Η ΕΕ ετοιμάζει πακέτο βοήθειας ύψους 7,4 δισ. ευρώ για την Αίγυπτο με στόχο τη στήριξη της οικονομίας της, εν μέσω φόβων ότι οι συγκρούσεις στη Γάζα και το Σουδάν κινδυνεύουν να επιδεινώσουν τα οικονομικά προβλήματα στο βορειοαφρικανικό κράτος και να αυξήσουν την πίεση της μετανάστευσης προς την Ευρώπη, αναφέρει σημερινό δημοσίευμα των Financial Times (FT) με αφορμή την προγραμματισμένη επίσκεψη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, του Κυριάκου Μητσοτάκη, του Βέλγου πρωθυπουργό Αλεξάντερ Ντε Κροο και της πρωθυπουργού της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι την Κυριακή 17 Μαρτίου στην Αίγυπτο.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα συναντηθούν με τον πρόεδρο της Αιγύπτου στο πλαίσιο των συζητήσεων που έχουν γίνει αναφορικά με την ενισχυμένη εταιρική σχέση μεταξύ της ΕΕ και της Αιγύπτου και με απώτερο στόχο τη ολοκλήρωση μιας συμφωνίας, παρόμοια με αυτές που συνήφθησαν με την Τυνησία και τη Μαυριτανία, για την στήριξη της οικονομίας της Αιγύπτου προκειμένου να μειωθεί η μεταναστευτική πίεση προς την ΕΕ.
Όπως αναφέρουν οι FT η συμφωνία επιτυγχάνεται έπειτα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις οι οποίες επιταχύνθηκαν έπειτα από την επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και τον πόλεμο που ακολούθησε.
Το «πακέτο»
Η συμφωνία, βάσει των πληροφοριών που επικαλείται η βρετανική εφημερίδα, περιλαμβάνει στήριξη για τον ενεργειακό τομέα της Αιγύπτου και βοήθεια για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου αριθμού Σουδανών προσφύγων στη χώρα. Επιπλέον προβλέπεται βοήθεια για την οχύρωση των συνόρων της Αιγύπτου με τη Λιβύη, από όπου άνθρωποι διασχίζουν τη Μεσόγειο με προορισμό την Ευρώπη.
Το σχεδιαζόμενο πακέτο, όπως τονίζεται, περιλαμβάνει 7,4 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια έως το τέλος του 2027.
Περίπου 1 δισ. ευρώ έκτακτης οικονομικής βοήθειας θα μπορούσε να καταβληθεί άμεσα. Άλλα 4 δισ. ευρώ σε μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή, που θα συνδέεται με μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο ενός διευρυμένου προγράμματος του ΔΝΤ που συζητείται και θα πρέπει να εγκριθούν από τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Το υπόλοιπο της δέσμης θα αντληθεί από διάφορες χρηματοδοτικές ροές της ΕΕ, δήλωσαν αξιωματούχοι, στους FT.
Εν τω μεταξύ ο υπουργός Οικονομικών της Αίγυπτου Mohamed Maait σε συνέντευξή του τη Δευτέρα 11 Μαρτίου δήλωσε, σύμφωνα με τον Euobserver ότι η Αίγυπτος αναμένει να λάβει χρηματοδότηση ύψους 4,6 έως 6,5 δισ. ευρω από την ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας «μετρητά για τον έλεγχο των μεταναστών». Αργότερα πρόσθεσε ότι η Παγκόσμια Τράπεζα αναμένεται να χορηγήσει στο Κάιρο περίπου 3 δισ. δολάρια [2,6 δισ. ευρώ], ενώ αναμένονται περαιτέρω κεφάλαια από την Ιαπωνία και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Αν και ο κ. Maait δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη σύνθεση του προγράμματος χρηματοδότησης, πέραν του ότι θα περιλαμβάνει χρηματοδότηση από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα και θα περιλαμβάνει την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, τα ποσά αυτά θα καταστήσουν την Αίγυπτο μαζί με το Μαρόκο ως τον κύριο εταίρο της ΕΕ στη Βόρεια Αφρική.
Η συμφωνία με τις Βρυξέλλες πρόκειται να αποτελέσει τη δεύτερη σημαντική ενίσχυση των οικονομικών της Αιγύπτου μέσα σε διάστημα λίγων εβδομάδων, δεδομένου ότι την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση του Σίσι συμφώνησε με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να αυξήσει τη δανειακή της συμφωνία με το Ταμείο από 3 δισ. δολάρια [2,74 δισ. ευρώ] σε 8 δισ. δολάρια, ενώ βρίσκεται επίσης σε συνομιλίες με το ΔΝΤ σχετικά με τη χρηματοδότηση για το κλίμα ύψους 1 έως 1,2 δισ. δολαρίων επισημαίνει ο Euobserver.
Καιρίδης: Ζωτικής σημασίας να προσφερθεί άμεση στήριξη στην Αίγυπτο
Αξιωματούχος που συμμετέχει στις προετοιμασίες, αλλά δεν κατανομάζεται δήλωσε στους FT ότι η συμφωνία είναι «ουσιαστική αλλά και στρατηγικής σημασίας», προσθέτοντας: «Ανησυχούμε για δύο σύνορα - τα σύνορα Σουδάν-Αιγύπτου, όπου Σουδανοί εισέρχονται στη χώρα, και τα σύνορα Αιγύπτου-Λιβύης, όπου άνθρωποι εξέρχονται».
Επίσης ο Έλληνας υπουργός Μετανάστευσης Δημήτρης Καιρίδης δήλωσε στους FT ότι η Αίγυπτος έχει διαδραματίσει πολύ κρίσιμο ρόλο στη διαχείριση της παράτυπης μετανάστευσης προς την Ευρώπη. «Δεν έχουμε άμεσες ροές από την Αίγυπτο, όμως υπάρχουν Αιγύπτιοι που περνούν μέσω της ανατολικής Λιβύης» είπε και πρόσθεσε ότι «είναι ζωτικής σημασίας να προσφερθεί στην Αίγυπτο, η οποία αντιμετωπίζει μια σοβαρή οικονομική και προσφυγική κρίση, άμεση στήριξη».
Οι FT επικαλούνται στοιχεία από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης ο οποίο πέρυση κατέγραψε περίπου 286.000 παράτυπες αφίξεις μεταναστών στην ΕΕ μέσω διαφόρων χερσαίων και θαλάσσιων οδών. Επίσης σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η Αίγυπτος φιλοξενεί περίπου 480.000 καταγεγραμμένους πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, οι περισσότεροι από τους οποίους διέφυγαν από τον εμφύλιο πόλεμο στο Σουδάν που ξέσπασε τον Απρίλιο του 2023.
Ανθρώπινα δικαιώματα;
Η βρετανική εφημερίδα σχολιάζει ότι οι συμφωνίες με τρίτες χώρες έχουν καταστεί βασικό εργαλείο πολιτικής της ΕΕ, καθώς επιδιώκει να διαχειριστεί τη μετανάστευση, παρά τις κατηγορίες ότι η εξωτερική ανάθεση της διαχείρισης των συνόρων της υποστηρίζει έμμεσα παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μάλιστα κάνει αρνητικά αναφορά όσον αφορά το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο.
«Μπορούμε να μιλάμε για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο όσο θέλετε. Αλλά έχω επίσης και αυτή την πραγματική κατάσταση» δήλωσε σε σχετική ερώτηση των FT ο κ. Καιρίδης.