Η ενημέρωση στα κινητά τηλέφωνα των βουλευτών, ότι η πολυαναμενόμενη νομοθετική ρύθμιση για τα οικόπεδα σε μικρούς οικισμούς με πληθυσμό εως 2,000 κατοίκους κατατέθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έγινε 36′ λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα της Τετάρτης 2 Ιουλίου.

Η ρύθμιση ήρθε σε ένα εκτενές άρθρο – το άρθρο 1 στο νομοσχέδιο «για την προώθηση της παραγωγής βιομεθανίου και την αγορά υδρογόνου» – που φέρει τον τίτλο «Ζητήματα οριοθέτησης οικισμών».

Σύμφωνα με την έμπειρη πολεοδόμο, Γραμματή Μπακλατσή, η λύση που προωθεί το υπουργείο καλύπτει κατά προσέγγιση μόλις 3 στους 10 ιδιοκτήτες οικοπέδων σε οικισμούς σε όλη τη χώρα.

 

Το ασφυκτικό πλαίσιο του ΣτΕ και η «ντρίπλα» Παπασταύρου

Το υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας αναζήτησε ένα τρόπο να επαναφέρει δυνατότητες δόμησης για οικόπεδα σε μικρούς οικισμούς, καθώς η απόφαση που εξέδωσε το ΣτΕ στις 15 Απριλίου πρακτικά τα μετέτρεψε εν μία νυκτί σε «αγροτεμάχια». 

Για να παρακάμψει αυτή την απόφαση, χωρίς να την παραβιάζει, το υπουργείο κατέθεσε στη Βουλή μία νομοθετική ρύθμιση που θεσμοθετεί δύο νέες οικιστικές ζώνες για κάθε οικισμό:

1. Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού (ΖΑΟ), εντός της οποίας θεωρούνται άρτια τα οικόπεδα με ελάχιστο εμβαδόν αρτιότητας από πεντακόσια τετραγωνικά μέτρα (500 τ.μ.) έως δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ. και πρόσωπο ελάχιστου μήκους δέκα (10) μ. σε κοινόχρηστη οδό.

2. Περιοχή Ειδικών Χρήσεων (ΠΕΧ), όπου άρτια θεωρούνται τα γήπεδα με ελάχιστο εμβαδόν από δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ. έως τέσσερις χιλιάδες (4.000) τ.μ. και πρόσωπο ελάχιστου μήκους δεκαπέντε (15) μ. κοινόχρηστη οδό.

Με αυτό τον τρόπο, εκτιμούν βουλευτές που γνωρίζουν το πρόβλημα, καθώς και πολεοδόμοι, ότι το υπουργείο δίνει πράγματι μία λύση, αλλά όχι για όλους – και, κυρίως, όχι για τους μικροϊδιοκτήτες… 

 

4 κενά που βάζουν χιλιάδες ιδιοκτήτες οικοπέδων σε περιπέτειες

Από την αποκωδικοποίηση αυτής της ρύθμισης προκύπτουν τουλάχιστον 4 κενά, που σηματοδοτούν την εξαίρεση πολλών χιλιάδων οικοπέδων από την προοπτική δόμησης, σε όλη την Επικράτεια:

1. Το όριο των 500τμ για τους οικισμούς έως 700 κατοίκους σημαίνει ότι αποκλείονται από τη δόμηση όλα τα μικρότερα οικόπεδα που σίγουρα είναι η πλειοψηφία σε αυτούς τους οικισμούς. Δηλαδή, όλοι οι μικροϊδιοκτήτες που διαθέτουν οικόπεδα μικρότερα από 500τμ – αν δεν αλλάξει κάτι – πρέπει να ξεχάσουν την προοπτική να χτίσουν οτιδήποτε.

2. Αντίστοιχα, γεννάται ερώτημα για το όριο των 2 στρεμμάτων σε μεγαλύτερους οικισμούς (700-2.000 κάτοικοι), αν και θεωρείται ως συνέχιση του σημερινού πλαισίου σε μεγάλο βαθμό. Αν όχι για το σύνολο της Επικράτειας, υπάρχουν ωστόσο σίγουρα ορισμένοι οικισμοί όπου η δόμηση σε οικόπεδο τους ενός ή ενάμισι στρέμματος δεν επιβαρύνει το περιβάλλον (π.χ. σε ορεινούς όγκους και περιοχές χωρίς τουρισμό).

3. Η νέα ρύθμιση δεν δίνει καμία προοπτική δόμησης για τα λεγόμενα «τυφλά» οικόπεδα, που δεν έχουν πρόσοψη σε δρόμο. Ακόμα και αν ανήκει το «τυφλό» μέρος μίας παλιάς ιδιοκτησίας σε δύο αδέλφια που την κληρονόμησαν από τους γονείς τους, δεν προβλέπεται εξαίρεση και ο ιδιοκτήτης οικοπέδου που δεν «βλέπει» σε δρόμο, πρέπει να…ξεχάσει το οικόπεδό του. 

4. Η ρύθμιση αναφέρεται σε οικόπεδα που διαθέτουν πρόσοψη σε κοινόχρηστους δρόμους, ωστόσο η πρώτη ερμηνεία αναφέρει ότι πρόκειται μόνο για δρόμους αναγνωρισμένους με ΦΕΚ. Η HuffPost έχει κατ′ επανάληψη επισημάνει την συγκεκριμένη «λεπτομέρεια». Οι δρόμοι που είναι αναγνωρισμένοι με ΦΕΚ αποτελούν ένα κλάσμα του οδικού δικτύου στα χωριά της χώρας. Ως αποτέλεσμα, χιλιάδες ιδιοκτησίες βγαίνουν οριστικά εκτός δόμησης. 

Το επόμενο ερώτημα είναι, αν το υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας θα προσέλθει στη Βουλή, στις συζητήσεις σε επιτροπή και στην Ολομέλεια, με την πρόθεση να υπερασπιστεί απλώς την ρύθμισή του, ή θα θελήσει να «ακούσει» την αγωνία χιλιάδων ιδιοκτητών για τις περιουσίες τους και τις πιθανές εναλλακτικές προτάσεις από βουλευτές – είτε της ΝΔ, είτε της αντιπολίτευσης.