Οκτώ μήνες του 2025 και το δημόσιο ταμείο δείχνει εικόνα καλύτερη από τις προσδοκίες. Η εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού Ιανουαρίου – Αυγούστου κατέγραψε πρωτογενές πλεόνασμα 8,7 δισ. ευρώ, έναντι στόχου 4,9 δισ. ευρώ, με την υπεραπόδοση να αποδίδεται κυρίως στη θεαματική αύξηση των φορολογικών εσόδων.
Τα καθαρά έσοδα από φόρους ήταν υψηλότερα κατά 1,43 δισ. ευρώ έναντι στόχου. Αυτό δεν προέκυψε τυχαία: αφενός η καλύτερη απόδοση στην τρέχουσα φορολογία, αφετέρου η συγκυριακή αύξηση από την είσπραξη φόρων προηγούμενου έτους, που καταβλήθηκαν στις αρχές του 2025. Με απλά λόγια, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις «πλήρωσαν περισσότερο και έγκαιρα», κάτι που στήριξε άμεσα τα έσοδα.
Η εικόνα αυτή κάλυψε καθυστερήσεις σε άλλα πεδία. Το Δημόσιο ακόμη δεν έχει εισπράξει το τίμημα από την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, ενώ και τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων ήταν χαμηλότερα από τον στόχο. Παρ’ όλα αυτά, το ισχυρό φορολογικό μέτωπο έδωσε τη λύση.
Στο σκέλος των δαπανών, παρατηρείται μείωση σε σχέση με τον στόχο (κατά 3,36 δισ. ευρώ). Αυτό οφείλεται κυρίως σε ετεροχρονισμούς: πληρωμές μεταβιβάσεων και εξοπλιστικών προγραμμάτων μετατέθηκαν χρονικά. Ωστόσο, σε σχέση με πέρυσι, οι δαπάνες αυξήθηκαν, κυρίως λόγω μεγαλύτερης χρηματοδότησης νοσοκομείων, φορέων υγείας και συγκοινωνιών.
Το συνολικό αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό: πλεόνασμα 2,16 δισ. ευρώ, όταν ο προϋπολογισμός προέβλεπε έλλειμμα 1,38 δισ. ευρώ. Αυτό δημιουργεί δημοσιονομικό «μαξιλάρι» και ενισχύει την αξιοπιστία της χώρας στις αγορές.
Η κριτική ανάγνωση, όμως, θέλει προσοχή:
- Η υπεραπόδοση βασίστηκε κυρίως σε φοροεισπρακτικούς παράγοντες και όχι σε διαρθρωτική αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας.
- Οι χαμηλότερες δαπάνες προκύπτουν από καθυστερήσεις πληρωμών και όχι από μόνιμο εξορθολογισμό.
Συνολικά, η εικόνα είναι θετική και δίνει πολιτικό και οικονομικό χώρο στην κυβέρνηση. Το ερώτημα είναι αν αυτή η υπεραπόδοση θα αποδειχθεί βιώσιμη ή αν πρόκειται για μια «φωτογραφία της στιγμής», που δύσκολα θα επαναληφθεί χωρίς πιο ουσιαστική ανάπτυξη και επενδυτική κινητικότητα.
