Η στεγαστική κρίση «καίει» την ελληνική κοινωνία! Ενοίκιο για ένα δυάρι στην Αθήνα πάνω από 700 ευρώ, γκαρσονιέρα στη Θεσσαλονίκη στα 400 και τριάρι στο Περιστέρι στα 850. Την ίδια ώρα, η αγορά πρώτης κατοικίας έχει μετατραπεί σε προνόμιο για λίγους, καθώς οι τιμές πώλησης έχουν εκτιναχθεί σε ιστορικά υψηλά. Μέσα σε αυτήν την ασφυκτική πραγματικότητα, ο πρωθυπουργός αναμένεται να εξαγγείλει από το βήμα της ΔΕΘ μέτρα που παρουσιάζονται ως απάντηση στη στεγαστική κρίση.
Στο επίκεντρο βρίσκεται η μείωση της φορολογίας στα εισοδήματα από μακροχρόνιες μισθώσεις. Ο κατώτατος συντελεστής 15% αναμένεται να μειωθεί στο 5% ή 7% για τα πρώτα 5.000 ευρώ, προσφέροντας ελάφρυνση έως 500 ευρώ τον χρόνο στους ιδιοκτήτες. Στόχος είναι να δοθούν κίνητρα ώστε να «ανοίξουν» περισσότερα κλειστά σπίτια στην αγορά. Όμως, ακόμη και αν αυτό επιτύχει, η μείωση στα ενοίκια θα αργήσει χρόνια να φανεί. Για τον ενοικιαστή που κάθε μήνα βάζει το χέρι βαθιά στην τσέπη, το όφελος είναι μηδενικό.
Η κυβέρνηση προχωρά και σε άλλες παρεμβάσεις: Αύξηση του επιδόματος στέγασης και διεύρυνση των δικαιούχων, φοροελάφρυνση σε επιχειρήσεις που παρέχουν στεγαστική ενίσχυση στους εργαζόμενους, πιο ευνοϊκούς όρους για την απόκτηση πρώτης κατοικίας από νέα ζευγάρια. Εντωμεταξύ, αναμένεται και η επιστροφή ενοικίου έως 800 ευρώ τον Νοέμβριο, ένα μέτρο που έχει ήδη ενεργοποιηθεί.
Στο μέτωπο της φορολογίας, εξετάζεται η εισαγωγή νέας κλίμακας 25% στα εισοδήματα από ενοίκια, ανάμεσα στο 15% και στο 35%, ώστε να περιοριστεί η ψαλίδα. Για τις κατοικίες που μένουν στα συρτάρια τραπεζών και servicers, προωθείται διπλός ΕΝΦΙΑ από το 2026, ώστε να ασκηθεί πίεση να μπουν ξανά στην αγορά.
Την ίδια στιγμή, εξετάζεται να παραταθεί η απαγόρευση έκδοσης νέων αδειών βραχυχρόνιας μίσθωσης (τύπου Airbnb) σε τρία δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας και επεκτείνεται σε γειτονιές της πρωτεύουσας και άλλες πόλεις με υψηλή ζήτηση. Η κυβέρνηση ποντάρει ότι αυτό θα φρενάρει την τουριστική εκμετάλλευση του στεγαστικού αποθέματος, που έχει «στεγνώσει» την αγορά μακροχρόνιας μίσθωσης.
Όμως, το πρόβλημα είναι βαθύτερο, καθώς οι μισθοί παραμένουν χαμηλοί, οι τράπεζες ζητούν δυσβάσταχτες εγγυήσεις για στεγαστικά δάνεια και η αγορά κατοικίας έχει μετατραπεί σε πεδίο για funds και ξένους επενδυτές με «χρυσές βίζες». Το αποτέλεσμα είναι αποκαρδιωτικό: το 58% των νέων στην Ελλάδα μένει ακόμα στο πατρικό (Eurostat), το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη.
Το ερώτημα είναι σαφές: Μπορούν τα νέα μέτρα της ΔΕΘ να ανακουφίσουν πραγματικά τον ενοικιαστή που πνίγεται ή το νέο ζευγάρι που θέλει να αποκτήσει σπίτι; Η απάντηση, με τα σημερινά δεδομένα, είναι μάλλον αρνητική. Η στέγη στην Ελλάδα, εδώ και χρόνια, έχει πάψει να είναι δικαίωμα και έχει μετατραπεί σε είδος πολυτελείας…
