O Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν υπήρξε αναμφίβολα ένας από τους μεγαλύτερους μυθοπλάστες όλων των εποχών, αλλά κυρίως δημιουργός φανταστικών κόσμων.
Πολλοί είναι εκείνοι που διαβάζουν για πρώτη φορά την τριλογία του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» για χάρη της επικής περιπέτειας που εξιστορεί ο Αγγλος λογοτέχνης, αλλά στην συνέχεια την ξαναδιαβάζουν για να επισκεφτούν τον άρτια κατασκευασμένο μαγικό κόσμο της Μέσης Γης.
Ο Τόλκιν αφιέρωσε σοβαρό χρόνο και προσπάθεια στην ποικιλομορφία όχι μόνο της μαγείας, της γεωγραφίας και των κατοίκων της Μέσης Γης, αλλά και των γλωσσών της. Πράγματι, ολόκληρο το αριστούργημά του θα μπορούσε ορθώς να ισχυριστεί κανείς ότι εξυπηρετούσε πρωτίστως τα γλωσσικά του ενδιαφέροντα: «Η κατασκευή των γλωσσών είναι το θεμέλιο», έγραψε κάποτε.
«Οι ”ιστορίες” γράφτηκαν κυρίως για να παρέχουν έναν κόσμο στις γλώσσες παρά το αντίθετο».
Ο Τόλκιν ήταν ενθουσιώδης πολύγλωσσος, και άρχισε να μαθαίνει γλώσσες από την παιδική του ηλικία. Γνώριζε ελληνικά, λατινικά, φινλανδικά, ισπανικά και τις κελτικές διαλέκτους της Βρετανίας, αν και έδειξε ιδιαίτερη προτίμηση στις γερμανικές γλώσσες της βόρειας Ευρώπης, με τις οποίες και ασχολήθηκε επαγγελματικά ως φιλόλογος.
Ο Τόλκιν, καθηγητής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην αρχαία σκανδιναβική γλώσσα, πειραματιζόταν με φανταστικές γλώσσες, με τη «γλωσσοποιεία», όπως ο ίδιος αποκαλούσε το χόμπi του, από την εφηβεία του.
Ωστόσο, ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών ήταν το έργο που του επέτρεψε να ασχοληθεί πλήρως με αυτή την αναζήτηση, παρακινώντας τον να δημιουργήσει γλώσσες όπως η Adûnaic (Αντουναϊκά), η Dwarvish (γλώσσα των Νάνων) και η Entish (γλώσσα των Εντ). Αναμφίβολα, ωστόσο είναι η οικογένεια των ξωτικών γλωσσών-συμπεριλαμβανομένων των Quendya (Πρώιμη Ξωτική γλώσσα), Exilic Quenya (Κουένυα), Telerin (Τέλεριν) , Sindarin (Σίνταριν) και Nandorin (Νάντοριν) - αυτή που αποτελεί το αποκορύφωμα του έργου του στη γλωσσική κατασκευή. Η Κουένυα, η γλώσσα των Υψηλών Ξωτικών συγκεκριμένα, δημιουργήθηκε με βασικό κριτήριο την φωνητική αισθητική. Ηταν τα «Λατινικά της γλώσσας των Ξωτικών», και φωνολογικά βασίστηκε στα λατινικά, με στοιχεία από φινλανδικά, ουαλικά, αγγλικά και αρχαία ελληνικά.
Στο παραπάνω βίντεο ο ίδιος ο Τόλκιν απαγγέλει ένα ποίημα στη γλώσσα των ξωτικών.
Παράλληλα με τις γλώσσες, ο Τόλκιν ανέπτυξε και αρκετά συστήματα γραφής για αυτές. Στο βίντεο που ακολουθεί μπορείτε να τον δείτε να γράφει σε ελφική γραφή, ή Tengwar (Τένγκουαρ του Φέανορ), ένα από τα επτά συστήματα γραφής που δημιούργησε μόνο για τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και αποτελεί τη γραφή του Ενός Δαχτυλιδού.
Δεν το συνέταξε απλώς από μορφές που του φαίνονταν ωραίες στο μάτι: όπως και με την ίδια τη γλώσσα των ξωτικών, φρόντισε να είναι ευλογοφανής η καταγωγή του, επιδιώκοντας να προσδώσει μια αίσθηση «ιστορικότητας» και να αντικατοπτρίζει την ιστορία, τις κοινωνικές πρακτικές και τη μυθολογία των ηρώων-χρηστών της. Εκτός από τα αγγλικά, τα παλαιά σκανδιναβικά και τα λατινικά, ο Τόλκιν άντλησε έμπνευση από τα παλαιά αγγλικά, τα γοτθικά, τα ισπανικά, τα ιταλικά και τα ελληνικά.
Ο Τόλκιν έδειξε επίσης μεγάλο ενδιαφέρον για τη φινλανδική γλώσσα. Σε μια επιστολή του προς τον ποιητή Ουίσταν Ώντεν, την παρομοίασε με «ένα πλήρες κελάρι γεμάτο με μπουκάλια ενός καταπληκτικού κρασιού ποικιλίας και γεύσης που δεν έχει ξαναδοκιμαστεί». Η επιρροή της φινλανδικής γλώσσας εκδηλώνεται σε ορισμένα χαρακτηριστικά της γλώσσας Κουένυα- «η απουσία αρχικά οποιουδήποτε συνδυασμού συμφώνων, η απουσία των φωνητικών b, d, g (εκτός από τα mb, nd, ng, ld, rd, τα οποία προτιμώνται) και η προτίμηση στην κατάληξη -inen, -ainen, -oinen» - μολονότι η ευρύτερη λογοτεχνική ευαισθησία του Τόλκιν διαμορφώθηκε περισσότερο από την Καλεβάλα, το εθνικό έπος του δέκατου ένατου αιώνα που τον ενέπνευσε αρχικά να ασχοληθεί με τη μελέτη της φινλανδικής γλώσσας.
Πηγή: openculture