Ουκρανοί αξιωματούχοι καταγγέλλουν ότι ρωσικές δυνάμεις έκαναν έφοδο στο Μουσείο Τοπικής Ιστορίας της Μελιτόπολης λεηλατώντας ανεκτίμητης αξίας χρυσά αντικείμενα από τη Συλλογή των Σκυθών.
Σύμφωνα με τους The New York Times, η ληστεία ξεκίνησε όταν ένας μυστηριώδης άνδρας με λευκή στολή εργαστηρίου εμφανίστηκε στο μουσείο, ενώ πίσω του στεκόταν μία διμοιρία Ρώσων στρατιωτών κρατώντας όπλα. Χρησιμοποιώντας μακριές λαβίδες και ειδικά γάντια, ο άνδρας αφαίρεσε δεκάδες χρυσά αντικείμενα άνω των 2.300 ετών που βρίσκονταν στο υπόγειο του Μουσείου. Στη συνέχεια, ο μυστηριώδης άνδρας, οι Ρώσοι στρατιώτες και ο χρυσός εξαφανίστηκαν. Τα χρυσά αντικείμενα ήταν από τη σκυθική αυτοκρατορία και χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα π.Χ.
«Τα ορκ πήραν τον Σκυθικό μας χρυσό», δήλωσε ο δήμαρχος της Μελιτόπολης, Ιβάν Φιοντόροφ, χρησιμοποιώντας τον υποτιμητικό χαρακτηρισμό «ορκ» με τον οποίον πολλοί Ουκρανοί αναφέρονται στους Ρώσους στρατιώτες. «Είναι μια από τις μεγαλύτερες και πιο ακριβές συλλογές στην Ουκρανία και σήμερα δεν ξέρουμε πού την πήγαν», πρόσθεσε.
Στη Μαριούπολη που σφυροκοπείται εδώ και εβδομάδες, αξιωματούχοι καταγγέλλουν ότι Ρώσοι εισέβαλλαν σε μουσείο τέχνης, και αφαίρεσαν πίνακες, ένα γλυπτό και θρησκευτικές εικόνες, ενώ σε όλη τη χώρα έχουν γίνει στόχος των Ρώσων ορθόδοξες εκκλησίες, εθνικά μνημεία και πολιτιστικά τοπόσημα. Το Σάββατο 30 Απριλίου, Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι περισσότερα από 250 πολιτιστικά ιδρύματα έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν καταστραφεί.
Σύμφωνα με τη Λέιλα Ιμπραΐμοβα, διευθύντρια του Μουσείου Τοπικής Ιστορίας της Μελιτόπολης, το πρόβλημα ξεκίνησε στα τέλη Φεβρουαρίου, όταν οι ρωσικές δυνάμεις βομβάρδισαν το αεροδρόμιο και πήραν τον έλεγχο της πόλης. Έκτοτε, όπως λέει, οι στρατιώτες περιφέρονται, καταστρέφοντας σουπερμάρκετ, καταστήματα και σπίτια. Οι περισσότεροι κάτοικοι κρύβονται στα σπίτια τους, αλλά κάποιοι υπάλληλοι του Μουσείου, όπως και η ίδια επέστρεψαν στο Μουσείο.
Στο παλιό τριώροφο κτίριο που βρίσκεται στο παλιό τμήμα της πόλης στεγάζονται 50.000 εκθέματα, από μετάλλια της σοβιετικής εποχής μέχρι αρχαία όπλα μάχης. Στην πολύτιμη αυτή συλλογή υπήρχαν και σπάνια χρυσά τεχνουργήματα Σκυθών, ενός νομαδικού λαού που ίδρυσε μια πλούσια, πανίσχυρη αυτοκρατορία με κέντρο την Κριμαία και έφτασε σε ακμή από τον 8 π.Χ αιώνα έως το 2 μ.Χ.
Η Ιμπραΐμοβα, που ανησυχούσε περισσότερα απ’ όλα για τον σκυθικό χρυσό, μαζί με τους υπαλλήλους του Μουσείου, έκρυψαν την ανεκτίμητης αξίας συλλογή σε κιβώτια στο υπόγειο, πιστεύοντας ότι τα αντικείμενα θα ήταν ασφαλή.
Σύμφωνα με την Ιμπραΐμοβα, στα μέσα Μαρτίου, Ρώσοι στρατιώτες εισέβαλλαν στο σπίτι της και υπό την απειλή των όπλων, της έβαλαν μία κουκούλα στο κεφάλι και την απήγαγαν. Μετά από ώρες ανάκρισης την άφησαν ελεύθερη και δύο εβδομάδες μετά εγκατέλειψε την Μελιτόπολη με προορισμό μία περιοχή εκτός ρωσικού ελέγχου.
Αλλά την περασμένη Τετάρτη, έλαβε μια κλήση από μία επιστάτρια του μουσείου, που της είπε ότι Ρώσοι στρατιώτες, μαζί με μυστικούς πράκτορες και έναν ρωσόφωνο άνδρα με λευκή στολή εργαστηρίου, πήγαν στο σπίτι της και υπό την απειλή όπλου, τη διέταξαν να πάει μαζί τους στο μουσείο, όπου της έδωσαν εντολή να τους οδηγήσει στον χρυσό των Σκυθών. Η γυναίκα αρνήθηκε, όμως ο άνδρας με τη λευκή στολή και τη βοήθεια ενός Ουκρανού, του Εβγκένι Γορλάτσεφ, τον οποίο είχαν διορίσει οι Ρώσοι ως διευθυντή του Μουσείου, βρήκε τα κιβώτια, ενώ μάλιστα, ρωσικό συνεργείο κινηματογράφησε μέρος της ληστείας.
Τουλάχιστον 198 αντικείμενα λεηλατήθηκαν, πολλά από τα οποία, κατά την Ιμπραΐμοβα, είχαν δοθεί στους Σκύθες από τους Έλληνες.
Σε συνέντευξή του στη ρωσική τηλεόραση, ο Γκορλάτσεφ δήλωσε από την πλευρά του ότι τα χρυσά τεχνουργήματα «είναι μεγάλης πολιτιστικής αξίας για ολόκληρη την πρώην Σοβιετική Ένωση» και ότι οι προηγούμενοι διαχειριστές του μουσείου «ξόδεψαν πολλή προσπάθεια και ενέργεια» για να τα κρύψουν.
«Για ποιο λόγο, ουδείς γνωρίζει. Όμως, χάρη σ ’αυτούς τους ανθρώπους και την επιχείρησή τους, οι κάτοικοι της Μελιτόπολης -και όχι μόνο- θα μπορούν να δουν ξανά τη μεγάλη συλλογή του χρυσού των Σκυθών» τόνισε ο ίδιος, χωρίς ωστόσο να αποκαλύψει πότε ή πού θα εκτεθούν τα αντικείμενα.
«Ίσως ο πολιτισμός είναι ο εχθρός για αυτούς», είπε η Ιμπραΐμοβα. «Είπαν ότι η Ουκρανία δεν έχει κράτος, δεν έχει ιστορία. Θέλουν απλώς να καταστρέψουν τη χώρα μας. Ελπίζω να μην τα καταφέρουν».
Η Ρωσία και η Ουκρανία έχουν εμπλακεί σε μια περίπλοκη διαμάχη για συλλογές χρυσών σκυθικών αντικειμένων που μουσείο της Κριμαίας είχε δανείσει σε μουσείο του Άμστερνταμ. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, το 2014, η Ουκρανία έκανε έκκληση στο Άμστερνταμ να μην επιστρέψει το χρυσό. Στα τέλη Οκτωβρίου του 2021 ολλανδικό δικαστήριο αποφάσισε υπέρ της Ουκρανίας, με τον χρυσό των Σκυθών να παραμένει προς το παρόν στο Άμστερνταμ.
Με πληροφορίες από The New York Times