Υπολογίζεται ότι ένας στους οκτώ άνδρες θα διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη κατά τη διάρκεια της ζωής του, συνήθως μετά τα 65. Όσο τρομακτικός κι αν φαίνεται αυτός ο αριθμός, η διάγνωση δεν είναι πάντα αυτό που νομίζουμε. Σήμερα, η μεγάλη πλειονότητα των ασθενών επιβιώνει της νόσου και όλο και περισσότεροι άνδρες ζουν τη ζωή τους χωρίς ποτέ να χρειαστεί να υποβληθούν σε θεραπεία.
Οι παραδοσιακές θεραπείες για τον καρκίνο του προστάτη, όπως η ακτινοθεραπεία και η χειρουργική αφαίρεση ολόκληρου του αδένα, εδώ και χρόνια είναι αποτελεσματικές, αλλά συχνά συνοδεύονται από σοβαρές και μόνιμες παρενέργειες. Σήμερα, όμως, οι νέες τεχνολογίες και θεραπευτικές μέθοδοι διευρύνουν τις επιλογές των ασθενών.
Ακολουθεί μια επισκόπηση των κυριότερων διαθέσιμων επιλογών.
Χειρουργική και ακτινοθεραπεία
Για τους ασθενείς με μεγάλους, ταχέως αναπτυσσόμενους όγκους που δεν έχουν εξαπλωθεί πέρα από τον προστάτη, η χειρουργική επέμβαση και η ακτινοθεραπεία εξακολουθούν να αποτελούν τις καλύτερες πρώτης γραμμής θεραπείες, και οι δύο αποτελεσματικές στην εξάλειψη της νόσου.
Οι περισσότεροι άνδρες που υποβάλλονται σε προστατεκτομή εμφανίζουν σε κάποιο βαθμό στυτική δυσλειτουργία και ακράτεια ούρων, ιδιαίτερα στην άμεση μετεγχειρητική περίοδο. Όσοι υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία έχουν κάπως μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν προβλήματα στύσης ή ούρησης, αλλά ελαφρώς μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης εντερικών διαταραχών ή άλλων μορφών καρκίνου.
Οι νεότεροι άνδρες και όσοι δεν έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας αναρρώνουν ευκολότερα από μια προστατεκτομή, ενώ οι μεγαλύτερης ηλικίας ή όσοι πάσχουν από παθήσεις όπως καρδιοπάθειες μπορεί να μην αποτελούν τους κατάλληλους υποψηφίους.
Ενεργή παρακολούθηση
Μέχρι πριν από περίπου 15 χρόνια, οι περισσότεροι άνδρες που διαγιγνώσκονταν με καρκίνο του προστάτη -ανεξαρτήτως επικινδυνότητας-, υποβάλλονταν σε χειρουργική επέμβαση ή ακτινοθεραπεία. Σήμερα αυτό έχει αλλάξει. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς συχνά εμφανίζουν παρόμοια ποσοστά επιβίωσης με την «ενεργή παρακολούθηση», όπου οι γιατροί καθυστερούν τη θεραπεία και παρακολουθούν τακτικά τους αργά αναπτυσσόμενους όγκους.
Στην πραγματικότητα, πολλοί άνδρες με καρκίνους χαμηλού κινδύνου -οι οποίοι αποτελούν περίπου το 43% των νέων διαγνώσεων- μπορούν να ζήσουν το υπόλοιπο της ζωής τους χωρίς να υποστούν βλάβες στην υγεία τους από την ύπαρξη του όγκου.
Σήμερα, σχεδόν το 60% των ασθενών με καρκίνους χαμηλού κινδύνου επιλέγουν την ενεργή παρακολούθηση αντί για θεραπεία. Μάλιστα, μερικοί ειδικοί πιστεύουν ότι το ποσοστό αυτό θα έπρεπε να είναι ακόμα υψηλότερο.
Εστιασμένη θεραπεία (Focal Therapy)
Ενώ η χειρουργική και η ακτινοθεραπεία στοχεύουν στην ολική αφαίρεση του προστάτη, η εστιασμένη θεραπεία αφορά οποιαδήποτε μέθοδο που στοχεύει αποκλειστικά στο τμήμα του αδένα με τα καρκινικά κύτταρα, διατηρώντας ανέπαφο το υπόλοιπο όργανο. Οι ουρολόγοι χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές, όπως κύματα υπερήχων υψηλής έντασης, κρυοθεραπεία (κατάψυξη του όγκου) και θεραπεία με λέιζερ.
Οι εστιασμένες θεραπείες έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε πρώιμες κλινικές δοκιμές, αν και παραμένουν πειραματικές και δεν διαθέτουν ακόμη επαρκή δεδομένα για την αποτελεσματικότητά τους.
Σε αντίθεση με τη χειρουργική και την ακτινοθεραπεία, η εστιασμένη θεραπεία συχνά δεν εξαλείφει πλήρως τον καρκίνο, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο υποτροπής.
Προηγμένη Απεικόνιση
Μέχρι πρόσφατα, τα τεστ PSA οδηγούσαν συνήθως απευθείας σε βιοψία, όπου οι ουρολόγοι έπαιρναν τυχαία δείγματα από διάφορα σημεία του προστάτη. Αυτή η μέθοδος συχνά ενείχε τον κίνδυνο να παραλείψει όγκους υψηλού κινδύνου ή να επισημάνει όγκους χαμηλού κινδύνου, οδηγώντας ενδεχομένως σε περιττές θεραπείες.
Ένα προηγμένο απεικονιστικό εργαλείο, γνωστό ως πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία, υπήρξε «μεταμορφωτικό» για τον τομέα την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με τη δρ. Scarpato. Αν και δεν είναι ακόμα διαθέσιμο παντού, η εξέταση βοηθά τους ειδικούς να εντοπίζουν ενδείξεις που σχετίζονται με επιθετικούς όγκους, όπως συγκεκριμένες ανωμαλίες ιστών ή μειωμένη αιμάτωση.
Ορμονοθεραπεία
Ένας τύπος ορμονοθεραπείας, γνωστός ως ανδρογονική αποστέρηση, συμβάλλει στη μείωση της πιθανότητας υποτροπής ή εξάπλωσης του καρκίνου σε άλλα μέρη του σώματος.
Ωστόσο, η θεραπεία αυτή είναι πολύ δύσκολη για τους ασθενείς, καθώς μπορεί να προκαλέσει δραστική μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης. Όταν στερούμε από έναν άνδρα την τεστοστερόνη, έστω και προσωρινά, οι επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Η χαμηλή τεστοστερόνη μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ενέργειας, σεξουαλική δυσλειτουργία, πνευματική θολούρα, απώλεια μυϊκής μάζας και αύξηση βάρους, μεταξύ άλλων προβλημάτων.
Νέα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης βοηθούν πλέον τους ειδικούς να προβλέψουν ποιοι άνδρες έχουν τις πιο επιθετικές μορφές της νόσου και επομένως είναι πιο πιθανό να ωφεληθούν από την ορμονοθεραπεία και ποιοι θα μπορούσαν να την αποφύγουν.
Με πληροφορίες από The New York Times
