Σύμφωνα με νέα μελέτη, οι γυναίκες που παραλείπουν το πρώτο τους ραντεβού για μαστογραφικό έλεγχο μπορεί να διατρέχουν κατά 40% υψηλότερο μακροπρόθεσμο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του μαστού.
Η έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου στο επιστημονικό περιοδικό «The BMJ», περιέλαβε πάνω από 400.000 γυναίκες στη Σουηδία, οι οποίες βρίσκονταν ύπο συνεχή παρακολούθηση για ένα διάστημα έως και 25 ετών.
Ο Οκτώβριος είναι ο Μήνας πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού και στα πλαίσια αυτού, απαιτείται να κατανοήσουμε καλύτερα κάποια πράγματα.
Πότε πρέπει να ξεκινά ο προληπτικός έλεγχος για καρκίνο του μαστού; Γιατί η καθυστέρηση στην πρώτη μαστογραφία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο θανάτου από τη νόσο μακροπρόθεσμα; Εκτός από τη μαστογραφία, υπάρχουν άλλες εξετάσεις που μπορούμε να ζητήσουμε; Τι ισχύει με την αυτοεξέταση μαστών; Και ποιες είναι οι πρακτικές που μπορούμε να ακολουθήσουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού;
Η δρ. Λίνα Ουέν, γιατρός και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο George Washington, σχολιάζει τα ευρήματα.
Ποια είναι τα έως τώρα δεδομένα
Η έγκαιρη ανίχνευση είναι ζωτικής σημασίας, καθώς ο καρκίνος μπορεί να αντιμετωπιστεί καλύτερα όταν διαγνωστεί στα πρώτα του στάδια.
Έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο έδειξε ότι 1 στις 20 γυναίκες παγκοσμίως θα διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού στη διάρκεια της ζωής της. Με αυτόν τον ρυθμό, οι ερευνητές εκτιμούν ότι έως το 2050 θα υπάρχουν 3,2 εκατομμύρια νέα περιστατικά και 1,1 εκατομμύριο θάνατοι ετησίως λόγω της νόσου.
Η ηλικία έναρξης των μαστογραφιών για τις περισσότερες γυναίκες στα 40 έτη. Η οδηγία συνιστά μία μαστογραφία κάθε δύο χρόνια έως τα 74. Μετά τα 75, η απόφαση για συνέχιση των εξετάσεων πρέπει να λαμβάνεται σε συνεννόηση με τον προσωπικό μας γιατρό.
Σε γενικές γραμμές, η σύσταση αυτή ισχύει για γυναίκες μέσου κινδύνου. Όσες έχουν αυξημένο κίνδυνο καλό είναι να συζητούν με τον γιατρό τους αν πρέπει να ξεκινήσουν νωρίτερα ή να ελέγχονται συχνότερα. Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο περιλαμβάνουν: ιστορικό ακτινοθεραπείας στον θώρακα, συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις, και το να υπάρχει συγγενής πρώτου βαθμού (μητέρα ή αδελφή) με καρκίνο του μαστού.

Τα ευρήματα της νέας έρευνας
Η μελέτη στη Σουηδία παρακολούθησε 432.775 γυναίκες για έως και 25 χρόνια. Από εκείνες που κλήθηκαν στην πρώτη τους μαστογραφία, σχεδόν το ένα τρίτο δεν προσήλθε. Οι γυναίκες αυτές ήταν περισσότερο πιθανό να διαγνωστούν με προχωρημένο καρκίνο, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Φαίνεται ότι το φαινόμενο των επαναλαμβανόμενων παραλείψεων στον προληπτικό έλεγχο οδηγεί σε υψηλότερα ποσοστά καρκίνου διεθνώς.
Συγκεκριμένα, η πιθανότητα να διαγνωστούν με καρκίνο σταδίου 3 ήταν 1,5 φορές μεγαλύτερη, και με καρκίνο σταδίου 4, 3,6 φορές μεγαλύτερη, σε σχέση με εκείνες που συμμετείχαν στον πρώτο τους έλεγχο. Μετά από 25 χρόνια, οι θάνατοι από καρκίνο του μαστού ήταν σημαντικά υψηλότεροι στην ομάδα που δεν έκανε την πρώτη μαστογραφία.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα αποτελέσματα ίσως δεν ισχύουν εξίσου για χώρες με διαφορετικά συστήματα υγείας σε σχέση με αυτό της Σουηδίας. Ωστόσο, φαίνεται ότι το φαινόμενο των επαναλαμβανόμενων παραλείψεων στον προληπτικό έλεγχο οδηγεί σε υψηλότερα ποσοστά καρκίνου διεθνώς.
Σύμφωνα με την ειδικό, «πιστεύουμε ότι το κρίσιμο σημείο είναι πως όσες γυναίκες δεν συμμετείχαν αρχικά, είχαν την τάση να παραλείπουν συστηματικά και τους επόμενους ελέγχους. Οι λόγοι φαίνεται να είναι σύνθετοι, καθώς μπορεί να συνδυάζουν έλλειψη ενημέρωσης, δυσκολίες πρόσβασης και φόβο για το αποτέλεσμα, ενώ πιθανώς επηρεάζονται και από πολιτισμικούς παράγοντες».
Με λίγα λόγια, η μαστογραφία -ουσιαστικά μία ακτινογραφία του μαστού-, παραμένει η καθιερωμένη εξέταση προληπτικού ελέγχου για τις γυναίκες μέσου κινδύνου. Όσες έχουν αυξημένο κίνδυνο μπορεί να χρειάζονται επιπλέον εξετάσεις, όπως γενετικό έλεγχο, μαγνητική μαστογραφία (MRI) ή υπερηχογράφημα.
Οι γυναίκες με πυκνούς μαστούς (δηλαδή, ο ιστός των μαστών περιέχει περισσότερο ινώδη και αδενικό ιστό παρά λίπος), καλό είναι να ρωτούν τον γιατρό τους αν χρειάζονται επιπρόσθετες εξετάσεις, καθώς η μαστογραφία έχει μικρότερη ευαισθησία σε αυτές τις περιπτώσεις.
Οι γυναίκες με πυκνούς μαστούς (δηλαδή, ο ιστός των μαστών περιέχει περισσότερο ινώδη και αδενικό ιστό παρά λίπος), καλό είναι να ρωτούν τον γιατρό τους αν χρειάζονται επιπρόσθετες εξετάσεις, καθώς η μαστογραφία έχει μικρότερη ευαισθησία σε αυτές τις περιπτώσεις.
Advertisement
Τι ισχύει για την αυτοεξέταση των μαστών
Όσο για την αυτοεξέταση μαστών, δεν προτείνεται πλέον ως μέθοδος προληπτικού ελέγχου και δεν αντικαθιστά τη μαστογραφία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την εικόνα και την αίσθηση των μαστών μας, ώστε να εντοπίσουμε εγκαίρως οποιαδήποτε αλλαγή που προκαλεί ανησυχία.
Είναι επίσης ουσιώδες να διακρίνουμε τη διαφορά μεταξύ προληπτικού ελέγχου και διάγνωσης.
Η μαστογραφία γίνεται όταν δεν υπάρχουν συμπτώματα, ενώ αν εντοπίσουμε νέα ψηλαφητή μάζα ή εξόγκωμα, πρέπει να ζητήσουμε άμεση ιατρική αξιολόγηση.
Όσον αφορά τη μείωση του κινδύνου, γνωρίζουμε ότι παράγοντες όπως το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, το υπερβάλλον βάρος και η παχυσαρκία αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Η διακοπή του καπνίσματος, η περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ και η διατήρηση υγιούς βάρους συμβάλλουν ουσιαστικά στη μείωση του κινδύνου. Επιπλέον, η σωματική άσκηση και η ισορροπημένη διατροφή όχι μόνο μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου αλλά ενισχύουν συνολικά την υγεία μας.
Με πληροφορίες από CNN Health