Νέα μελέτη της Αμερικανικής Εταιρείας Ψυχολογίας (APA) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη χρήση TikTok και άλλων πλατφορμών με βίντεο μικρής διάρκειας, επιβεβαιώνοντας ότι το υπερβολικό scrolling μπορεί να προκαλέσει «σήψη εγκεφάλου».
Το 2024, ο όρος “brain rot” αναδείχθηκε Λέξη της Χρονιάς από το Oxford Dictionary, καθώς εξέφραζε την αυξανόμενη ανησυχία για τις επιπτώσεις της υπερβολικής κατανάλωσης πρόχειρου ψηφιακού περιεχομένου, ιδιαίτερα στα social media.
Πλέον, νέες επιστημονικές αναλύσεις της APA επιβεβαιώνουν ότι το φαινόμενο δεν αποτελεί απλώς ένα meme ή υπερβολή του διαδικτύου, αλλά συνοδεύεται από πραγματικές νευρογνωστικές συνέπειες. Η έρευνα “Feeds, Feelings, and Focus”, μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση, συνδέει άμεσα τα σύντομα βίντεο πλατφορμών όπως το TikTok, τα Instagram Reels και τα YouTube Shorts με αυτό που ονομάζουμε “brain rot”.
Η επιστημονική ομάδα εξέτασε δεδομένα 98.299 συμμετεχόντων από 71 μελέτες και διαπίστωσε ότι όσο περισσότερα σύντομα βίντεο παρακολουθεί κάποιος, τόσο μειώνεται η ικανότητά του για συγκέντρωση και αυτοέλεγχο.
Την ίδια στιγμή, η χρήση αυτών των εφαρμογών βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα: οι νέοι περνούν πλέον κατά μέσο όρο 6,5 ώρες την ημέρα στο διαδίκτυο.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η συνεχής έκθεση σε γρήγορο, έντονα στοχευμένο περιεχόμενο κάνει τον εγκέφαλο να “συνηθίζει” τα υψηλά ερεθίσματα και να δυσκολεύεται να ανταποκριθεί σε πιο απαιτητικές γνωστικές δραστηριότητες, όπως διάβασμα, επίλυση προβλημάτων ή βαθιά μάθηση.
Αυτός ο μηχανισμός ενεργοποιεί το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου και ενισχύει την εξάρτηση από την πλατφόρμα, οδηγώντας δυνητικά σε κοινωνική απομόνωση, χαμηλότερη ικανοποίηση από τη ζωή και προβλήματα αυτοεκτίμησης και εικόνας σώματος. Παράλληλα, η αυξημένη χρήση συνδέεται με κακό ύπνο, άγχος και αίσθημα μοναξιάς.
Με λίγα λόγια, η υπερβολική κατανάλωση χαμηλής ποιότητας ψηφιακού περιεχομένου έχει πλέον μετρήσιμο αντίκτυπο στη λειτουργία του εγκεφάλου. Η παρατεταμένη παρακολούθηση σύντομων βίντεο περιορίζει την ικανότητα συγκέντρωσης και επηρεάζει την ψυχική υγεία και την κριτική σκέψη.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι τα ευρήματα αυτά αναδεικνύουν την ανάγκη να εξεταστούν πιο προσεκτικά οι επιπτώσεις της καθημερινής, εκτεταμένης χρήσης σύντομου βίντεο στην υγεία και στη συμπεριφορά. Επισημαίνουν επίσης ότι η μελέτη τους θέτει τις βάσεις για περαιτέρω έρευνες σε τομείς που έχουν μείνει σχετικά αδιερεύνητοι, όπως η γνωστική και η σωματική υγεία, ενώ μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός πιο ισορροπημένου τρόπου χρήσης των συγκεκριμένων πλατφορμών.
Δείτε ολόκληρη τη μελέτη ΕΔΩ
