Πολυγραφότατη και πολυβραβευμένη, η ποιήτρια Λένα Παππά έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 93 ετών.
Τα τρία ποιήματά της, «Του Έρωτα (Της αγάπης μαχαιριά)», «Το Δωμάτιο» και «Παλιά καλοκαίρια» μελοποιημένα από τους αδελφούς Κατσιμίχα αποτελούν από τις πιο εμπνευσμένες συμπράξεις ποίησης και μουσικής στο χώρο της ελληνικής δισκογραφίας έχοντας πια και διαχρονική επικύρωση
Η ίδια είχε μιλήσει σχετικά για αυτές τις μελοποιήσεις με αφορμή το επετειακό τεύχος 44 του περιοδικού Μετρονόμος στους αδελφούς Κατσιμίχα.
Η ιστορία της μελοποίησης «Του Έρωτα (Της αγάπης μαχαιριά)»
«Τον Οκτώβριο του 1994 έλαβα ένα γράμμα από τους αδελφούς Κατσιμίχα με το οποίο με πληροφορούσαν πως είχε βρει τυχαία ο Χάρης στη βιβλιοθήκη ενός φίλου τους το βιβλίο μου «Αρτεσιανά» και ο Χάρης έβαλε μουσική σε τέσσερα από τα ποιήματά μου, και μου ζητούσαν αφού τα ακούσω, να τους επιτρέψω να τα γυρίσουν σε δίσκο, εάν συμφωνώ. Σημειωτέον ότι επειδή μου άρεσαν πάντα τα τραγούδια τους κι ήμουν θαυμάστριά τους, είχα ονειρευτεί πολύ καιρό πριν, να μπορούσα να τους δώσω στίχους μου να μελοποιήσουν, και τους είχα στείλει το τελευταίο βιβλίο μου, Τα Αρτεσιανά με την κόρη μου, επίσης φανατική θαυμάστριά τους, στην τελευταία παράσταση που είχαν δώσει στο ΜΕΤΡΟ το 1991. Εκείνη το παρέδωσε σε έναν συνεργάτη τους – ο οποίος μάλλον το ξέχασε και δεν τους το έδωσε. Το συγκεκριμένο βιβλίο δηλαδή δεν έφτασε ποτέ στα χέρια τους. Ο Χάρης όμως κατά μία καταπληκτική σύμπτωση βρήκε τυχαία στη βιβλιοθήκη ενός φίλου του εκείνες ακριβώς τις μέρες αντίτυπο, το δανείστηκε, το διάβασε, του άρεσε και περίπου δύο χρόνια μετά, όπως μου είπε, έγραψε τη μουσική και την άφησε σ’ ένα συρτάρι για πολύ καιρό. Έπειτα, κάποια στιγμή, όταν την ξανάκουσε, διασκεύασε κατάλληλα τα κείμενα και τα έκανε τραγούδια, τα οποία και ηχογράφησε και μου τα έστειλε μαζί μ’ ένα ωραιότατο γράμμα με λόγια της καρδιάς, εξιστορώντας μου τα γεγονότα και την περίεργη σύμπτωση με το βιβλίο που τη χαρακτήρισε «λίγο μεταφυσική». Φυσικά ενθουσιάστηκα, κολακεύτηκα, χάρηκα πάρα πολύ κι έδωσα αμέσως τη συγκατάθεσή μου γιατί τους αισθάνθηκα «συγγενικούς μου», πολύ κοντά στην ψυχή μου. Ένιωσα πως «δεν έγραψα στο νερό» και πως η φωνή μου βρήκε ευήκοον ούς. Τι άλλο θέλει ένας ποιητής για το έργο του;
Βέβαια δεν αυτή η πρώτη φορά που μελοποιήθηκαν ποιηματά μου. Στην αρχή της ποιητικής μου πορείας, ο Μίμης Πλέσσας μελοποίησε ορισμένα μου ποιήματα τα οποία κυκλοφόρησαν σε δίσκο με τραγουδιστή το Νίκο Νομικό και τη Βασιλική Λαβίνα. Αλλά η δουλειά των αδελφών Κατσιμίχα ήταν ένας μικρός θρίαμβος. Σημειωτέον ότι το τραγούδι “Της αγάπης μαχαιριά′ τραγουδήθηκε επίσης από τον Νταλάρα και τον Μάριο Φραγκούλη και μπήκε και τίτλος και σε σήριαλ της τηλεόρασης. Μέσα από τα τραγούδια των αδελφών Κατσιμίχα γνώρισε το έργο μου περισσότερος κόσμος. Έχω λάβει γράμματα και τηλεφωνήματα από ανθρώπους οι οποίοι μου λένε ότι αγάπησαν την ποίησή μου μέσα από από τις μελοποιήσεις τους. Εγώ δεν φανταζόμουνα ποτέ ότι τα ποιήματά μου θα είχαν τέτοια απήχηση. Από κοντά τούς συνάντησα μόνο μια φορά, στα καμαρίνια, μετά από μια συναυλία τους, Μου απέπνεαν μια ευγένεια και μια ποιότητα. Δεν θα μπορούσαν να έχουν άλλο πρόσωπο. Θυμάμαι ότι είχα πολύ άγχος, άλλα ήθελα να τους πω και άλλα τους είπα. Όταν πρωτοάκουσα το τραγούδι «Του έρωτα» που έχει παραδοσικακούς ήχους, δεν μου άρεσε. Και αυτό γιατί είχα μια «απέχθεια» προς τα ηπειρωτικά τραγούδια καθώς ο πατέρας μου ήταν Ηπειρώτης και όταν ήμουν μικρή κάναμε συχνά γλέντια ακούγοντάς τα.
Όμως μετα τη δεύτερη και την τρίτη ακρόαση ενθουσιάστηκα, με συνεπήρε η μελοποίηση. Μάλιστα υποθέτω οτι όπως και εγώ έγραψα το ποίημα αυθόρμητα, με τον ίδιο τρόπο και οι αδερφοί Κατσιμίχα έγραψαν τη μελωδία. Αλλιώς δεν εξηγείται η αμέσοτητα και η μαγεία της. Ακούγοντας, επίσης, το ”Δωμάτιο” και τα ”Παλιά καλοκαίρια” σκέφτομαι πόσο η μελωδία τα ομορφαίνει. Μάλιστα αναρωτιέμαι: ”Εγώ έγραψα αυτά τα ποιήματα”; Εχουν ταιριάξει απολύτως τα πνεύματά μας. Χαίρομαι όταν μιλάνε για αυτούς και είμαι σίγουρη ότι δεν θα ξεχαστούν ποτέ όπως άλλοι καλλιτέχνες που είχαν πρόσκαιρη επιτυχία. Και αυτό γιατί οι αληθινοί δημιουργοί, όπως αυτοί, είναι σαν τους μεταξοσκώληκες. Βγάζουν το σάλιο τους και αυτό γίνεται μετάξι….»
Το μήνυμα του Χάρη Κατσιμίχα για την απώλεια της Λένας Παππά μέσα από την ανάρτηση του Οδυσσέα Ιωάννου
«Στον Χάρη και τον Πάνο χρωστάμε πολλά. Ένα από όλα, μας έβαλαν στον κόσμο της Λένας Παππά. Το ”Του έρωτα” είναι σκέτο κάταγμα και ως τραγούδι και ως ποίημα. Καλό δρόμο, καλή δύναμη Κασσιανή μου. Το μήνυμά σου, ρίγος. ”Οδυσσέα, η μανούλα μου, η ποιήτριά μου, έφυγε σήμερα τα χαράματα”.
«Πάει..έφυγε..Έχω μελοποιήσει πολλούς ποιητές. Μου έκαναν την τιμή να με δέχονται, να με υπολήπτονται και να μου συμπεριφέρονται, σα να ήμασταν.. ίσα κι όμοια! Όλοι τους! Με έκαναν παρέα. Με καλούσαν στα σπίτια τους Με τραπέζωναν. Με περιποιούνταν σαν δικό τους άνθρωπο, με αγαπούσαν πολύ (όπως κι εγώ αυτούς!) Η μεγάλη μου όμως αδυναμία, ήταν η Λένα Παππά. Ο τρόπος που έγραφε, ήταν 100/100, αυτό που με εξέφραζε. Ήταν κυριολεκτικά μέσα στο μυαλό μου, όπως κι εγώ μέσα στο δικό της. Δεν έχει σημασία που δεν γνωριζόμασταν τόσο καλά, όπως με τον Χιόνη η με τον Παπαγεωργίου. Ιδιοσυγκρασιακά, ήμασταν οι δυο πλευρές του ίδιου νομίσματος. Αυτή στο λόγο, εγώ στη μουσική. Δεν έφυγε απλά, κάποια που αγαπούσα, εκτιμούσα και θαύμαζα. Έφυγε μια συγγενής μου. Η μεγάλη μου αδελφή.
Καλό σου ταξίδι αγαπημένη μου Λένα Παππά.
Χάρης Κατσιμίχας».
ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ…
Ποια ήταν η Λένα Παππά
Η Λένα Παππά γεννήθηκε στην Αθήνα το 1932 και σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και Γαλλική Φιλολογία στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Παρακολούθησε μαθήματα Ιστορίας Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και μετεκπαιδεύτηκε με υποτροφία στο Παρίσι, όπου παρακολούθησε στη Σορβόννη μαθήματα Ιστορίας της Μοντέρνας Τέχνης, παίρνοντας το Diplôme d’ Études Approfondies [Πλήρες Δίπλωμα Σπουδών].
Εργάστηκε αρχικά ως υπάλληλος διοικητικού στη Γραμματεία του Α.Σ.Δ.Υ. και στη συνέχεια διορίστηκε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών, όπου υπηρέτησε ως Έφορος (Διευθύντρια) Βιβλιοθήκης και βοηθός του Καθηγητή της Ιστορίας της Τέχνης Παντελή Πρεβελάκη. Από το 1980 μέχρι το 1990 άσκησε τα καθήκοντα της Προϊσταμένης Γραμματείας της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών (Γενικού Γραμματέως).
Υπήρξε μέλος της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών και ιδρυτικό μέλος της Δελφικής Ακαδημίας.
Η κηδεία της θα γίνει την Τρίτη στις 10 το πρωί από το Α′ Νεκροταφείο.
