Σε ένα «παιχνίδι για τον θρόνο» αντάξιο του τηλεοπτικού «Game of Thrones», όπου αντί για δράκους υπάρχει...πολύ πετρέλαιο, αναφέρεται δημοσίευμα του Economist με τίτλο «Saudi Arabia: The real game of thrones», σχετικά με τη διαδοχή στον θρόνο της Σαουδικής Αραβίας.
Όπως αναφέρεται, πριν από μια δεκαετία στο προσκήνιο βρισκόταν ένας σχετικά νέος πρίγκιπας, υποστηρικτής των μεταρρυθμίσεων και γνώστης του τρόπου λειτουργίας των ΜΜΕ, ο Μοχάμαντ μπιν Νάγεφ, ο οποίος ήταν προφανές ότι ήθελε να γίνει βασιλιάς.
Τον περσινό Απρίλιο, τέσσερις μήνες μετά την άνοδο στον θρόνο του θείου του, βασιλιά Σαλμάν, έγινε διάδοχος του θρόνου. Αυτό αποτέλεσε μια αρκετά ριζοσπαστικού χαρακτήρα εξέλιξη, επειδή οι τελευταίοι έξι βασιλιάδες της Σ. Αραβίας ήταν όλοι γιοι του μονάρχη- ιδρυτή, και αρκετοί άλλοι είναι ακόμα είναι ακόμα ζωντανοί, περιμένοντας τη σειρά τους μεταξύ αδελφών. Ωστόσο, προέκυψε αυτή η εξέλιξη, και ο 57χρονος Μοχάμαντ μπιν Νάγεφ είναι επίσημα ο επόμενος στη σειρά.
Ωστόσο, υπάρχουν αμφιβολίες αν θα γίνει αυτό τελικά: Πέρυσι, ο πολύ νεότερος γιος του ίδιου του βασιλιά Σαλμάν, ο (επίσης) Μοχάμαντ, ηλικίας 31 ετών, εμφανίστηκε στο προσκήνιο ως υπουργός Άμυνας και αναπληρωτής διάδοχος, με τη σημαντική αποστολή της απεξάρτησης της οικονομίας του βασιλείου από το πετρέλαιο. Επισκίασε τον ξάδελφό του στα ΜΜΕ, υποσχόμενος μια σειρά από δραστικές μεταρρυθμίσεις- και ο βασιλιάς φαίνεται να τον προορίζει για άμεσο διάδοχό του.
Ωστόσο ο Μοχάμαντ μπιν Νάγεφ είναι μάλλον απίθανο να το δεχτεί αυτό αμαχητί: Όπως υπογραμμίζεται στο δημοσίευμα του Economist, έχει βρεθεί σε δύσκολες θέσεις και στο παρελθόν, έχοντας επιζήσει από απόπειρες δολοφονίας, ενώ το 2003 ενισχύθηκε πολύ όταν δέχτηκε προσωπικά την παράδοση ενός ηγετικού στελέχους της αλ Κάιντα. Το 2009 διέφυγε για λίγο τον θάνατο, όταν ένας τρομοκράτης ο οποίος υποτίθεται πως είχε μετανιώσει πυροδότησε μία βόμβα που είχε κρύψει στο σώμα του.
Ο πρίγκιπας διάδοχος (γνωστός στους διπλωματικούς κύκλους ως MBN), εκπροσώπησε τη Σαουδική Αραβία στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, αποδυναμώνοντας τις φημολογίες περί παραγκωνισμού του χάριν του νεαρού του ξαδέλφου. Αν και οι εικασίες για τα ανάκτορα είναι ταμπού στη Σαουδική Αραβία, πλέον εντείνονται οι φήμες για ίντριγκες και μυστικές «κόντρες» στο παλάτι. Οι πρίγκιπες επιδεικνύουν σεβασμό ο ένας στον άλλον δημοσίως, αλλά οι εντάσεις γίνονται αντιληπτές.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο πόλεμος στην Υεμένη, όπου προεξάρχοντα ρόλο παίζει η Σαουδική Αραβία- και φυσικά ο νεαρός πρίγκιπας Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν (MBS), ως υπουργός Άμυνας. Στην αρχή επέδειξε ηγετική παρουσία, συναντώντας στρατηγούς, επισκεπτόμενος ξένες πρωτεύουσες κλπ. Ωστόσο, καθώς η σαουδαραβική επέμβαση άρχισε να «βαλτώνει», η προβολή της άρχισε να γίνεται έτσι ώστε να φαίνεται ως μια συλλογική απόφαση- έτσι ώστε η ευθύνη να διαμοιράζεται. Ωστόσο, ο ΜΒΝ δεν το εκμεταλλεύτηκε, κάτι που έκανε εντύπωσε σε πολλούς.
Τον Δεκέμβριο, ο ΜΒΝ πήγε στην Αλγερία, όπου έμεινε για έξι εβδομάδες χωρίς προφανή λόγο, παραμελώντας τα καθήκοντά του στη Σαουδική Αραβία. Έκτοτε καταβάλλονται προσπάθειες να επιδειχθεί ομόνοια στη βασιλική οικογένεια. Ωστόσο, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, αν ο διάδοχος γίνει βασιλιάς, θα μπορούσε να παραγκωνίσει τον νεαρό ξάδελφό του, οπότε και ο 80χρονος βασιλιάς Σαλμάν, εάν θέλει να τον διαδεχτεί ο γιος του, θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα.
Κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι εύκολο, καθώς κομβικής σημασίας στη Σαουδική Αραβία είναι η βασιλική ομοφωνία: Πολλοί πρίγκιπες δεν θέλουν ο MBS να βγει μπροστά, ενώ ο πόλεμος στην Υεμένη ήδη τον πλήττει. Παράλληλα, οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις που προωθεί δεν είναι ευπρόσδεκτες από όλους. Την ίδια στιγμή, ο διάδοχος είναι αρκετά αρεστός: Μέλη της σαουδαραβικής βασιλικής οικογένειες και δυτικοί διπλωμάτες τον επαινούν ως σοβαρό και εργατικό, ενώ πολλοί Σαουδάραβες τον θεωρούν «προστάτη» τους. Ενίσχυσε τη θέση του μέσα σε αυτόν τον μήνα επιβλέποντας τη «χατζ», το μουσουλμανικό προσκύνημα στη Μέκκα, το οποίο πέρυσι είχε σηματοδοτηθεί από ποδοπάτημα με πολλά θύματα. Ωστόσο, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ασκούν κριτική, κατηγορώντας τον- μεταξύ άλλων- για την εκτέλεση τον Ιανουάριο ενός σιίτη κληρικού, υπό κατηγορίες τρομοκρατίας. Σε κάθε περίπτωση πάντως, φαίνεται πιο «σταθερός» από τον νεαρό ξάδελφό του.
«Καθώς το βασίλειο περνά οικονομική αναπροσαρμογή κανείς δεν είναι σίγουρος ποιος θα ηγηθεί. Το μόνο πράγμα για το οποίο μπορείτε να είστε σίγουροι είναι ότι θα λέγεται Μοχάμαντ» καταλήγει ο Economist.