Τι επιτυγχάνει η στρατηγική πίεσης του Πούτιν σε βάρος της Δύσης και της Ουκρανίας

Τα αποτελέσματα της κρίσης στην Ουκρανία.
Sputnik Photo Agency via Reuters

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εξασφάλισε κάποιες νίκες στην αντιπαράθεσή του με τη Δύση για την Ουκρανία ωστόσο είναι ακόμα νωρίς για να διαβλέψει κανείς το τέλος μιας κρίσης, η οποία θα μπορούσε ακόμα να εξελιχθεί σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο, ακόμα και αν αποτραπεί η σύγκρουση, ανέφεραν παρατηρητές του Κρεμλίνου.

Οι ΗΠΑ έχουν απορρίψει τους ισχυρισμούς της Μόσχας ότι απέσυρε κάποια από τα στρατεύματα που είχαν συγκεντρωθεί κοντά στην Ουκρανία, λέγοντας πως η Ρωσία συνέχιζε ακόμα να στέλνει και παρέμεναν σε θέση για εισβολή, εάν γινόταν αυτή η επιλογή.

Η Μόσχα, η οποία το αρνείται αυτό, κατηγορεί τη Δύση ότι αγνοεί τις κύριες απαιτήσεις ασφαλείας της, μα ο κορυφαίος της διπλωμάτης, Σεργκέι Λαβρόφ, είπε στον Πούτιν τη Δευτέρα να δώσει περισσότερο χρόνο στη διπλωματία, αν και ο Ρώσος πρόεδρος έχει πει ότι δεν θέλει να συρθεί σε επίπονες διαπραγματεύσεις.

Για τον Πούτιν, η διαδικασία κατά την οποία ξένοι αξιωματούχοι κατέφθαναν για συνομιλίες, μεταξύ των οποίων ο Γάλλος πρόεδρος, ο Γερμανός καγκελάριος και δύο Βρετανοί υπουργοί, είναι ήδη μια νίκη, φέρνοντας τις ανησυχίες ασφαλείας της Μόσχας στην κορυφή της παγκόσμιας ατζέντας.

«Το μεγαλύτερο επίτευγμά του είναι πως έχει την προσοχή της Δύσης» είπε ο Αντρέι Κορτούνοφ, επικεφαλής του RIAC, ενός think-tank κοντά στο υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας. «Τουλάχιστον τώρα γνωρίζουν πλήρως τη θέση και το αφήγημα της Ρωσίας...νομίζω ότι είναι μεγάλη επιτυχία και ας δούμε τι θα συμβεί στη συνέχεια και το αν μπορεί να κερδίσει κάτι με αυτό».

Η Δύση έχει απορρίψει ως εξωπραγματικές πολλές από τις απαιτήσεις ασφαλείας της Μόσχας, που περιλαμβάνουν μια πρόταση στο ΝΑΤΟ να αποσύρει τις υποδομές του πίσω στις γραμμές του 1997, να σταματήσει την επέκταση της Συμμαχίας και να βάλει βέτο στην ένταξη της Ουκρανίας.

via Associated Press

Ωστόσο, η Ουάσινγκτον έχει προτείνει συνομιλίες σε κάποια θέματα.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είπε την Τρίτη πως χειροπιαστές ιδέες ήταν στο τραπέζι για την «καθιέρωση ενός περιβάλλοντος ασφαλείας στην Ευρώπη» με νέα μέτρα στον έλεγχο εξοπλισμών, τη διαφάνεια και τη στρατηγική σταθερότητα.

«Φυσικά αυτό δεν ήταν ακριβώς αυτό που ήθελε η Ρωσία, μα νομίζω, ρεαλιστικά μιλώντας, πως αυτό είναι που θα μπορούσε να περιμένει να πάρει η Ρωσία» είπε ο Κορτούνοφ.

Κυρώσεις, ενότητα στο ΝΑΤΟ

Σίγουρα η συγκέντρωση ρωσικών δυνάμεων κοντά στην Ουκρανία- για τις οποίες ο Μπάιντεν υπολόγισε πως ξεπερνούν τους 150.000 στρατιώτες την Τρίτη- συνεπάγεται κόστη από πλευράς γοήτρου, έχει κινητοποιήσει το ΝΑΤΟ και έχει ως αποτέλεσμα η Ουκρανία να δεχτεί μια εισροή στρατιωτικής βοήθειας.

Οι ρωσικές μετοχές και το ρούβλι δέχονται πλήγματα, ενώ η Δύση απειλή με σημαντικές κυρώσεις.

Λόγω προβληματισμών για τις κινήσεις της Ρωσίας, το ΝΑΤΟ έχει επίσης αναπτύξει επιπλέον δυνάμεις στην Πολωνία, τη Λιθουανία, τη Λετονία και την Εσθονία, ενώ κάνει σχέδια για νέες μάχιμες μονάδες στην κεντρική και τη νοτιοανατολική Ευρώπη.

«Όπως συμβαίνει συχνά, ο στρατιωτικός εκφοβισμός έχει αποδειχτεί αντιπαραγωγικός και έχει απλά εστιάσει τις σκέψεις στη Δύση στην αναγκαιότητα υπεράσπισης της Ευρώπης απέναντι στη Ρωσία. Έχει ενισχύσει την ενότητα του ΝΑΤΟ» είπε ο Κέιρ Γκιλς, associate fellow στο Chatham House.

Μια αποφασιστική εβδομάδα

Οι εντάσεις αυξήθηκαν και πάλι την Πέμπτη, αφού υποστηριζόμενοι από τη Ρωσία αντάρτες και ουκρανικές δυνάμεις αντάλλαξαν κατηγορίες περί βομβαρδισμών κατά μήκος της γραμμής κατάπαυσης του πυρός στην ανατολική Ουκρανία. Η Βρετανία κατηγόρησε τη Ρωσία πως προσπαθεί να δημιουργήσει ένα πρόσχημα για να εισβάλει.

Η εβδομάδα αυτή θεωρείται αποφασιστικής σημασίας, καθώς θα μπορούσε να πάει την κρίση σε μια νέα φάση.

Μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές ασκήσεις στη Λευκορωσία, στα βόρεια της Ουκρανίας, πρόκειται να λάβουν τέλος την Κυριακή. Η Μόσχα συνέχισε να ανακοινώνει αποσύρσεις δυνάμεων από την προσαρτηθείσα Κριμαία την Πέμπτη και το Κρεμλίνο απέρριψε τον σκεπτικισμό της Δύσης, λέγοντας πως η διαδικασία παίρνει χρόνο.

via Associated Press

«Αν δούμε πραγματικά την έναρξη μιας απόσυρσης στρατευμάτων, τότε θα είμαστε σε θέση να πούμε ότι αυτή η φάση της κρίσης έχει τελειώσει. Είναι πολύ νωρίς για να επαναπαυθούμε» είπε ο Βολοντιμίρ Φεσένκο, επικεφαλής του think tank Penta, που εδρεύσει στο Κίεβο.

Ο Σερ Τζον Σόερς, πρώην επικεφαλής της βρετανικής ΜΙ6, είπε στο BBC την Τετάρτη ότι η κρίση θα μπορούσε να είναι σε ένα κομβικό σημείο, αν και είπε ότι ο Πούτιν έχει ακόμα πολλές στρατιωτικές επιλογές στην Ουκρανία.

«Νομίζω ότι, από κάποιες απόψεις, ο πρόεδρος Πούτιν θα σκέφτεται ότι είναι κερδισμένος» είπε ο Σόερς. Ο ίδιος παρουσίασε την προώθηση από τη Μόσχα των προβληματισμών ασφαλείας της, τον εκφοβισμό της Ουκρανίας και την υπογράμμιση της εξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Ο Πούτιν αυτή την εβδομάδα απέκτησε ένα νέο εργαλείο για να πιέσει την Ουκρανία σχετικά με τη σύγκρουση στα ανατολικά όταν Ρώσοι βουλευτές του ζήτησαν να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των υποστηριζόμενων από τη Ρωσία αποσχιθεισών περιοχών εκεί, είπαν αναλυτές. Η αναγνώριση αυτών των αυτοανακηρυχθεισών δημοκρατιών θα εκτροχίαζε την ειρηνευτική διαδικασία που βασίζεται στις συμφωνίες του Μινσκ το 2014-2015 για τον τερματισμό της σύγκρουσης.

Ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος;

.
.
Handout . via via REUTERS

Ο Φεσένκο είπε ότι, ακόμα και αν η Ρωσία αποκλιμάκωνε την κρίση αποσύροντας τώρα στρατεύματα, η Μόσχα θα μπορούσε εύκολα να τα φέρει πίσω, όπως έκανε την προηγούμενη άνοιξη.

Όπως είπε, αυτό θα συνεπαγόταν το σενάριο ενός είδους νέου Ψυχρού Πολέμου, όπου η ένταση και η πολιτική αντιπαράθεση καθιερώνονται και γίνονται πιο συχνές.

«Νομίζω πως αυτό είναι το πιο πιθανό, επειδή ο Πούτιν δεν μπορεί να υποχωρήσει και δεν μπορεί να κάνει πίσω βάσει αρχής» είπε.

«Οι αριθμοί θα μπορούσαν να διακυμαίνονται, μα στρατεύματα θα παρέμεναν, η πολιτική αντιπαράθεση θα παρέμενε. Αυτό φυσικά θα είναι λίγο διαφορετικό από αυτό που είχαμε κατά την περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης, μα όπως και να έχει αυτή η αντιπαράθεση θα υφίσταται για αρκετό καιρό».

Δημοφιλή