«Μέσα χώρα»: Η όπερα που αποτίνει φόρο τιμής στις γιαγιάδες και τους παππούδες που μένουν μόνοι

Μια όπερα που φέρνει στο κέντρο της σκηνής τους ανθρώπους που βρέθηκαν μόνοι σε μια απρόσμενη στροφή της ζωής τους, που ρίχνει τους προβολείς στους ανθρώπους που πεθαίνουν από μοναξιά, τους αδύναμους εκείνους χαρακτήρες που συντρίβονται από τις οικογενειακές σχέσεις.

H Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάζει τη νέα όπερα του Άγγελου Τριανταφύλλου «Μέσα χώρα» για τέσσερις παραστάσεις στις 8, 10, 12 και 13 Ιουλίου, στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στο ΚΠΙΣΝ. Το σπονδυλωτό αυτό έργο –ανάθεση της ΕΛΣ στον συνθέτη–, σε λιμπρέτο Γιάννη Αστερή, που πραγματεύεται το ζήτημα της μοναξιάς στην τρίτη ηλικία σκηνοθετεί ο Νίκος Καραθάνος.

Διαφήμιση

Μαζί με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της ΕΛΣ, στη σκηνή θα βρεθούν διακεκριμένοι λυρικοί τραγουδιστές όπως οι Μαρίνα Κρίλοβιτς, Χάρης Ανδριανός, Θεοδώρα Μπάκα κ.ά., έντεχνες ερμηνεύτριες -για πρώτη φορά σε παράσταση της ΕΛΣ- όπως η Σαβίνα Γιαννάτου και η Έλλη Πασπαλά, ερμηνευτές 65+, καθώς και τα ερασιτεχνικά σύνολα της ΕΛΣ – η Διαπολιτισμική Ορχήστρα και η Χορωδία 65+.

Όπως εξηγεί ο Άγγελος Τριανταφύλλου για τη νέα όπερα «χωρίς πράξεις και σκηνές» που υπογράφει, «είναι ένα σπονδυλωτό έργο με νησίδες που γεννιούνται η μία από την άλλην και όλες μαζί ακολουθούν τη ροή ενός ορμητικού ποταμού. Κύρια έμπνευση υπήρξε εξαρχής ο θάνατος των ηλικιωμένων από μοναξιά, φαινόμενο που σε κάποιες χώρες όπως στην Ιαπωνία είναι σαρωτικό και μαζικό. Και από κει και πέρα κινητήριος μοχλός ήταν η επιθυμία μου να αποτίσω φόρο τιμής στη γενιά των παππούδων μας και των γιαγιάδων μας, που μας μεγάλωσαν και ζήσαμε την πτώση τους. Όμορφη και επώδυνη. Στην όπερα αυτή εγείρονται ερωτήσεις για το γήρας, τη μοναξιά, την αρρώστια, τις εύθραυστες οικογενειακές σχέσεις και τη φθαρτότητα με την οποία όλοι μας είμαστε αντιμέτωποι.

Η Μέσα χώρα θα ερμηνευτεί από σολίστες άνω των 65 κατά βάση, μπολιασμένους με κάποιους νεότερους. Κάποιοι με πολυετή καριέρα, άλλοι ερασιτέχνες, άλλοι αμιγώς λυρικοί ερμηνευτές, άλλοι όχι. Η χορωδία αποτελείται από ανθρώπους 65+ επίσης, ενώ συμμετέχει και η Διαπολιτισμική Ορχήστρα, πέρα από την Ορχήστρα της ΕΛΣ.

Διαφήμιση

Μουσικά η Μέσα χώρα κινείται σε ένα προσωπικό ιδίωμα που έχει διαμορφωθεί από την πρότερη δουλειά μου στο θέατρο αλλά και από τα είδη και ύφη στα οποία με μεγάλωσαν οι γενιές για τις οποίες τώρα γράφω. Υπάρχουν σόλι, ντουέτα, χορωδιακά κλπ. χωρίς να ακολουθείται όμως αυστηρά η δομική της όπερας. Δεν φιλοδοξώ να πετύχω καθαρό ύφος ούτε απόλυτη δομή. Φιλοδοξώ να συντονιστώ με τη δόνηση που νιώθω βιώνοντας ξανά όσα έχω στη μνήμη μου και όσα μου ξυπνάει η ποίηση του Γιάννη Αστερή, με τον οποίον συνυπογράφουμε το έργο».

«Tο έργο ξετυλίγει δεκαπέντε εικόνες ανθρώπων γύρω από ένα δύσκολο κέντρο: τον θάνατο από μοναξιά – είτε μιλάμε για τον θάνατο του σώματος είτε για την ερημιά που αφήνει πίσω του εκείνος που φεύγει, το βαθύ και σκληρό αίσθημα απόγνωσης όταν το πρόσωπό μας παύει να καθρεφτίζεται στο βλέμμα του άλλου», σημειώνει ο Γιάννης Αστερής. «Το κέντρο –το βλέμμα μπροστά στο ρήγμα– φωτίζεται από περισσότερες μεριές και σιγά σιγά αποκαλύπτει έναν χώρο μεγαλύτερο: οι προσωπικές στιγμές ανοίγονται σε έναν τόπο κοινό, εκεί που κατοικούν η μοναξιά, τα προχωρημένα χρόνια, ο θρήνος, η μνήμη, το πένθος, η επιστροφή σε μέρη γνώριμα, οικεία.

Η κηδεία μιας αθυρόστομης. Ένας άντρας τραγουδάει στη γυναίκα του. Ένας πατέρας και το άρρωστο παιδί του. Μια ασυνήθιστη ξερή για τρεις. Μια κόρη, μια μάνα, ένα σαλόνι γεμάτο χώμα, οι τρεις χάροι. Και η πλατεία – η Μέσα χώρα που χάνει το βάρος της και με μια χειρονομία σίγουρη αποδιώχνει τον πόνο, τη φθορά, το πένθος και χάνεται μέσα σε μια ομίχλη ανάλαφρη, δοξαστική».

Διαφήμιση

«Η Μέσα χώρα μιλάει για όσους στο λυκόφως της ζωής τους στραφήκαν προς τα μέσα και πέθαναν από μοναξιά», επισημαίνει ο Νίκος Καραθάνος. «Γι’ αυτούς που βρήκαν τη σορό τους μετά από καιρό πολύ. Για όσους βλέπαν στον ουρανό μόνο τον αστερισμό του Λύκου. Για τους γονείς μας. Για τη θεία Βαγγελιώ και τον Αργύρη. Για τον άγνωστο που μένει στο απέναντι σπίτι. Για όλους όσους έφυγαν σα μοναχικοί αστέρες όταν η μοναξιά τους ανατινάχτηκε με πάταγο».

Τα σκηνικά σχεδίασαν η Έλλη Παπαγεωργακοπούλου (που έφυγε από τη ζωή τον Απρίλιο του 2021) και ο Σωτήρης Μελανός, τα κοστούμια υπογράφει ο Άγγελος Μέντης, τη χορογραφία η Αμάλια Μπένετ, τους φωτισμούς η Ελίζα Αλεξανδροπούλου και τα βίντεο ο Παντελής Μάκκας.