Τέλος στο «ακαταδίωκτο» των τραπεζιτών ανακοίνωσε ο Γιώργος Φλωρίδης. Στο νομοσχέδιο που αφορά στην επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης, ο υπουργός τόνισε -μεταξύ άλλων- ότι σε όλα τα κακουργήματα συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών εγκλημάτων δεν θα απαιτείται πλέον υποβολή έγκλησης, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα. Το νέο μέτρο περιλαμβάνει και την απιστία τραπεζικών στελεχών, ρύθμιση για την οποία επέμεινε ο κ. Φλωρίδης από την πρώτη μέρα που ανέλαβε τα καθήκοντά του, παρά το γεγονός ότι υπήρχαν αντιρρήσεις ακόμη και εντός της κυβέρνησης.
Το νομοσχέδιο «Τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας – Αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας» περιλαμβάνει, επιπλέον, φυλάκιση ακόμη και για μικρές ποινές όπως πλημμελήματα, αύξηση της έκτισης ποινών από 15 σε 20 χρόνια για σοβαρά εγκλήματα, καθώς και αύξηση της ποινής από 8 σε 20 χρόνια για απόπειρα βιασμού, ενώ προβλέπεται και κατάργηση δικαστηρίων όπως τα 5μελή Εφετεία.
Παράλληλα, στις προωθούμενες διατάξεις εντάσσεται πλέον η πρόβλεψη μίας και μόνον αναβολής στις ποινικές δίκες και επιβάλλονται πρόστιμα σε δικομανείς. Ειδικές προβλέψεις υπάρχουν για τις κυρώσεις σε εμπρηστές δασών και εισάγεται επίσης το ακαταδίωκτο για όσους επαγγελματίες (δασκάλους, καθηγητές, γιατρούς κ.λπ.) καταγγέλλουν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
Μάλιστα, ο κ. Φλωρίδης δήλωσε ότι καταργείται το αδίκημα της απλής δυσφήμησης, αλλά «κρατάμε την συκοφαντική δυσφήμηση, ότι δηλαδή κάποιος, ενώ γνωρίζει ότι πρόκειται περί ψεύδους, διαδίδει τα ψεύδη. Στόχος είναι η προστασία της κακόβουλης συμπεριφοράς ενός σε βάρος άλλου με διάδοση ψεμάτων με στόχο την εξόντωση του».
Απλοποιούνται και ελαστικοποιούνται οι προϋποθέσεις υπαγωγής των υποθέσεων σε εξωδικαστικούς θεσμούς, όπως είναι της ποινικής διαπραγμάτευσης.
Τέλος, με το προωθούμενο νομοσχέδιο επανέρχεται η δυνατότητα επιβολής από το δικαστήριο δικαστικής απέλασης ως μέτρου ασφαλείας, δηλαδή της άμεσης απομάκρυνσης από τη χώρα μετά την έκτιση της ποινής των αλλοδαπών οι οποίοι καταδικάστηκαν για κακουργηματικού χαρακτήρα αδικήματα.
Η φιλοσοφία του νομοσχεδίου
Σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης το νομοσχέδιο ανταποκρίνεται «στις προγραμματικές θέσεις της κυβέρνησης για τη Δικαιοσύνη, στο κεφάλαιο των ποινικών κωδίκων, επισημαίνοντας την ανάγκη καίριων σημειακών παρεμβάσεων, επικεντρώσαμε τη νομοθετική μας πρωτοβουλία, σε δύο άξονες:
Α. Στη δέσμευση για τον περιορισμό της κυρίαρχης μικρομεσαίας εγκληματικότητας, με ταυτόχρονη καταπολέμηση της ατιμωρησίας.
Β. Στην επιτάχυνση της ποινικής διαδικασίας, ως βασικού μέρους του μεγάλου στόχου για ταχύτερη απονομή της ελληνικής δικαιοσύνης.
Το νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της μικρομεσαίας εγκληματικότητας, που ταλανίζει σήμερα την ελληνική κοινωνία οξύνοντας την ανασφάλεια των πολιτών, προκρίνει ως σημείο κλειδί την έκτιση των ποινών. Εντοπίζει κατά βάση το ποινικό έλλειμμα στη μη εκτέλεση των ποινών, διότι ειδικά για τα μικρομεσαία αδικήματα, οι προβλεπόμενες ποινές, κατά κανόνα, δεν εκτίονται. Εξαιτίας αυτής της κατάστασης, αναπτύσσεται και το κύριο μέρος του διαβρωτικού αισθήματος της ατιμωρησίας που κυριαρχεί σήμερα στην ελληνική κοινωνία.
Η φιλοσοφία του νομοσχεδίου με σκοπό την καταπολέμηση της ατιμωρησίας, έχει κανόνα την έκτιση των ποινών και εξαίρεση την αναστoλή τους. Οι ποινές θα εκτίονται είτε μερικά είτε συνολικά.
Αναφορικά με την επιτάχυνση της ποινικής δίκης, το νομοσχέδιο ανάμεσα σε άλλα προτείνει συγκεκριμένες δράσεις, όπως η παραπομπή απευθείας στο ακροατήριο του ποινικού δικαστηρίου από τον εισαγγελέα, σε αρκετές περιπτώσεις χωρίς ν’ απαιτείται βούλευμα, η αύξηση των μονομελών συνθέσεων των δικαστηρίων αντί τριμελών, η αξιοποίηση του θεσμού της ποινικής διαπραγμάτευσης και πριν την άσκηση δίωξης. Ταυτόχρονα, παρέχεται η δυνατότητα και στον εισαγγελέα να κοινοποιήσει πρόταση ποινικής μεταχείρισης προς τον διωκόμενο, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ποινική διαπραγμάτευση.
Αυστηροποίηση ποινών για πλημμελήματα
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, προβλέπεται αύξηση της έκτισης ποινών από 15 σε 20 χρόνια για σοβαρά εγκλήματα, ενώ στη φυλακή θα μπαίνουν πλέον οι καταδικασθέντες ακόμη και για πλημμελήματα με τις ποινές να προβλέπουν κλιμάκωση ανάλογα με το ύψος της ποινής.
Αναλυτικότερα, οι ποινές φυλάκισης έως ένα έτος θα μπορούν να αναστέλλονται αν οι αμετάκλητες καταδίκες στο ποινικό μητρώο δεν υπερβαίνουν το ένα έτος.
Οι ποινές φυλάκισης άνω του ενός έτους και μέχρι δύο έτη, θα εκτίονται πρωτίστως με εναλλακτικούς τρόπους έκτισης. Δηλαδή της μετατροπής των ποινών σε χρηματικές ή σε κοινωφελή εργασία.
Αντίθετα, οι ποινές φυλάκισης μέχρι τριών ετών θα μπορούν να εκτίονται μερικώς σε σωφρονιστικό κατάστημα (από έναν μέχρι έξι μήνες) και το υπόλοιπο της ποινής να αναστέλλεται.
Τα σοβαρά εγκλήματα και η υφ’ όρων απόλυση
Βάσει της αυστηροποίησης των διατάξεων για κακουργηματικές πράξεις, αυτόματα συμπαρασύρεται προς το αυστηρότερο και η υφ΄ όρων απόλυση (ως προς το χρόνο παραμονής στη φυλακή).
Συγκεκριμένα, για την απόλυση με όρους θα απαιτείται πλέον «ουσιαστική αξιολόγηση της πρόγνωσης επαναληψιμότητας της πράξης και της κοινωνικής επικινδυνότητας του δράστη σε σχέση με τη βαρύτητα του εγκλήματος από το Δικαστικό Συμβούλιο και όχι απλά η συνδρομή των τυπικών προϋποθέσεων έκτισης μέρους της ποινής όπως ισχύει σήμερα».
Ακόμη, η αιτιολόγηση του βουλεύματος του Δικαστικού Συμβουλίου που θα κρίνει αιτήματα για υφ΄ όρων απόλυση πρέπει να έχει θεμελιωμένο το κριτήριο που συνδέεται με τη βαρύτητα του εγκλήματος και τα ατομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του καταδικασθέντος.
«Λίφτινγκ» στον Ποινικό Κώδικα: Τέλος στο ακαταδίωκτο των τραπεζιτών
Σημαντική αλλαγή η κατάργηση του ακαταδίωκτου των τραπεζιτών, θέμα για το οποίο είχαν δημιουργηθεί και ενδοκυβερνητικοί τριγμοί. Βάσει των νέων προβλέψεων, όλα τα κακουργήματα συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών εγκλημάτων, όπως απιστία και απάτη, διώκονται πλέον αυτεπαγγέλτως συμπεριλαμβάνοντας τα στελέχη των τραπεζών όσο και τους υπαλλήλους τους.
Με λίγα λόγια, σε ότι αφορά οικονομικά αδικήματα, τόσο για τις τράπεζες όσο και για τα νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημόσιου τομέα μπορεί να παρεμβαίνει αυτεπαγγέλτως ο εισαγγελέας, όπως, δηλαδή, ίσχυε πριν από μερικά χρόνια, χωρίς να απαιτείται έγκληση – μήνυση από την ίδια την τράπεζα ή τον δημόσιο οργανισμό προκειμένου να κινηθεί η ποινική διαδικασία.
«Φρένο» σε δικομανείς και… εθνικούς μηνυτές
Με χρηματικές ποινές από 1.000 έως 1.500 ευρώ θα επιβαρύνονται πλέον οι λεγόμενοι δικομανείς και οι εθνικοί μηνυτές. Όπως αναφέρεται στο πλαίσιο προστασίας της Ποινικής Δικαιοσύνης από εκείνους που με καταχρηστική και παρελκυστική άσκηση των δικαιωμάτων τους παρακωλύουν την ταχύτητα απονομής της Δικαιοσύνης, αυξάνεται το ποσό των επιβλητέων εξόδων προς εκείνους που με δόλο υποβάλλουν καταχρηστικά ανακριβείς ή προδήλως αβάσιμες μηνύσεις.
Οι κυρώσεις αυτές καταλαμβάνουν τους εθνικούς μηνυτές και τους δικομανείς οι οποίοι κατ΄ επάγγελμα υποβάλλουν αφειδώς μηνύσεις, οι οποίες κρίνονται αβάσιμες και αρχειοθετούνται, αλλά ωστόσο επιβαρύνουν αισθητά τη Δικαιοσύνη.
Αποκλείεται η δυνατότητα δεύτερης αναβολής στις ποινικές δίκες
Στον ίδιο κύκλο των τροποποιήσεων του νομοσχεδίου του Γιώργου Φλωρίδη προβλέπεται η απεμπλοκή του Ποινικού Δικονομικού συστήματος από άσκοπες δικονομικές ενέργειες, με σκοπό την επιτάχυνση των διαδικασιών επεξεργασίας και εκδίκασης των υποθέσεων, αλλά και απονομής της Ποινικής Δικαιοσύνης.
Έτσι, προβλέπεται αφενός να γίνεται η αρχειοθέτηση προδήλως αβάσιμων μηνύσεων με συνοπτική αιτιολογία και αφετέρου, ο αριθμός των αναβολών στις ποινικές δίκες, για κάθε αιτία, περιορίζεται σε μία, ανεξαρτήτως αριθμού διαδίκων.
Επίσης, ενισχύεται η αρμοδιότητα των ολιγομελών δικαστικών συνθέσεων και περιστέλλεται η διαδικασία των δικαστικών συμβουλίων, με σκοπό την αποδέσμευση του αριθμού δικαστών από πολυμελείς συνθέσεις. Η ρύθμιση αυτή αποσκοπεί στην επιτάχυνση των ποινικών δικών, καθώς θα μπορεί να διεξάγεται παράλληλα μεγαλύτερος αριθμός δικών.
Βιασμός και απόπειρα βιασμού
Για τα κακουργήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και συγκεκριμένα για το αδίκημα της απόπειρας βιασμού, το δικαστήριο θα μπορεί πλέον να επιβάλλει την ποινή που προβλέπεται για το ολοκληρωμένο έγκλημα (δηλαδή για το βιασμό) και όχι υποχρεωτικά μειωμένη ποινή, όπως ισχύει σήμερα.
Άρα η μέγιστη ποινή κάθειρξης για απόπειρα βιασμού που είναι σήμερα 8 έτη θα είναι πλέον 20 έτη. Κατά συνέπεια, το μέγιστο όριο προσωρινής κράτησης για δράστη απόπειρας βιασμού θα είναι 18 και όχι 12 μήνες.
Ειδική μνεία στην ενδοοικογενειακή βία
Στο προωθούμενο νομοσχέδιο υπάρχει ειδικό «κεφάλαιο» σχετικά με την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, η οποία λαμβάνει στη χώρα ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις, με τα Δικαστήρια να απασχολούνται σχεδόν καθημερινά με τέτοιες υποθέσεις.
Έτσι, το δεύτερο σκέλος του εν λόγω νομοσχεδίου που αφορά την αντιμετώπιση της ενδoοικογενειακής βίας, αποσκοπεί στην προστασία του θεσμού της οικογένειας, της ανηλικότητας και των θυμάτων, κυρίως γυναικών, που πλήττονται με αυξανόμενη ένταση από συμπεριφορές ενδοοικογενειακής βίας.
Στο πνεύμα αυτό της πρόληψής και της απάλειψης της ενδοοικογενειακής βίας, δημιουργείται κατάλληλο υποστηρικτικό περιβάλλον για τα θύματα, μέσω της ενίσχυσης των δημοσίων και ιδιωτικών δομών που τους παρέχουν οικονομική και ψυχολογική στήριξη.
Για το λόγο αυτό προβλέπεται η δημιουργία προστατευτικού πλαισίου έναντι κάθε μορφής βίας ή απειλής σε βάρος προσώπου που δέχεται τις υπηρεσίες φορέα παροχής κοινωνικής μέριμνας στον οποίο ο δράστης εργάζεται.
Παράλληλα, θεσπίζεται το γενικό ακαταδίωκτο για τους επαγγελματίες επιστήμονες οι οποίοι υποχρεούνται πλέον να καταγγέλλουν κάθε περιστατικό βίας που περιέρχεται στην αντίληψή τους. Συγκεκριμένα, θεσπίζεται ειδική υποχρέωση καταγγελίας για τους επαγγελματίες που αντιλαμβάνονται κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Παράλληλα, προβλέπεται όμως και η προστασία των καταγγελλόντων από κακόβουλες μηνύσεις που υποβάλλονται σε βάρος τους.
Η νέα αυτή διάταξη αφορά δασκάλους, καθηγητές, γιατρούς, ψυχιάτρους, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, νοσηλευτές και το ειδικό επιστημονικό προσωπικό.
Το αδίκημα του εμπρησμού
Για την πρόκληση δασικής πυρκαγιάς από αμέλεια, οι ποινές που θα επιβάλλονται θα είναι από 3 έως 5 έτη. Ακόμη, θα προβλέπονται υψηλές χρηματικές ποινές μέχρι του ποσού των 200.000 ευρώ για όλες τις περιπτώσεις εμπρησμού δάσους.
Τα κακουργήματα εμπρησμού δάσους, όπως και όλα τα κοινώς επικίνδυνα, αλλά και τα εγκλήματα κατά των συγκοινωνιών θα εισάγονται άμεσα προς εκδίκαση μετά την ανάκριση, χωρίς την τήρηση της ενδιάμεσης διαδικασίας των δικαστικών συμβουλίων.
Κακούργημα πλέον το τροχαίο από παραβίαση του κόκκινου φαναριού
Πιο συγκεκριμένα, η παραβίαση του ερυθρού σηματοδότη προέβλεπε πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 30 ημέρες. Με τις αλλαγές στον ποινικό κώδικα, ωστόσο, η κατηγορία γίνεται κακούργημα και εφαρμόζεται όταν κάποιος παραβιάζει το κόκκινο και σκοτώνει ή προκαλεί κινητικά προβλήματα στο θύμα του τροχαίου.