνιο και άλλους έμπιστους εργαζόμενους στην Οργάνωση Κιβωτός του Κόσμου είναι το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, που εξέτασε αναφορές σχετικά με θέματα καθημερινής διαβίωσης και μεταχείρισης των παιδιών σε δομές φιλοξενίας της οργάνωσης, μεταξύ των οποίων η χρήση ακατάλληλων, αντιπαιδαγωγικών και ενίοτε κακοποιητικών μεθόδων συνετισμού και ελέγχου της συμπεριφοράς τους, θέματα εκπαίδευσης, κοινωνικοποίησης, σεβασμού της προσωπικότητας, οικογενειακής αποκατάστασης και επικοινωνίας των παιδιών με το οικογενειακό τους περιβάλλον.
Το πόρισμα όπως έγραψε το dikastiko.gr παραδόθηκε στην αρμόδια υφυπουργό Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Δόμνα Μιχαηλίδου.
Σε αυτό αναφέρεται πως «οι καταγγελίες περί άσκησης σωματικής βίας αφορούσαν πρωτίστως σε 3 εργαζόμενους της Κιβωτού του Κόσμου, στενούς συνεργάτες του π. Αντωνίου, και τα καταγγελλόμενα περιστατικά φέρεται να έλαβαν χώρα από το 2014 έως το 2022. Οι αναφερόμενοι εξέφρασαν προς τους εκπροσώπους της Αρχής ομόφωνα την πεποίθηση ότι ο π. Αντώνιος είχε πλήρη γνώση των πρακτικών αυτών».
Δεδομένου ότι – όπως σημειώνεται – «οι εν λόγω συνεργάτες του ήταν πρόσωπα απολύτου εμπιστοσύνης του και δρούσαν πάντα σύμφωνα με τις εντολές του, ενώ κάποιοι υποστήριξαν, ότι επιχείρησαν να θέσουν υπόψη του περιστατικά βίας κατά ανηλίκων, πιστεύοντας αρχικά ότι δεν είχαν υποπέσει στην αντίληψή του, αλλά εκείνος αρνήθηκε να τους μιλήσει ή δεν τους πίστεψε».
Στον Συνήγορο αναφέρθηκαν περιστατικά σωματικής βίας (ξυλοδαρμοί), ψυχολογικής βίας και προσβολών (εκφοβισμοί, ειρωνείες, υποτιμητικοί χαρακτηρισμοί, αποκλεισμός από την ομάδα, κ.ά.), και επιβολή ακραίων τιμωριών, όπως απομόνωση για διάστημα εβδομάδων ή ακόμη και μηνών – με εξαίρεση τις ώρες που το παιδί πήγαινε σχολείο ή εκτελούσε εργασίες που του επιβάλλονταν – ενώ σε κάποιες περιπτώσεις η απομόνωση συνοδεύονταν από μετακίνηση σε άλλο Παράρτημα ή/και διακοπή της σχολικής φοίτησης του ανηλίκου, όπως αναφέρεται και παραπάνω.
Πόρισμα Συνηγόρου του Πολίτη για Κιβωτό: Οι σοκαριστικές περιγραφές για τη μεταχείριση παιδιών
Στο πόρισμα όσον αφορά την μεταχείριση των φιλοξενούμενων παιδιών δομών της Κιβωτού του Κόσμου, βάσει των κανόνων λειτουργίας της οργάνωσης αναφέρονται μεταξύ άλλων:
* Σύμφωνα με μαρτυρίες πρώην φιλοξενούμενων και εργαζομένων σχετικά με το Παράρτημα του Πειραιά, συχνή ήταν η χρήση αντιπαιδαγωγικών και ανάρμοστων έως και βίαιων πρακτικών για τον έλεγχο της συμπεριφοράς ή συναισθηματικών εξάρσεων των φιλοξενούμενων κοριτσιών, από μέλη προσωπικού που δεν διέθεταν επαρκείς γνώσεις και εκπαίδευση για την αντιμετώπιση και διαχείριση της συμπεριφοράς ανηλίκων με συναισθηματικές δυσκολίες.
* Τα φιλοξενούμενα παιδιά όλων των Παραρτημάτων υποβάλλονταν σε ένα σύστημα αξιολόγησης, βάσει του οποίου μπορούσαν να κερδίσουν ορισμένα προνόμια – όπως π.χ. δικαίωμα εξόδου με φίλους – αν η αξιολόγηση ήταν θετική. Σε περίπτωση αρνητικής αξιολόγησης ή παραβίασης κανόνων, επιβάλλονταν «συνέπειες», με τον όρο να υποδηλώνει ότι το ίδιο το παιδί ήταν υπεύθυνο για την τιμωρία, λόγω της συμπεριφοράς του. Σύμφωνα με μεγάλο αριθμό μαρτυριών, οι «συνέπειες» περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, την επιβολή σκληρών ή συναισθηματικά επώδυνων τιμωριών, όπως ακύρωση προγραμματισμένης επίσκεψης ή συνάντησης με την οικογένεια, ή περιορισμό σε απομόνωση – η διάρκεια της οποίας διέφερε ανάλογα με την πράξη για την οποία είχε επιβληθεί το μέτρο – όπου τα τιμωρημένα παιδιά απαγορευόταν να έρθουν σε επαφή με τα υπόλοιπα, υποχρεώνονταν να κοιμούνται σε απομονωμένο δωμάτιο υπό την επιτήρηση παιδαγωγού και στερούνταν το δικαίωμα επικοινωνίας με τους γονείς ή συνομηλίκους τους, ενώ αναφέρθηκαν και περιπτώσεις διακοπής της σχολικής φοίτησης κατά το διάστημα της απομόνωσης, όπου οι εργαζόμενοι ενημέρωναν το σχολείο ότι το παιδί θα απουσίαζε λόγω ασθένειας. Πρώην φιλοξενούμενη του Παραρτήματος Πειραιά ανέφερε ότι από το 2021, με πρωτοβουλία του νέου υπεύθυνου της δομής, μια από τις τιμωρίες που επιβάλλονταν στα παιδιά ήταν η απαγόρευση να πάνε στο σχολείο για μια ή περισσότερες ημέρες.
* Πρώην φιλοξενούμενοι ανέφεραν επίσης συστηματική άσκηση ψυχολογικών πιέσεων για τον έλεγχο της συμπεριφοράς των παιδιών, όπως π.χ. απειλές περί αλλαγής σχολείου ή μετακίνησης σε άλλη δομή, καθώς και συχνή υπενθύμιση σε αυτά ότι, χωρίς την Κιβωτό, θα βρίσκονταν «στο δρόμο» και, συνεπώς, ότι οφείλουν ευγνωμοσύνη για όσα τους παρέχονται.
* Η επιβολή σκληρών και ψυχολογικά επιζήμιων τιμωριών επισημαίνεται σε έγγραφα της Διεύθυνσης Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Ηπείρου σχετικά με το Παράρτημα της Κόνιτσας, σε ένα εκ των οποίων αναφέρεται χαρακτηριστικά «από ένα μεγάλο αριθμό ανηλίκων αναφέρθηκαν μέθοδοι συνετισμού, που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως αντιπαιδαγωγικοί. Έγινε επίσης λόγος για υποβολή των ανηλίκων σε στρεσογόνες καταστάσεις με αποτέλεσμα ο φόβος της επικείμενης τιμωρίας να επισκιάζει την παραμονή τους στη δομή και να διαμορφώνει το συναίσθημα και τη συμπεριφορά τους».
* Σύμφωνα με προσωπικές μαρτυρίες πρώην φιλοξενούμενων, αγόρια εφηβικής ηλικίας εξαναγκάζονταν σε πολύωρη καθημερινή εργασία, σε ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες, σε αγροτικές εργασίες, στη φροντίδα ζώων ή για την κάλυψη αναγκών καθημερινής λειτουργίας των δομών. Οι εργασίες αυτές σε πολλές περιπτώσεις παρουσιαζόταν ως πρακτική άσκηση ή μαθητεία στο πλαίσιο άτυπων προγραμμάτων κατάρτισης που λειτουργούσαν στις δομές, αλλά επίσης απαιτούνταν από τα παιδιά ως συμβολή έναντι των παροχών που λάμβαναν από την οργάνωση, ή επιβάλλονταν ως τιμωρία.
* Η μετακίνηση παιδιών, ιδίως εφηβικής ηλικίας, από ένα Παράρτημα σε άλλο και ιδίως από την Αττική σε δομές της επαρχίας με απόφαση των υπευθύνων της οργάνωσης και ιδίως του π. Αντωνίου – σύμφωνα με προσωπικές μαρτυρίες πρώην φιλοξενούμενων – αποτελούσε συνήθη πρακτική. Για την λήψη της σχετικής απόφασης δεν λαμβάνονταν υπόψη η γνώμη των παιδιών, ούτε η διατάραξη της σχέσης και επικοινωνίας με πρόσωπα του συγγενικού και κοινωνικού τους περιβάλλοντος, ως συνέπεια της μετακίνησης. Σε κάποιες περιπτώσεις, η πρακτική αυτή αποσκοπούσε στην ένταξη στα προαναφερόμενα προγράμματα κατάρτισης παιδιών που κρίνονταν ότι δεν ήταν σκόπιμο να συνεχίσουν την φοίτηση στο Λύκειο μετά την ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Επίσης, από την έρευνα του Συνηγόρου προκύπτει ότι συχνά αποτελούσε τιμωρία ή μέθοδο ελέγχου και διαχείρισης της συμπεριφοράς εφήβων που θεωρούνταν «δύσκολοι» ή παραβατικοί.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αναγκαστικής μετακίνησης και εξαναγκασμού σε εργασία με παράλληλη διακοπή της σχολικής φοίτησης για λόγους σωφρονισμού είναι η περίπτωση ανηλίκου, ο οποίος μεταφέρθηκε από το Παράρτημα της Καλαμάτας στην Αθήνα τον Ιανουάριο του 2022, διακόπτοντας την φοίτησή του στην υποχρεωτική εκπαίδευση, και υποχρεώθηκε να δουλεύει στην αποθήκη στο υπόγειο του Παραρτήματος της Κιβωτού στον Κολωνό για τους επόμενους μήνες, χωρίς μέριμνα για την συνέχιση της φοίτησής του σε Γυμνάσιο της Αθήνας.
Ακολουθεί αναλυτικά όλο το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη
Πηγή: dikastiko.gr