Η Ρωσία ξεκίνησε στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά της Ουκρανίας την Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου. Πρόκειται για το χειρότερο σενάριο που θυμίζει από πολλές απόψεις τη σειρά «Occupied». Αυτή η σειρά είναι διαθέσιμη στο Netflix, στο Amazon Prime και το Arte και αφηγείται τη φανταστική εισβολή στη Νορβηγία από τη Ρωσία μετά την απόφαση του περιβαλλοντιστή πρωθυπουργού της να σταματήσει την εξόρυξη πετρελαίου, προκαλώντας έλλειψη στην Ευρώπη.
Αν και η πλοκή είναι προφανώς μακριά από τη σύγκρουση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, η διαχείριση αυτής της κρίσης, ιδιαίτερα σε διπλωματικό επίπεδο, παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με την τρέχουσα κρίση στην Ανατολική Ευρώπη.
Ένας μοναχικός πρωθυπουργός
Σε αυτή τη σειρά συμπαραγωγής του Arte, ο νεοεκλεγείς Νορβηγός πρωθυπουργός Τζέσπερ Μπέργκ έχει να αντιμετωπίσει τις απειλές από τη Ρωσία που είναι έτοιμη να εισβάλει στη χώρα του εάν δεν εγκαταλείψει την εκλογική του υπόσχεση: να σταματήσει την εκμετάλλευση των ορυκτών καυσίμων για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Αντιμέτωπος με αυτές τις απειλές, βρίσκεται μόνος, αναζητώντας την υποστήριξη των γειτονικών χωρών. Ενώ η Σουηδία αρνείται να υποστηρίξει τον Σκανδιναβό γείτονά της, η Νορβηγία τίθεται υπό ρωσική κηδεμονία.
Στην περίπτωση της Ουκρανίας, δεν ήταν μια απόφαση που σχετίζεται με τα ορυκτά καύσιμα που πυροδότησε τη «φωτιά». Η Ρωσία ισχυρίζεται ότι επιτίθεται στην Ουκρανία ως απάντηση στη λεγόμενη «γενοκτονία» που ενορχηστρώθηκε από το Κίεβο σε φιλορωσικά αυτονομιστικά εδάφη, υποστηρίζοντας την έκκληση για βοήθεια από τους τελευταίους, και μπροστά στην πολιτική του ΝΑΤΟ που θεωρείται επιθετική, στην οποία επιθυμεί να ενταχθεί η Ουκρανία. Αδιάβατη κόκκινη γραμμή για τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Αντιμέτωπος με την επικείμενη απειλή, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βέλοντιρ Ζελένσκι, όπως και ο φανταστικός ηγέτης Τζέσπερ Μπέργκ, ζήτησε επίσης την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας, καλώντας τον κόσμο να σχηματίσει «έναν συνασπισμό κατά του Πούτιν» για να «αναγκάσει τη Ρωσία σε ειρήνη».
Μια Ρωσία που θέλει να επεκτείνει την επιρροή της
Το «Occupied» δείχνει επίσης την επιθυμία της Ρωσίας να επεκτείνει την κυριαρχία της στην Ευρώπη. Στη Νορβηγία οι Ρώσοι παρεμβαίνουν σε όλους τους τομείς, πολιτικό και δικαστικό. Οι ίδιοι παρακολουθούν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στη χώρα και αυξάνουν τις προσπάθειές τους να παρέμβουν, απαιτώντας να μπορέσουν να κρίνουν έναν Τσετσένο τρομοκράτη στο νορβηγικό έδαφος. Αντιμέτωπη με την πίεση και τον εκβιασμό της Ρωσίας, η Νορβηγία θα υποχωρήσει τελικά.
Ένα σενάριο που γράφτηκε από τον αστυνομικό μυθιστοριογράφο Τζο Νέσμπο το 2008, έξι χρόνια πριν η Ρωσία προσαρτήσει την ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας. Η εξαφάνιση της Σοβιετικής Ένωσης και της σφαίρας επιρροής της παραμένει πληγή για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος δεν κρύβει την επιθυμία του να επεκτείνει ξανά την αυτοκρατορία του, ιδιαίτερα στην Ουκρανία. Ήδη από το 2008, σύμφωνα με ρωσικά και αμερικανικά ΜΜΕ, ο Ρώσος πρόεδρος είπε στον Αμερικανό ομόλογό του, Τζορτζ Μπους, ότι η Ουκρανία «δεν είναι καν κράτος».
Η αδυναμία δυνατής φωνής από την Ε.Ε
Στη σειρά, η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη ρωσική κατοχή φτάνει στα άκρα. Αντί να υποστηρίζει την κατεχόμενη χώρα, αντίθετα θα πάει προς την κατεύθυνση της Ρωσίας και θα ασκήσει πίεση στη Νορβηγία να ξαναρχίσει τις εξορύξεις ορυκτών καυσίμων. Ο Ιππολύτης Ζιραρντό, ο οποίος υποδύεται έναν Ευρωπαίο επίτροπο, απέχει πολύ από το να είναι σύμμαχος των Νορβηγών.
Προφανώς, η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική στην Ουκρανία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταδίκασε αυτήν την Πέμπτη την «αφόρητη» συμπεριφορά της Ρωσίας και προειδοποίησε ότι το καθεστώς του Ρώσου προέδρου θα πρέπει να αντιμετωπίσει «πρωτοφανή απομόνωση», μετά τη στρατιωτική επίθεση που ξεκίνησε τη νύχτα κατά της Ουκρανίας. Ενώ οι ενέργειες της Ρωσίας καταδικάζονται έντονα από τη διεθνή κοινότητα, δεν μεταφράζονται επί του παρόντος σε συγκεκριμένες ενέργειες επί τόπου στην Ουκρανία.
Το 2018, το περιοδικό Le Point πήρε συνέντευξη από τον πρώην Υπουργό Εξωτερικών, Υμπέρ Βεντρίν, με αφορμή την κυκλοφορία της 2ης σεζόν της σειράς.
«Είναι μια εξαγορά του πολιτικού παιχνιδιού της Νορβηγίας. Και αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον. Γιατί μπορεί να δούμε κάτι τέτοιο στον κόσμο του αύριο. Θα έπρεπε να φανταστούμε μια απειλητική χώρα - εδώ είναι η Ρωσία, αλλά θα μπορούσε να είναι η Κίνα, ή ακόμα και οι Ηνωμένες Πολιτείες - που θα τραβούσε τα νήματα και εναντίον της οποίας θα μπορούσαμε να εναντιωθούμε λίγο, αλλά όχι πολύ. (...) Θέλετε να μάθετε αν οι Ευρωπαίοι θα αντιτίθεντο σε ένα ομοιογενές μέτωπο μπροστά σε μια πραγματική ρωσική επιθετικότητα; Δεν είναι ικανοί να είναι σταθεροί εναντίον του Τραμπ ή του Νετανιάχου, ούτε κατά της Κίνας!».
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στο επίκεντρο των ανησυχιών
Η εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου παραμένει το κεντρικό θέμα του «Occupied». Ο Ευρωπαίος επίτροπος που ενσαρκώνει ο Ιππολύτης Ζιραρντό λέει στη σειρά: «η θεμελιώδης ανάγκη μιας δημοκρατίας είναι η ενέργεια». Στην περίπτωση του Τζέσπερ Μπέργκ, η επιλογή να θυσιάσει το πετρέλαιο υπέρ του θορίου, την καθαρή ενέργεια χωρίς πυρηνικά απόβλητα, είναι το έναυσμα για αυτήν τη ρωσική εισβολή.
Αυτά τα ενεργειακά ζητήματα δεν είναι η αιτία της εισβολής στην Ουκρανία, αλλά αποτελούν βασικό παράγοντα στη σύγκρουση με τη Ρωσία, έναν από τους κορυφαίους παραγωγούς φυσικού αερίου και πετρελαίου στον κόσμο. Η Γερμανία βασιζόταν στον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2 για να επιταχύνει την ενεργειακή της μετάβαση. Ωστόσο, ο Όλαφ Σολτς, ο Γερμανός Καγκελάριος ανακοίνωσε την Τρίτη 22 Φεβρουαρίου ότι θα αναστείλει τη λειτουργία του Nord Stream 2 που συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία, ως συνέπεια της κρίσης στην Ουκρανία.
Μια απόφαση που θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες, ενώ η Γερμανία εξαρτάται κατά 50% από το ρωσικό αέριο. Στις χρηματοπιστωτικές αγορές, η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει ήδη αντίκτυπο στην τιμή των πρώτων υλών. Το βαρέλι πετρελαίου ξεπέρασε τα 100 δολάρια την Πέμπτη, 24 Φεβρουαρίου, για πρώτη φορά από το 2014. «Η άνοδος των τιμών της ενέργειας είναι μεγάλος πονοκέφαλος για την Ευρώπη, αφού το 40% του φυσικού αερίου και το 30% του πετρελαίου της προέρχονται από τη Ρωσία»,είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας αναλυτής της Swissquote.