Ο Τραμπ, ο Μπιν Λάντεν και μια ενδιαφέρουσα σύμπτωση

Μήπως βρέθηκε ένας «χρήσιμος» εχθρός;
ASSOCIATED PRESS

Πριν από λίγες ημέρες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επέστρεφε από το Βιετνάμ, όπου είχε συναντηθεί με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν. Οι συνομιλίες δεν είχαν και τόσο αίσια εξέλιξη, καθώς δεν επιτεύχθηκε κάποια συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές. Κατά την επιστροφή του, το προεδρικό αεροπλάνο πραγματοποίησε στάση για ανεφοδιασμό στην διακλαδική βάση Έλμεντορφ-Ρίτσαρντσον, στην Αλάσκα. Ο Τραμπ βρήκε τότε την ευκαιρία να απευθύνει ομιλία στους αμερικανούς στρατιώτες που υπηρετούν εκεί, αναφερόμενος στην επιτυχή έκβαση του πολέμου εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ μίλησε για ολοκληρωτική ήττα των τζιχαντιστών στην Συρία, διαβεβαιώνοντας πανηγυρικά ότι «Τώρα έχουμε ανακαταλάβει το 100% του χαλιφάτου και μάλιστα σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα από ό,τι περιμέναμε». Από την άλλη μεριά όμως, τόσο το Πεντάγωνο όσο και οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην Συρία, δηλώνουν ότι υπάρχουν ακόμα κάποιοι θύλακες μαχητών του Ισλαμικού Κράτους, σε διάφορα σημεία της χώρας.

Σχεδόν ταυτόχρονα με τις δηλώσεις του Τραμπ στην βάση Έλμεντορφ-Ρίτσαρντσον, η κυβέρνηση των ΗΠΑ επικήρυξε τον Χάμζα μπιν Λάντεν, γιο του γνωστού Άραβα τρομοκράτη Οσάμα μπιν Λάντεν. Υπενθυμίζεται ότι ο τελευταίος σκοτώθηκε το 2011, όταν άνδρες των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων εισέβαλαν στο κρησφύγετό του, στο βόρειο Πακιστάν.

Handout . / Reuters

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωσή του, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ προσφέρει 1.000.000 δολάρια ως αμοιβή για πληροφορίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον εντοπισμό του Χάμζα μπιν Λάντεν. Από το 2015, ο 30χρονος γιος του διαβόητου τρομοκράτη έχει δημοσιοποιήσει στο διαδίκτυο έναν σημαντικό αριθμό οπτικών και ηχητικών αρχείων, στα οποία φανερώνει τα τρομοκρατικά του σχέδια. Καλώντας σε συσπείρωση τους απανταχού μουσουλμάνους, απειλεί τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους με νέες επιθέσεις, ως εκδίκηση για τον θάνατο του πατέρα του. Οι αμερικανικές αρχές πιστεύουν ότι ο Χάμζα μπιν Λάντεν είναι ο νέος ανερχόμενος ηγέτης της τρομοκρατικής οργάνωσης Αλ Κάιντα και εκτιμούν ότι η δράση της θα αναζωπυρωθεί υπό την καθοδήγηση του καινούργιου της αρχηγού.

Από την μία λοιπόν ο Ντόναλντ Τραμπ δηλώνει ότι το Ισλαμικό κράτος έχει διαλυθεί στην Συρία, έχοντας χάσει το 100% των εδαφών του. Από την άλλη, οι ΗΠΑ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για δυναμική επιστροφή της Αλ Κάιντα στο προσκήνιο, επικηρύσσοντας τον φερόμενο ως νέο αρχηγό της. Και όλα αυτά την ίδια στιγμή. Αν μη τι άλλο, πρόκειται για έναν ενδιαφέροντα συγχρονισμό.

Από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 και μετά, η αμερικανική εξωτερική πολιτική βασίστηκε, μεταξύ άλλων, στον λεγόμενο Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας (War on Terror). Οι ΗΠΑ βρήκαν έτσι την ευκαιρία να υιοθετήσουν μια επιθετική διπλωματία και να προχωρήσουν σε διάφορες στρατιωτικές επεμβάσεις, όπως εκείνες στο Αφγανιστάν και το Ιράκ.

Μέχρι το 2014, ο βασικός εχθρός των Αμερικανών στον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας ήταν η Αλ Κάιντα. Από εκείνη την χρονιά όμως και μέχρι σήμερα, το Ισλαμικό Κράτος αναδείχθηκε στον νέο μεγάλο αντίπαλο της Δύσης. Οι μέρες του όμως είναι πλέον μετρημένες. Η κατάρρευσή του είχε ήδη ξεκινήσει τρία χρόνια πριν. Η μάχη της Μοσούλης, η οποία διήρκησε από τον Οκτώβριο του 2016 μέχρι τον Ιούλιο του 2017, στάθηκε η αρχή του τέλους για το Ισλαμικό Κράτος. Οι Ιρακινοί, οι Κούρδοι και οι σύμμαχοί τους, κατάφεραν μετά από πολλούς μήνες αιματηρών συγκρούσεων μια σημαντική νίκη, καθοριστική για τις εξελίξεις στην Μέση Ανατολή. Οι τζιχαντιστές έχασαν οριστικά την πετρελαιοπαραγωγό περιοχή της Μοσούλης, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης αρκετές χιλιάδες νεκρών μαχητών τους. Το πλήγμα αυτό αποδυνάμωσε αποφασιστικά την παρουσία του Ισλαμικού Κράτους όχι μόνο στο Ιράκ, αλλά και στην Συρία. Τον Οκτώβριο του 2017, οι τζιχαντιστές γνώρισαν νέα αποφασιστική ήττα, χάνοντας τον έλεγχο της Ράκα. Η πόλη αυτή ήταν η de facto πρωτεύουσα του Ισλαμικού Κράτους και το ισχυρότερο προπύργιό του στην Συρία.

Οι τελευταίες λοιπόν εξελίξεις ίσως αφήσουν τις ΗΠΑ χωρίς βασικό εχθρό στον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας. Το ότι η επικήρυξη του Χάμζα μπιν Λάντεν και η πανηγυρική διαπίστωση του Τραμπ έγιναν σχεδόν ταυτόχρονα, μπορεί να μην είναι κάτι τυχαίο.

Ουσιαστικά οι ΗΠΑ δηλώνουν την ίδια στιγμή ότι έχουν σχεδόν εξολοθρεύσει έναν μεγάλο αντίπαλο αλλά ένας άλλος, εξίσου επικίνδυνος, ετοιμάζεται να πάρει την θέση του. Η Αμερική μπορεί να θέλει να συνεχίσει τον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας, ο οποίος της εξασφαλίζει δυνατότητες και ευκαιρίες για ένοπλες επεμβάσεις σε άλλες χώρες. Αυτό όμως είναι αδύνατο χωρίς την ύπαρξη υπολογίσιμης απειλής. Με το Ισλαμικό Κράτος να πνέει τα λοίσθια, μια αναγεννημένη Αλ Κάιντα θα μπορούσε να αποδειχθεί ένας «χρήσιμος» εχθρός. Η δε διεθνής κοινή γνώμη θα πρέπει να προετοιμαστεί σταδιακά για αυτήν την «αλλαγή σκυτάλης» μεταξύ τζιχαντιστικών οργανώσεων. Αν κάτι τέτοιο ισχύει, τότε η επικήρυξη του Χάμζα μπιν Λάντεν μπορεί να αποτελεί την πρώτη φάση του αφηγήματος μιας νέας αναγεννημένης Αλ Κάιντα, η οποία θα αντικαταστήσει το Ισλαμικό Κράτος ως βασικό αντίπαλο της Δύσης, στον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας.

Δημοφιλή