Η κοινωνική υποκρισία και ο αντικαπνιστικός νόμος

Οι νόμοι είναι οι αναγκαίοι αρωγοί για την καλλιέργεια της ατομικής υπευθυνότητας και για την σφυρηλάτηση καλλιεργημένων συλλογικών συνειδήσεων.
Open Image Modal
..
unsplash

Κάθε μέρα οι εξελίξεις πληθαίνουν και τα γεγονότα στοιχισμένα σε γραμμική πορεία το ένα διαδέχεται το άλλο. Παράνομο σύμφωνο Λιβύης, ελληνοτουρκικές ρήξεις, σωρεία βομβαρδισμών της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπως και πλήθος λοιπών ζητημάτων μονοπωλούν σε ραδιόφωνα, πρωτοσέλιδα εφημερίδων και διαδίκτυο. Είναι πλέον ίδιον της εποχής μας η πληροφορία να ταξιδεύει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, ώστε προτού προλάβεις κριτικά να τοποθετηθείς στο ερέθισμα του οποίου είσαι δέκτης και να λάβεις μια ξεκάθαρη θέση, ήδη να καλείσαι σε στράτευση για την κάθε νέα πληροφοριακή κρούση της ρουτίνας.

Παράλληλα, κινούμενοι πέρα από τις αστάθμητες εξελίξεις της καθημερινότητας που εγγενώς υπακούν στους κανόνες της διαδοχής, υπάρχει και ένα ζήτημα το οποίο τους τελευταίους μήνες διεκδικεί να καθιερωθεί με σταθερούς όρους στον ειδησεογραφικό κόσμο και προεχόντως στην κοινωνική συνείδηση. Πρόκειται φυσικά για τον αντικαπνιστικό νόμο. Σημαντικός αριθμών καταγγελιών για τους καπνιστές σε μη δημόσιους χώρους, γόνιμες και δημιουργικές επινοήσεις για τον υπερκερασμό των προβλέψεων του νόμου, προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας για ακύρωση Υπουργικών Αποφάσεων, όπως και παιδαριώδεις δηλώσεις προσώπων της πολιτικής εξουσίας περί «ειδικών ρυθμίσεων» του αντικαπνιστικού στην βόρεια Ελλάδα λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών συνιστούν κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα, που αποσπούν την προσοχή μας σε επιτακτική βάση, την ώρα που προσπαθούμε να λάβουμε τις κρίσιμες εκείνες πληροφορίες, οι οποίες στην τελική στοιχειοθετούν το ανάγλυφο της ημέρας στον κόσμο. Η πληροφορία περί καπνίσματος ή μη γίνεται η νέα πραγματικότητα σε σημείο που μάλιστα δεν προκαλεί απολύτως καμία αίσθηση. Ίσως να είναι και η προσδοκώμενη είδηση της ημέρας. Κάθε έκπληξη γύρω από το ζήτημα έχει χάσει την γενεσιουργό συνθήκη της.

Πίσω από την κουλτούρα της νομοθετικής περιφρόνησης ελλοχεύει μια μορφή κοινωνικής αστάθειας, η οποία ερείδεται στην ατομική ασυνέπεια και ανευθυνότητα. Ο αντικαπνιστικός είναι μια περίπτωση από τις πολλές όπου εκδηλώνεται η νοοτροπία της απαξίας απέναντι σε νομοθετικά κεκτημένα, απέναντι σε επιταγές που επιδιώκουν να μας πάνε ένα βήμα παραπέρα. Η ασθμαίνουσα εμπέδωση και εφαρμογή των κανόνων δικαίου είναι ένα από τα συμπτώματα της νεότερης παρακμής. Και για την ακρίβεια δεν αποτελεί χαρακτηριστικό της σύγχρονης εποχής, αλλά αναπόσπαστο και δομικό στοιχείο της ελληνικής κοινωνίας ήδη αρκετά χρόνια τώρα. Οι θεσμικές και κοινωνικές κρίσεις στην πραγματικότητα δείχνουν την πραγματική τους απειλητική διάσταση, όταν παύουν να απασχολούν, όταν παύουν να εντοπίζονται ως τέτοιες και όταν η όποια απόπειρα αντιληπτικής ικανότητας παρουσιάζεται απογοητευτικά ανυποψίαστη. Το εμβόλιο της ανομίας έχει ποτίσει σε τέτοιο βαθμό το σημερινό προφίλ της χώρας, με αποτέλεσμα η ριζική αναδιάρθρωση της κουλτούρας μας να παρουσιάζεται ως μια ευκαιρία πρώτης τάξεως απέναντι στο ερεβώδες τοπίο.

Είναι σαφές πως στον πυρήνα της η πολιτική δεν είναι τίποτε άλλο πέρα από μια μετωπική σύγκρουση για εύρεση ερμηνειών. Πρωτίστως όμως είναι μια σύγκρουση για εύρεση σημασιών και νοημάτων. Τα νοήματα αυτά, όταν προσπαθούν να επηρεάσουν τον τρόπο, τον πολιτισμό και την ποιότητα σκέψης μιας κοινωνίας επί τα βελτίω είναι θεμιτά. Κάθε έργο, εξάλλου, που ανατρέπει κοινωνικά απολιθώματα και αποστεωμένα πρότυπα είναι συνήθως προϊόν πολιτικής παρρησίας που εν τέλει παραγκωνίζει το κόστος και την ευκαιριακή δυσαρέσκεια. Ως εκ τούτου, οφείλουμε να επαινέσουμε την ενέργεια της κυβέρνησης για την απόλυτη εφαρμογή της ρύθμισης του αντικαπνιστικού, την στιγμή που η παρούσα ρύθμιση εφαρμόζεται με απόλυτη επιτυχία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Ταυτόχρονα, όμως, γεννάται και σε εκείνη το χρέος να καταπολεμήσει κάθε είδους αντίδραση που φιλοδοξεί να ανατρέψει τα δεδομένα, δίνοντας το εξής ισχυρό μήνυμα, ότι δηλαδή οι νόμοι είναι οι αναγκαίοι αρωγοί για την καλλιέργεια της ατομικής υπευθυνότητας και για την σφυρηλάτηση καλλιεργημένων συλλογικών συνειδήσεων.