Στο τέλος μιας χρονιάς όπου η ακρίβεια, η στέγη, η τεχνητή νοημοσύνη και οι τράπεζες βρέθηκαν στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, ένα εύρημα ξεχωρίζει ως πολιτικός «σεισμογράφος». Το χάσμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και το πολιτικό σύστημα. Και, σύμφωνα με τα στοιχεία, η Ελλάδα δεν είναι απλώς μέσα στο πρόβλημα, είναι στην κορυφή του ευρωπαϊκού προβληματισμού. Και όχι μόνο αυτό. Οι επτά στις 10 Ελληνίδες και τους Έλληνες θέτουν έντονα το θέμα της διαφθοράς στο πολιτικό σύστημα.
Στην ενότητα «Το ρήγμα πολιτών – πολιτικού συστήματος βαθαίνει», η Κάπα Research παρουσιάζει συγκρίσιμους δείκτες για το πώς αξιολογούνται οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι. Οι αριθμοί είναι σχεδόν καθολικοί:
78% λέει ότι οι πολιτικοί «δεν είναι ειλικρινείς»,
73% ότι «δεν κατανοούν τις ανάγκες των απλών ανθρώπων»,
69% ότι «δεν εστιάζουν στα πιο σημαντικά προβλήματα»,
68% ότι «δεν είναι ηθικοί» και
63% ότι «δεν έχουν τα κατάλληλα προσόντα» για τη θέση τους.
Η Ελλάδα καταγράφει τον υψηλότερο μέσο όρο αρνητικών κρίσεων (70%) ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες του πίνακα, με δεύτερη την Ιταλία (58%) και τελευταίους τους Σουηδούς (26%).
Το πιο ανησυχητικό, όμως, δεν είναι μόνο η απαξίωση, είναι το αίτημα ριζικής αναδιάταξης. Σε ερώτηση για το αν το πολιτικό σύστημα χρειάζεται «μεγάλες αλλαγές» ή «πλήρη μεταρρύθμιση», το 83% των Ελλήνων απαντά «ναι» (51% μεγάλες αλλαγές, 32% πλήρης μεταρρύθμιση). Στον παγκόσμιο χάρτη η Ελλάδα είναι 4η πίσω από Νιγηρία (91%), Νότια Κορέα (87%) και Βραζιλία (87%).
Κι όμως, η διάθεση ανατροπής συνοδεύεται και από βαθιά δυσπιστία ότι «γίνεται». Στην ίδια διεθνή έρευνα, 68% των Ελλήνων θέλει μεγάλες αλλαγές/πλήρη μεταρρύθμιση αλλά δεν πιστεύει ότι μπορούν να γίνουν αποτελεσματικά, ενώ μόλις 15% θέλει αλλαγές και είναι αισιόδοξο ότι θα επιτευχθούν.
Η εικόνα «κουμπώνει» με το εσωτερικό κλίμα που αποτυπώνουν και οι δημοσκοπήσεις: Υψηλή δυσαρέσκεια, διάχυτη αίσθηση αδιεξόδου και ο «κανένας» να εμφανίζεται συχνά ως επιλογή καταλληλότερου πρωθυπουργού, την ώρα που η πρόθεση ψήφου παραμένει κατακερματισμένη.
Μέσα σε αυτό το τοπίο, η ίδια έκδοση της Κάπα Research υπογραμμίζει και το «κοινό αίτημα» της κοινωνίας: 52% θέλει πάνω απ’ όλα «να βελτιωθεί το βιοτικό επίπεδο», ενώ ακολουθούν η «δικαιοσύνη» (27%) και η συνολική «ανατροπή του συστήματος» (19%).
Το μήνυμα είναι καθαρό. Η κρίση εμπιστοσύνης δεν είναι μια ακόμη συγκυρία. Είναι το υπόστρωμα πάνω στο οποίο θα κριθούν – και θα δοκιμαστούν – η κυβερνητική αποτελεσματικότητα, η αντιπολίτευση, αλλά και η ίδια η αντοχή της πολιτικής εκπροσώπησης.
