Ο πόλεμος στη Γάζα έχει πλέον μετατραπεί σε μια μεγάλη περιφερειακή κρίση, καθώς οι κραδασμοί του εκτείνονται έως τη Βηρυτό, τη Βαγδάτη, την Τεχεράνη, αλλά και την Ερυθρά Θάλασσα. Κάτω από το θρυμματισμένο γεωπολιτικό τοπίο της Μέσης Ανατολής, τα πολιτικά και ιδεολογικά ρήγματα της περιοχής ανασυνθέτουν τα θραύσματα και αναδιαμορφώνουν την περιοχή σε ένα ενιαίο πεδίο αντιπαράθεσης. Δεκαετίες πολέμων, εξωτερικών παρεμβάσεων, ιδεολογικών κρίσεων και πολιτικών ανταγωνισμών έχουν εγκλωβίσει τη Μέση Ανατολή σε έναν κύκλο βίας που διαπερνά σύνορα και αποστάσεις.
Οι πρώτες ημέρες του 2024 ήταν ενδεικτικές της αυξανόμενης περιφερειακής διάστασης που έχει λάβει ο πόλεμος στη Γάζα, αλλά και των μεγάλων κινδύνων που εμπεριέχει το νέο έτος. Η εκτέλεση από το Ισραήλ του υπαρχηγού της Χαμάς στα ελεγχόμενα από τη Χεζμπολά νότια προάστια της Βηρυτού (Ντάχιε), η εντεινόμενη ανταλλαγή πυρών ανάμεσα στη Χεζμπολά και τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις στα σύνορα του Λιβάνου με το Ισραήλ, η ανταλλαγή πληγμάτων ανάμεσα στις σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ και τις αμερικανικές δυνάμεις, τα πυραυλικά πλήγματα των σιιτών Χούτι στην Υεμένη εναντίον πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, δείχνουν πως ο γεωγραφικός περιορισμός του πολέμου στη Γάζα δεν ήταν ποτέ εφικτός. Δείχνουν ακόμη πως οι επιμέρους κρίσεις της περιοχής συνδέονται και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι ενός κύκλου βίας που διαπερνά τη σύγχρονη Μέση Ανατολή, κυρίως τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο πόλεμος στη Γάζα, που έχει μπει στον τέταρτο μήνα, αποτελεί τη συνέχεια μιας αλυσίδας κρίσεων που έχουν βυθίσει την περιοχή σε μια δίνη πολεμικών συγκρούσεων, κοινωνικής κατάρρευσης και πολιτικών ριζοσπαστισμών. Tα είκοσι έτη που μόλις συμπληρώθηκαν αποτελούν μια από τις πλέον δραματικές περιόδους στη σύγχρονη ιστορία της Μέσης Ανατολής. Το 2003, η αμερικανική εισβολή στο Ιράκ ήταν το ωστικό κύμα που τάραξε την εύθραυστη περιφερειακή ισορροπία της δεκαετίας του 1990 και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τη μεγάλη περιδίνηση της περιοχής σε μια εποχή τρόμου και βίας. Η περιφερειακή άνοδος του Ιράν, το άνοιγμα του κουρδικού ζητήματος, η επιθετική στροφή της Τουρκίας προς τη Μέση Ανατολή και οι θρησκευτικές συγκρούσεις των τελευταίων δύο δεκαετιών έχουν τη ρίζα τους στην περιφερειακή αστάθεια που ξεκίνησε το 2003. Όλες οι μεγάλες κρίσεις που ακολούθησαν στην περιοχή -ο πόλεμος στον Λίβανο το 2006 ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χεζμπολά, ο εμφύλιος πόλεμος που ξέσπασε στη Συρία το 2011, η επέκταση του Ισλαμικού Κράτους από τη Συρία έως την Μοσούλη, ο πόλεμος στη Υεμένη το 2014, η κατοχή της Τουρκίας των κουρδικών περιοχών της Συρίας και ο σκιώδης πόλεμος του Ιράν με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ- δημιούργησαν μια ατέρμονη δυναμική αστάθειας και βίας, με κάθε προηγούμενη κρίση να διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για τις επόμενες.
Η τελευταία σε αυτήν την αλυσίδα των κρίσεων, ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα, δεν αποτελεί εξαίρεση. Ήδη αποτελεί καταλύτη των επόμενων κρίσεων στη Μέση Ανατολή και η συνέχεια σε αυτόν τον διαρκή κύκλο βίας είναι πλέον ορατή. Αν και διαφαίνεται πως οι βασικοί περιφερειακοί πρωταγωνιστές –το Ισραήλ, οι ΗΠΑ, το Ιράν και η Χεζμπολά- δεν έχουν επιδιώξει έως τώρα την κλιμάκωση της κρίσης σε μια περιφερειακή σύρραξη, η Μέση Ανατολή έχει ήδη εισέλθει σε έναν νέο και διαρκή πόλεμο φθοράς που ανά πάσα στιγμή μπορεί να μετασχηματιστεί σε μια ανεξέλεγκτη ανάφλεξη.