Τεχνητή νοημοσύνη και η τυραννία της αυθεντίας

Θα είναι θλιβερό όταν δεν θα νιώθουμε την ανάγκη αμφισβήτησης.
zf L via Getty Images

Ο ”κίνδυνος” της τεχνητής νοημοσύνης είναι υπαρκτός εδώ και δεκαετίες.

Ακούω αρκετό κόσμο να δηλώνει φόβο για την τεχνητή νοημοσύνη. Για εμένα όλη η συζήτηση είναι άνευ ουσίας γιατί η τεχνητή νοημοσύνη είναι σετ προκαθορισμένων προγραμματιστικών εντολών, που ναι μεν εξελίσσονται από τον διάλογο με την εμπειρία άλλα δεν παύουν να είναι εντολές, δηλαδή νοητικά εργαλεία.

Το πρόβλημα της κοινωνίας μας είναι ότι θέλει να ανάγει τον εντολοδόχο σε αυθεντία για να μην ασχολείται άλλο, να μην κουραστεί το μυαλό μας.

Σας θυμίζει κάτι αυτό;

Ναι, είναι το ζήτημα της αυθεντίας του τεχνοκράτη και της πολιτικής του νομιμοποίησης.

Λόγω ειδικών (πραγματικών ή υποτιθέμενων) δεξιοτήτων ο τεχνοκράτης αξιώνει υπακοή, όπως ο σαμάνος στις πρωτόγονες κοινωνίες ή τα ιερατεία στον μεσαίωνα της δύσης.

Το ίδιο πρόβλημα θα έχουμε και με την τεχνητή νοημοσύνη: θα πλασαριστεί ως η απόλυτη λύση από κάποιους επιδέξιους μεσάζοντες της πολιτικής εξουσίας για να ρυθμιστεί ένα ζήτημα με τρόπο ευλογοφανή, αλλά χωρίς δυνατότητα ουσιαστικού ελέγχου όπως π.χ. τα εκκαθαριστικά ΕΝΦΙΑ που γράφουν την φορολογική αξία ενός ακινήτου, αλλά δεν σας γνωστοποιούνται ποτέ οι συντελεστες για να ελεγχθεί η ορθότητα του υπολογισμού της αξίας.

Και το θλιβερό είναι ότι δεν θα νιώσετε την ανάγκη αμφισβήτησης γιατί έχετε να κάνετε με αυθεντία (εκτός αν ξυπνήσουν μέσα σας ερωτηματικά σαν αυτά του Αβραάμ στην Ούρ).

Αυτή η κατάσταση που περιγράφω είναι ο κίνδυνος, δηλαδή να μην θέτουμε τα σωστά ερωτήματα και να επαναπαυόμαστε στην αυθεντία κάποιου άλλου, σήμερα των τεχνοκρατών που τα πάνε περίφημα με εμβολιασμούς και οικονομικές κρίσεις, αύριο της τεχνητής νοημοσύνης).

Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι το εργαλείο (τεχνοκράτης, τεχνητή νοημοσύνη) αλλά η παραίτησή μας μπροστά σε μια αυθεντία που πλασάρεται ως ήττα της ανθρώπινης ευφυίας.

Δημοφιλή