Σε γενικές γραμμές, πολλοί γιατροί και επιστήμονες πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν συμπληρώματα που να έχουν αποδεδειγμένα παρατείνει τη διάρκεια ζωής του ανθρώπου μέσα από μεγάλες κλινικές δοκιμές. Ως αποτέλεσμα, αρκετοί θεωρούν ότι τα επιστημονικά δεδομένα υπέρ των συμπληρωμάτων για μακροζωία είναι πολύ αδύναμα.
«Όλο αυτό το συνονθύλευμα προϊόντων που διαφημίζονται και προωθούνται από ινφλουένσερς και υποτιθέμενους ειδικούς στη μακροζωία δεν στηρίζεται σε δεδομένα», αναφέρει ο δρ Έρικ Τόπολ, ιδρυτής του Scripps Research Translational Institute.
Ωστόσο, άλλοι εμφανίζονται περισσότερο αισιόδοξοι για τις δυνατότητες των συμπληρωμάτων να βελτιώσουν το λεγόμενο «health span», δηλαδή τα χρόνια ζωής χωρίς σοβαρές ασθένειες, ενώ υποστηρίζουν ότι διάφορα χάπια και σκόνες μπορούν να συμβάλλουν στην συνολική υγεία μας όσο μεγαλώνουμε.
«Για μένα, η βιομηχανία συμπληρωμάτων διατροφής αποτελεί μία μεγάλη ευκαιρία», εξηγεί ο δρ. Ερικ Βέρντιν, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Buck Institute for Research on Aging. «Αλλά ταυτόχρονα είναι κι ένα πεδίο γεμάτο κινδύνους για τους καταναλωτές και ψεύτικες υποσχέσεις», προσθέτει.
Τι συμβαίνει μετα κλασικά συμπληρώματα
Τα συμπληρώματα που συνδέονται με το υγιές γήρας χωρίζονται γενικά σε δύο κατηγορίες: τις παραδοσιακές βιταμίνες και τα πιο πειραματικά προϊόντα.
Πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι η βιταμίνη D, η βιταμίνη Β12 και τα ωμέγα-3 είναι τα τρία θρεπτικά συστατικά που συχνά προτείνουν σε ηλικιωμένους. Αυτό διότι οι ελλείψεις σε αυτά είναι συνηθισμένες με την πάροδο της ηλικίας. Η απορρόφηση της Β12 μειώνεται, ορισμένα φάρμακα επιδεινώνουν το πρόβλημα, όσοι ζούμε σε περιοχές με λιγότερο ήλιο μπορεί να μην έχουμε αρκετή βιταμίνη D, ενώ αν δεν τρώμε συχνά ψάρια, πιθανότατα δεν προσλαμβάνουμε επαρκείς ποσότητες ωμέγα-3.
Μελέτες έχουν δείξει ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D και ωμέγα-3 σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων που σχετίζονται με το γήρας, όπως καρδιοπάθειες, καρκίνος και οστεοπόρωση. Αυτές οι ενδείξεις οδήγησαν σε έρευνες για το αν η λήψη συμπληρωμάτων θα μπορούσε να προλάβει τις ασθένειες αυτές. Ωστόσο, τα αποτελέσματα μεγάλων κλινικών δοκιμών υπήρξαν μάλλον απογοητευτικά.
Λίγο πιο ενθαρρυντικά ήταν τα στοιχεία για όσους είχαν πιθανή ανεπάρκεια σε ωμέγα-3. Συγκεκριμένα, άτομα που έτρωγαν λιγότερες από 1,5 μερίδες ψαριού την εβδομάδα εμφάνισαν μείωση στα εγκεφαλικά και στα εμφράγματα όταν έπαιρναν κάποιο συμπλήρωμα. Για όσους ξεκίνησαν τις δοκιμές με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, δεν υπήρξε καμία διαφορά.
Έρχονται να δώσουν την απάντηση τα πειραματικά
Η πιο «θορυβώδης» κατηγορία αφορά τα πειραματικά συμπληρώματα μακροζωίας, όπως το νικοτιναμίδιο αδενινο-δινουκλεοτίδιο (N.A.D.+), η σπερμιδίνη και η ουρολιθίνη Α. Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορούν να βελτιώσουν το «health span» και να περιορίσουν την έκπτωση της λειτουργίας οργάνων και μυών που συμβαίνει με την ηλικία.
Πολλά από αυτά τα μόρια παράγονται ήδη φυσιολογικά στο σώμα για την υγεία των κυττάρων και, θεωρητικά, η αύξησή τους μέσω συμπληρωμάτων μπορεί να έχει αντιγηραντικά οφέλη. Για παράδειγμα, το N.A.D.+ είναι κρίσιμο για την παραγωγή κυτταρικής ενέργειας, αλλά τα επίπεδά του μειώνονται με το πέρασμα του χρόνου.
Η σπερμιδίνη φαίνεται να διεγείρει την αυτοφαγία, τον μηχανισμό με τον οποίο ανακυκλώνονται κατεστραμμένες πρωτεΐνες και κυτταρικά συστατικά, διαδικασία που επίσης φθίνει με την ηλικία. Η ουρολιθίνη Α, η οποία παράγεται από βακτήρια του εντέρου, θεωρείται ότι βελτιώνει την υγεία των μιτοχονδρίων, των «εργοστασίων» ενέργειας του κυττάρου.
Παρ’ όλα αυτά, η απουσία μακροχρόνιων κλινικών δοκιμών σημαίνει ότι δεν γνωρίζουμε αρκετά για την ασφάλεια αυτών των ουσιών. Μερικές μπορεί να είναι ακίνδυνες σε χαμηλές δόσεις ή για μικρά χρονικά διαστήματα, αλλά ίσως προκαλέσουν απρόβλεπτες παρενέργειες αν τις παίρνουμε επί μήνες ή χρόνια.
Για όσους ενδιαφερόμαστε να δοκιμάσουμε τέτοιου είδους αντιγηραντικά συμπληρώματα, οι ειδικοί συνιστούν προσοχή, χωρίς όμως να μας αποτρέπουν εντελώς. Απαιτείται να συνεργαζόμαστε με κάποιο γιατρό ο οποίος γνωρίζει αυτά τα προϊόντα και μπορεί να μας παρακολουθεί για πιθανές παρενέργειες.
Τελικά, τα συμπληρώματα μακροζωίας μπορεί να βλάψουν περισσότερο το πορτοφόλι μας παρά την υγεία μας.
Το ζουμί
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να προτιμάμε συμπληρώματα τα οποία έχουν αποδεδειγμένο επιστημονικό όφελος, ώστε να γνωρίζουμε με σιγουρία πως δεν θα προκαλέσουν κάποια βλάβη στην υγεία μας.
Με πληροφορίες από The New York Times
