Άμεση πρόσβαση σε δικηγόρο απαιτούν οι κοινοτικές επιταγές, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκαλεί τη χώρα για μη ολοκληρωτική συμμόρφωση σε σχετική κοινοτική Οδηγία.
Όπως αναφέρουν νομικοί κύκλοι η πρόσβαση σε δικηγόρο αποτελεί ελάχιστο πρότυπο για τη δίκαιη δίκη κατηγορουμένων και υπόπτων όταν συλλαμβάνονται ή καλούνται σε προανάκριση και εξέταση. Αυτό ακριβώς επισημαίνει και η Κομισιόν με την απόφασή της που αφορά έξι κράτη- μέλη μεταξύ των οποίων και την Ελλάδα.
«Η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει κατά της Εσθονίας, της Ελλάδας, της Ουγγαρίας, της Λιθουανίας, του Λουξεμβούργου και της Πορτογαλίας με την αποστολή προειδοποιητικών επιστολών λόγω μη ορθής μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο των ενωσιακών κανόνων σχετικά με την πρόσβαση σε δικηγόρο και το δικαίωμα επικοινωνίας μετά τη σύλληψη (οδηγία 2013/48/ΕΕ). Η οδηγία αποτελεί ένα από τα στοιχεία του νομικού πλαισίου της ΕΕ για τη θέσπιση κοινών ελάχιστων προτύπων περί δίκαιης δίκης, διασφαλίζοντας την επαρκή προστασία των δικαιωμάτων των υπόπτων και των κατηγορουμένων» αναφέρεται στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Η Επιτροπή θεωρεί ότι ορισμένα εθνικά μέτρα μεταφοράς που κοινοποιήθηκαν από τα έξι κράτη μέλη δεν πληρούν τις απαιτήσεις της οδηγίας. Ειδικότερα, πρόκειται για πιθανές παρεκκλίσεις από το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο, καθώς και παρεκκλίσεις από το δικαίωμα ενημέρωσης τρίτου προσώπου σε περίπτωση στέρησης της ελευθερίας» προστίθεται.
Πρόσβαση σε δικηγόρο: Χωρίς καμία αδικαιολόγητη καθυστέρηση
«Αγκάθι» για τη χώρα φέρεται να είναι οι πιθανές καθυστερήσεις που καταγράφονται στην πρόσβαση σε δικηγόρο και την επικοινωνία συλληφθέντων. «Θα πρέπει να μην υπάρχει κανένα εμπόδιο και διαδικασίες, που παρεμποδίζουν το δικαίωμα αυτό» σημειώνουν νομικοί.
Για παράδειγμα αναφερόταν η πρακτική συλληφθέντες για αδικήματα (όπως περί ναρκωτικών), να κρατούνται στην ΓΑΔΑ και να μην επιτρέπεται αρχικώς η επικοινωνία με δικηγόρο ή να καθυστερεί. Αντιστοίχως, υπάρχουν περιπτώσεις όπου λαμβάνονται καταθέσεις σε αστυνομικά τμήματα χωρίς παρουσία δικηγόρου.
«Αυτά πρέπει να εκλείψουν και να υπάρξει σαφές νομοθετικό πλαίσιο στη βάση της κοινοτικής Οδηγίας ώστε η πρόσβαση σε νομική συνδρομή να γίνεται χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση» επισημαίνεται. Ειδική μνεία κάνει η Επιτροπή και σε θέματα παραίτησης από το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο.
«Εντοπίστηκαν επίσης ζητήματα σχετικά με τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορεί να παραιτηθεί κάποιος από το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο και ως προς το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο στο κράτος μέλος έκδοσης ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης» σημειώνει η Κομισιόν.
Και καταλήγει: «Τα έξι κράτη μέλη έχουν πλέον προθεσμία δύο μήνες διορία για να απαντήσουν και να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση των ελλείψεων που εντόπισε η Επιτροπή. Σε αντίθετη περίπτωση, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας επί παραβάσει, αποστέλλοντας αιτιολογημένη γνώμη».
Σημειώνεται ότι, εάν δεν υπάρξει και μετά την αιτιολογημένη γνώμη συμμόρφωση προς τις επισημάνσεις της Επιτροπής, τότε ως τελικό μέτρο είναι η παραπομπή της χώρας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παράβαση κοινοτικών επιταγών.