Η Μολδαβία φιλοδοξεί να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει ξεκαθαρίσει στη Ρωσία ότι η απόφαση είναι η επιλογή της χώρας, δήλωσε την Τρίτη η πρόεδρος της Μολδαβίας, Μάγια Σαντού, σε συνέντευξή της στο πρακτορείο Reuters.
Τα όσα δήλωσε στο Reuters η Σάντου, αποτελούν τις πιο ξεκάθαρες δημόσιες τοποθετήσεις της για τη φιλοδυτική πορεία της Μολδαβίας. Από τότε που η Μολδαβία απέκτησε την ανεξαρτησία της από τη Σοβιετική Ένωση το 1991, φιλορώσοι και φιλοευρωπαϊκοί πολιτικοί ερίζουν για τον έλεγχο της πολιτικής σκηνής.
Η Σαντού, της οποίας το μεταρρυθμιστικό κόμμα σημείωσε μια συντριπτική νίκη στις βουλευτικές εκλογές τον περασμένο Ιούλιο, θεωρείται στη Μολδαβία ως ένα ”σύμβολο αλλαγής” προς τέρψιν των Βρυξελλών, σε μια χώρα σχεδόν χρεοκοπημένη από την ενδημική διαφθορά των τελευταίων έξι ετών.
Ωστόσο, εν όψει της συνόδου κορυφής με τους ηγέτες της Ε.Ε. με την συμμετοχή κι άλλων χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας, η Σάντου τόνισε ότι η Ρωσία δυσκολεύει τη ζωή της Μολδαβίας με ιδιαίτερα ψηλές τιμές παροχής φυσικού αερίου. Είπε επίσης ότι εναπόκειται στη Δύση να συνδράμει στην σύλληψη εγκληματιών που έχουν λεηλατήσει τα δημόσια ταμεία της Μολδαβίας και παραμένουν ελεύθεροι στην Ευρώπη και την Τουρκία.
«Η Μολδαβία θέλει να γίνει μέλος της ΕΕ μια μέρα», είπε η Σαντού, η οποία είχε ως τώρα αποφύγει ξεκάθαρες αναφορές στον προσανατολισμό της χώρας από τότε που κέρδισε την εξουσία στα τέλη του 2020, λόγω της εξάρτησης της Μολδαβίας από το ρωσικό φυσικό αέριο.
«Θα θέλαμε αυτό να γίνει σχετικά σύντομα χωρίς μεγάλη καθυστέρηση», τόνισε.
Ερωτηθείσα εάν η Ρωσία θα επιτρέψει στη Μολδαβία - η οποία βρίσκεται μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρουμανίας - που αποτελεί κράτος μέλος της ΕΕ - να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Σάντου αποκρίθηκε ότι είχε διαμηνύσει σε Ρώσους αξιωματούχους ότι το μοντέλο του μπλοκ των 27 χωρών είναι η επιλογή της χώρας της.
«Θα επιμείνουμε ότι είναι επιλογή μας (η ένταξη στην ΕΕ) και θα θέλαμε οι άλλες χώρες να σεβαστούν αυτήν την επιλογή».
H αντιπάραθεση για το φυσικό αέριο με τη Ρωσία, η Υπερδνειστερία και η αναζήτηση των απατεώνων
Ο Ζοζέπ Μπορέλ κατηγόρησε τη Μόσχα τον Οκτώβριο ότι χρησιμοποιεί την παροχή φυσικού αερίου για να εκφοβίσει τη Μολδαβία, μια κατηγορία που το Κρεμλίνο αρνείται. Η Σάντου χαρακτήρισε τη νέα πενταετή σύμβαση φυσικού αερίου που σύναψε η Μολδαβία με τη ρωσική Gazprom ως «λογική», αλλά είπε ότι η Μόσχα προσέφερε πιο «προνομιακές τιμές» στους στενούς της συμμάχους (σ.σ Λευκορωσία).
Πρόσθεσε ωστόσο ότι η κυβέρνησή της θα αμφισβητήσει το αίτημα της Gazprom, που έγινε στις 30 Οκτωβρίου, για αποπληρωμή χρεών αξίας 709 εκατομμυρίων δολαρίων της Μολδαβίας έναντι παροχής φυσικού αερίου.
«Όταν οι τιμές (του φυσικού αερίου) ανέβηκαν τόσο πολύ, η Gazprom άρχισε να μιλάει για κάποια χρέη που ισχυρίζονται ότι υπήρχαν από το 1994... Φυσικά αυτό χρησιμοποιήθηκε (στις διαπραγματεύσεις). Πιστεύουμε ότι το χρέος πρέπει να είναι πολύ χαμηλότερο», είπε.
Η Σάντου τόνισε ότι ανησυχεί μεν για την συγκέντρωση ρωσικού στρατού στα σύνορα της Ουκρανίας. Ωστόσο, πρόσθεσε δε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις αυξημένης ρωσικής δραστηριότητας στην Υπερδνειστερία, μια αποσχισμένη, ρωσόφωνη επαρχία κατά μήκος της ανατολικής πλευράς της Μολδαβίας.
«Δυστυχώς, εξακολουθούμε να έχουμε τα ρωσικά στρατεύματα στο έδαφός μας», είπε, ζητώντας την απόσυρσή τους από την Υπερδνειστερία, την οποία τα Ηνωμένα Έθνη θεωρούν κομμάτι της Μολδαβίας.
Ο έλεγχος της εκτελεστικής εξουσίας και του κοινοβουλίου από την Σάντου, αποτελεί για την ΕΕ η καλύτερη ευκαιρία μέχρι στιγμής να απαλλαγεί η χώρα από τις διαφθαρμένες ελίτ κακοποιών που λυμαίνονται το δημόσιο πλούτο.
Η Μολδαβία ζήτησε από την Ιντερπόλ να αναζητήσει δύο από τους πλουσιότερους ανθρώπους της χώρας, οι οποίοι κατηγορούνται για υπεξαίρεση κρατικού χρήματος.
Ένας από αυτούς, ο Βλάντιμιρ Πλάχοτνιουκ, κατηγορείται για υπεξαίρεση 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων από τράπεζες της Μολδαβίας το 2014-2015.
Οι δικηγόροι του Πλάχοτνιουκ αρνήθηκαν ότι είχε ανάμειξη σε αυτό που στη χώρα είναι γνωστό ως η ”κλοπή του αιώνα”.
«Βασιζόμαστε στη διεθνή υποστήριξη γιατί οι μεγαλύτεροι απατεώνες που έκλεψαν από τον λαό μας έφυγαν από τη χώρα», είπε η Σαντού, λέγοντας ότι ο Πλάχοτνιουκ πιθανότατα να κρύβεται στην Τουρκία.