Ένα έργο το οποίο πέρασε από πολλά κύματα, η κατασκευή του νέου αυτοκινητοδρόμου «Πάτρα – Πύργος», αρχίζει, πλέον, να υλοποιείται.
Την Πέμπτη, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, επιθεώρησε τις εργασίες που γίνονται στο έργο που έχει αναλάβει να ολοκληρώσει η Ολυμπία Οδός, ως φυσική συνέχεια του αυτοκινητοδρόμου που ήδη λειτουργεί και διαχειρίζεται (Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα).
Στο εργοτάξιο της Αμαλιάδας (62ο χλμ. ΤΕΡΝΑ), το ένα από τα τρία που έχουν στηθεί (δύο ακόμα στο 8ο χλμ. – ΑΒΑΞ και στο 21ο χλμ. - ΑΚΤΩΡ), βρέθηκαν επίσης η ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με επικεφαλής τον υπουργό Κώστα Καραμανλή, ενώ παρόντες ήταν ο υφυπουργός υποδομών Γιώργος Καραγιάννης, ο περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριος Φαρμάκης, αντιπεριφερειάρχες και δήμαρχοι της περιοχής, καθώς και ο διευθύνων σύμβουλος της Ολυμπίας Οδού, Παναγιώτης Παπανικόλας.
Ο πρωθυπουργός επισήμανε, στη σύντομη ομιλία του: «έχουμε εμπιστοσύνη στον παραχωρησιούχο και στις ελληνικές εταιρείες κατασκευής και θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα, έως τα τέλη του 2024, το μεγαλύτερο τμήμα και έως τα μέσα του 2025, το μικρότερο, να παραδοθούν στην κυκλοφορία.» Παράλληλα, δεσμεύτηκε ότι με την παρούσα κυβέρνηση, θα συνεχιστεί ο αυτοκινητόδρομος και στο τμήμα από τον Πύργο μέχρι την Αρχαία Ολυμπία.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, καταφθάνοντας με ελικόπτερο στο εργοτάξιο της Αμαλιάδας, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ερχόμενος μου ήρθε στο μυαλό το τραγούδι του Κρις Ρία, “Road to hell”. Αυτός ήταν ο προηγούμενος δρόμος, ο δρόμος προς τον διάβολο. Ο τωρινός θα είναι δρόμος προς την ελπίδα».
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής, τόνισε ότι «το έργο που παρουσιάζουμε σήμερα αποτελεί το πώς αντιλαμβανόμαστε την πολιτική, να δίνουμε λύσεις προς το γενικό συμφέρον. Είχαμε δεσμευτεί προεκλογικά ότι θα το ολοκληρώσουμε. Ήταν ανοικτή πληγή με τις ανθρώπινες ζωές που χάνονταν. Σώσαμε ένα έργο που το ερώτημα ήταν αν θα γινόταν. Το χρωστάμε σε όλους τους πολίτες και ειδικά στους κατοίκους των περιοχών αυτών. Ο δρόμος σημαίνει ασφάλεια, ποιότητα ζωής, ανάπτυξη, δουλειές».
«Τα μεγάλα έργα δεν ανήκουν σε ένα κόμμα. Άλλοι σχεδιάζουν, άλλοι ξεκινούν κι άλλοι ολοκληρώνουν. Χάσαμε μια ολόκληρη πενταετία. Το έργο χωρίστηκε από τον Σύριζα το 2015 σε 8 κομμάτια και ήταν καταδικασμένο. Εγινε για να εξυπηρετήσει συμφέροντα συγκεκριμένου εργολάβου για να πάρει τηλεοπτική άδεια».
«Το διερευνά η δικαιοσύνη. Το 2018 υπογράφηκαν 3 συμβάσεις. Μόνο στο ένα τμήμα είχε φθάσει στο 14% αντί στο 33%, στα 3 χρόνια, σε τρία τμήματα δεν υπήρχε καν ανάδοχος, ενώ στα υπόλοιπα η πρόοδος των εργασιών ήταν κάτω από 1% Αυτό παραλάβαμε. Δουλέψαμε συστηματικά και ανατρέψαμε τα δεδομένα. Από τα 296 εκατ. ευρώ που θα κόστιζε πριν στο ελληνικό δημόσιο, τώρα η συμμετοχή του θα είναι 216 εκατ.»
Καταλήγοντας, επισήμανε ότι «η πολιτική παρέμβαση του πρωθυπουργού ήταν καταλυτική για να ξεμπλοκαριστεί το έργο στην ΕΕ.», ενώ αναφέρθηκε και στο γεγονός ότι είναι έτοιμη να δημοπρατηθεί και η σιδηροδρομική γραμμή Πάτρα - Πύργος ύψους 50 εκατ. ευρώ.
Ο υφυπουργός Υποδομών Γιώργος Καραγιάννης, τόνισε ότι «η σημερινή μέρα είναι το επιστέγασμα συστηματικής προσπάθειας 2 ετών. Τα πρώτα εργοτάξια στήθηκαν. Σύντομα θα έχουμε ένα έργο μεγάλο. Βάλαμε τέλος στις βαλτωμένες εργολαβίες. Η διαπραγμάτευση με την ΕΕ κράτησε 18 μήνες, όπως και με τον παραχωρησιούχο να μειώσει τις απαιτήσεις του. Τα καταφέραμε. Θα δημιουργηθούν 3.000 νέες άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας, θα ενισχύσει τοπική οικονομία, μεταφορές, τουρισμό.»
Ο περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, Νεκτάριος Φαρμάκης, ανέφερε ότι το έργο «αλλάζει την περιοχή. Εκφράζω τη λύπη μου για τα χρόνια που χάθηκαν και κυρίως για τους πολίτες που έχασαν τη ζωή τους. Ξεμείναμε με ένα έργο καρμανιόλα, αλλά τώρα ξεκινά ένα μέλλον αισιοδοξίας. Ήδη αναβαθμίζεται και ο υπάρχων δρόμος μέχρι να παραδοθεί ο καινούργιος, με 30 εκατ. που εξασφάλισε το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.»
Ο διευθύνων σύμβουλος της Ολυμπίας Οδού, Παναγιώτης Παπανικόλας, στην εναρκτήρια ομιλία της εκδήλωσης, στάθηκε στο θέμα της ασφάλειας, καθώς έχουν μειωθεί κατά 93% τα θανατηφόρα ατυχήματα στην Κορίνθου - Πατρών. Παράλληλα, αναφέρθηκε στις νέες τεχνολογίες που θα χρησιμοποιηθούν στη λειτουργία και του νέου αυτοκινητόδρομου, για ένα καλύτερο και βιώσιμο μέλλον. «Ένας παλιός και επικίνδυνος άξονας αλλάζει σε έναν σύγχρονο και ασφαλή αυτοκινητόδρομο. Η διαδρομή θα μειωθεί χρονικά κατά 40 λεπτά, ενώ θα υπάρξει και χιλιομετρική χρέωση διοδίων».
Ο νέος αυτοκινητόδρομος «Πατρών – Πύργου»
Ο σύγχρονος αυτοκινητόδρομος θα βελτιώσει την οδική πρόσβαση στην περιοχή και θα αναδιατάξει το τουριστικό και το γενικότερο αναπτυξιακό περιβάλλον, οικονομικά, περιβαλλοντικά, και κοινωνικά σε ολόκληρη την περιφέρεια, με βιώσιμες δραστηριότητες.
Με την ένταξη του τμήματος Πάτρα- Πύργος στο Έργο Παραχώρησης, η Ολυμπία Οδός γίνεται πλέον ο τρίτος μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος στη χώρα, με συνολικό μήκος 277 χιλιόμετρα. Τα νέα 75 χιλιόμετρα σύγχρονου αυτοκινητόδρομου θα συνδέουν την Περιμετρική Πάτρας με τη βόρεια είσοδο της πόλης του Πύργου. Συγκεκριμένα: από τον Α/Κ Μιντιλογλίου έως τον Α/Κ Πύργου με κατασκευή νέου αυτοκινητόδρομου 13 χλμ. σε υφιστάμενη χάραξη και 62 χλμ. σε νέα χάραξη.
Ορόσημα της Πατρών-Πύργου
4 Απριλίου 2014: Το τμήμα Πάτρα-Πύργος-Τσακώνα εξαιρείται από το Έργο με Υπουργική Απόφαση.
Σεπτέμβριος 2014: Η εταιρία Παραχώρησης και η Κατασκευαστική ΑΠΙΟΝ ΚΛΕΟΣ ολοκληρώνουν τις μελέτες του Πάτρα- Πύργος και τις παραδίδουν στο Δημόσιο.
2015: Κατάτμηση του τμήματος Πάτρα- Πύργος σε οκτώ (8) εργολαβίες. Δημοπράτηση δημόσιου διαγωνισμού.
2018: Υπογραφή τριών (από τις οκτώ) συμβάσεις. Η πρόοδος εργασιών είναι αργή (λιγότερο από 1% - 3 εκατ.€ - σε ένα χρόνο)
2ο εξάμηνο 2019: Επανεξετάζεται η επανένταξη του Πάτρα- Πύργος στο έργο Παραχώρησης.
Ιανουάριος 2020: Υπογραφή Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ του Κράτους και της Ολυμπίας Οδού.
Οκτώβριος 2020: Έγκριση από την DG Grow και κύρωση τροπολογίας για την επανένταξη του Πάτρα-Πύργος στη Σύμβαση του Έργου.
Δεκέμβριος 2021: Έγκριση από τη DG Comp, κύρωση συμφωνίας από τη Βουλή των Ελλήνων και ολοκλήρωση χρηματοοικονομικής συμφωνίας για την επανένταξη του τμήματος Πάτρα – Πύργος στην Ολυμπία Οδό.
Πηγές χρηματοδότησης του τμήματος Πάτρα-Πύργος – Κατανομή πόρων για την περίοδο κατασκευής
Το συνολικό κόστος κατασκευής του τμήματος Πάτρα - Πύργος θα ανέλθει στα 331 εκατομμύρια ευρώ και χρηματοδοτείται από ένα συνδυασμό ιδιωτικών κεφαλαίων των μετόχων, τραπεζικών δανείων, ευρωπαϊκών κονδυλίων και συμβολή Ελληνικού Δημοσίου.
Συγκεκριμένα, κατά την περίοδο κατασκευής, το έργο χρηματοδοτείται κατά: 35% από κεφάλαια του Παραχωρησιούχου (τραπεζικά δάνεια & ίδια κεφάλαια) και 65% από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ελληνικό Δημόσιο.
Τεχνικά χαρακτηριστικά της Πατρών - Πύργου
Στα εργοτάξια που θα αναπτυχθούν για την κατασκευή της Πατρών – Πύργου θα απασχοληθούν περίπου 800 εργαζόμενοι.
Το πρώτο τμήμα των 13 χλμ. από το Μιντιλόγλι έως την Κάτω Αχαΐα αφορά διαπλάτυνση της υφιστάμενης εθνικής οδού Πατρών- Πύργου. Το υπόλοιπο τμήμα είναι νέα κατασκευή (νέα χάραξη μέσω της κοιλάδας της Ήλιδας).
Ο νέος αυτοκινητόδρομος έχει 2 λωρίδες και ΛΕΑ ανά κατεύθυνση, με ενδιάμεση κεντρική διαχωριστική νησίδα.
8 κόμβοι (Μιντιλόγλι, ΒΙ.ΠΕ, Κάτω Αχαϊά, Βάρδα, Κυλλήνη, Γαστούνη, Αμαλιάδα και Πύργος) συνδέουν τον αυτοκινητόδρομο με πολλά χωριά και πόλεις καθώς και με τη βιομηχανική ζώνη της Πάτρας, με σχεδόν 200.000 ωφελούμενους.
2 Μετωπικοί σταθμοί διοδίων: Κάτω Αχαΐα (ζώνη χρέωσης διοδίων Μιντιλόγλι - Κυλλήνη) και Χανάκια (ζώνη χρέωσης διοδίων Κυλλήνη - Πύργος)
2 πλευρικοί σταθμοί διοδίων στην Κάτω Αχαΐα και την Αμαλιάδα
15 γέφυρες
27 άνω διαβάσεις & 37 κάτω διαβάσεις
150 οχετοί
Τοίχοι αντιστήριξης μήκους 7.250μ.
2 Σταθμοί Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (Καραίικα και Πύργος και στις δύο κατευθύνσεις).
1 εφεδρικό Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας (που περιλαμβάνει και εγκατάσταση της Τροχαίας Αυτοκινητοδρόμων) στον Πύργο.
2 Σημεία Εξυπηρέτησης Πελατών, στους Μετωπικούς σταθμούς διοδίων (Κάτω Αχαΐα και Χανάκια).
Βασικά κατασκευαστικά ορόσημα
Έναρξη των κατασκευαστικών έργων τον Μάρτιο 2022.
Έναρξη λειτουργικής χρήσης του ανακατασκευασμένου τμήματος Μιντιλόγλι - Κάτω Αχαΐα έως τις 31 Μαΐου 2025, με πλήρη ολοκλήρωση της ενότητας σε μεταγενέστερο στάδιο.
Έναρξη λειτουργίας του νέου τμήματος Κάτω Αχαΐα - Πύργος έως τις 31 Ιανουαρίου 2025.
Οδική Ασφάλεια
Η Πατρών - Πύργου είναι ένας παλαιός οδικός άξονας με ιδιαίτερα δυσμενή στατιστικά αναφορικά με την οδική ασφάλεια. Μόνο την τελευταία εξαετία έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 66 συνάνθρωποί μας και δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν, πολλοί από τους οποίους πολύ σοβαρά.
Βασικές αιτίες θεωρούνται η απουσία κεντρικής διαχωριστικής νησίδας, το κακό οδόστρωμα (έλλειψη συντήρησης), οι ισόπεδοι κόμβοι, οι παράνομες και ανασφαλείς είσοδοι και έξοδοι στο δρόμο, ο πεπαλαιωμένος σχεδιασμός του έργου του 1980 και η έλλειψη υπηρεσιών λειτουργίας και συντήρησης.
Με τον νέο αυτοκινητόδρομο Πάτρα-Πύργος εκατομμύρια οχηματοχιλιόμετρα θα πραγματοποιούνται πλέον υπό συνθήκες ασφάλειας, άνεσης και εξοικονόμησης χρόνου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι με την κατασκευή της Κορίνθου – Πατρών, είχαμε 93% μείωση των δυστυχημάτων και τα ελάχιστα ατυχήματα οφείλονται στον ανθρώπινο παράγοντα.
Επίσης, τα περίπολα, οι ομάδες άμεσης επέμβασης και το προσωπικό συντήρησης της Ολυμπίας Οδού, σε συνεργασία με την Τροχαία, την Πυροσβεστική αλλά και ιδιωτικές εταιρείες οδικής βοήθειας, βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για την παροχή οδικής βοήθειας στους διερχόμενους οδηγούς σε περίπτωση συμβάντος, 24 ώρες την ημέρα και 365 ημέρες το χρόνο, καθώς και για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου διορθωτικής και προληπτικής συντήρησης του δικτύου. Ο μέσος χρόνος απόκρισης στα συμβάντα είναι περίπου 14 λεπτά.
Με την ολοκλήρωση της κατασκευής της Κορίνθου-Πατρών και την εγκατάσταση νέων τεχνολογιών στον αυτοκινητόδρομο, οι οδηγοί απολαμβάνουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, όπως ενημερώσεις για το χρόνο ταξιδιού (τρέχουσα και προβλεπόμενη κυκλοφορία για διάστημα 72 ωρών), συνθήκες κυκλοφορίας και πρόγνωση καιρού.
Παράλληλα, λειτουργεί το χιλιομετρικό σύστημα HYBRID, μέσω του πομποδέκτη ΟΛΥΜΠΙΑ PASS, υπάρχει δυνατότητα για απόλυτα ανέπαφες συναλλαγές με χρεωστική/ πιστωτική κάρτα στα POS όλων των λωρίδων Αυτόματων Μηχανημάτων Πληρωμής, ενώ τα Άτομα με Αναπηρίες (ΑΜΑ) απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής διοδίων, φέροντας απλώς μαζί τους Δελτίο Στάθμευσης Α.Μ.Α. ή Δελτίο ειδικής ταυτότητας αναπήρου πολέμου.
Τα οφέλη της Πατρών – Πύργου
Με το νέο αυτοκινητόδρομο, ο χρόνος ταξιδιού από την Πάτρα έως τον Πύργο μειώνεται κατά περίπου 40 λεπτά. Συνεπώς, το συνολικό ταξίδι Αθήνα - Πύργος θα γίνεται, πλέον, σε 2 ώρες και 45 λεπτά.
Ειδικά για την εξυπηρέτηση της Βιομηχανικής Περιοχής Πάτρας (ΒΙΠΕ) ολοκληρώνεται μια περιφερειακή αρτηρία 25 χλμ. δίχως χρέωση, που ξεκινά από την περιοχή του Ρίου (18 χλμ. Περιμετρικής) και φτάνει έως τον κόμβο ΒΙΠΕ Πάτρας (τα πρώτα 7χλμ. του νέου αυτοκινητόδρομου).
Τόνωση της τοπικής οικονομίας και ειδικά της αγροτικής παραγωγής του Νομού Ηλείας
Δεκάδες χιλιάδες τόνοι αγροτικών και μεταποιημένων προϊόντων (οπωροκηπευτικά, κονσερβοειδή κλπ.) διακινούνται κάθε χρόνο από το νομό Ηλείας προς τα μεγάλα αστικά κέντρα κυρίως της Αθήνας και άλλους διεθνείς προορισμούς. Για το νομό Ηλείας η αγροτική παραγωγή αποτελεί κυρίαρχο τομέα της συνολικής οικονομικής δραστηριότητάς του.
Επικοινωνία με τα Ιόνια Νησιά
Δεδομένου ότι από το νομό Ηλείας ξεκινούν οι θαλάσσιες συνδέσεις της ενδοχώρας με τα νησιά του Ιονίου (Ζάκυνθο, Ιθάκη, Κεφαλονιά, Κύθηρα), η κατασκευή της Πατρών-Πύργου θα συντελέσει στην κατάργηση των δυσχερειών της σύνδεσης αυτής των νησιών με τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας και θα διευκολύνει την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη τους.
Τουριστική ανάπτυξη της Δυτικής Πελοποννήσου
Η Δυτική Πελοπόννησος, από την Πάτρα μέχρι το νοτιότερο άκρο της, τη Μεσσηνιακή Μάνη, διαθέτει καταπληκτικές αμμώδεις ακτές υψηλού φυσικού κάλλους, από τις ομορφότερες της χώρας.
Ωστόσο, η έλλειψη συγκοινωνιακών υποδομών έχει αποτρέψει την τουριστική ανάπτυξή της σε ικανοποιητικά επίπεδα. Η κατασκευή της Πατρών-Πύργου σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες θαλάσσιες συνδέσεις και τους λιμένες υποδοχής (Πάτρα-Κυλλήνη- Κατάκολο, κλπ.), καθώς και το διεθνές Αεροδρόμιο του Αράξου, είναι βέβαιο ότι θα συμβάλλει στη δημιουργία ενός δεύτερου κύματος ανάπτυξης των τουριστικών εγκαταστάσεων σε όλη τη περιοχή.
Σημαντική θα είναι και η συμβολή του αυτοκινητόδρομου και στην -έμμεση- διευκόλυνση των τουριστών που καταφθάνουν με κρουαζιερόπλοια στο λιμάνι του Κατάκολου με προορισμό την Αρχαία Ολυμπία.
Αρχαία Ολυμπία και μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς
Στο Νομό Ηλείας συναντά κανείς μερικά πολύ σημαντικά μνημεία πολιτισμού, καθώς και περιοχές ιδιαίτερης περιβαλλοντικής σημασίας, όπως τον εκτεταμένο αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Ήλιδας, το αρχαίο θέατρο της Πλατιάνας, το Δάσος Φολόης στην Αρχαία Ολυμπία, τη Λιμνοθάλασσα Κοτυχίου, το Ναό του Επικούρειου Απόλλωνα.
Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν, επίσης, σημαντικά Βυζαντινά και Μεταβυζαντινά μνημεία, όπως το πιο σημαντικό λιμάνι της Φραγκοκρατίας, το Κάστρο Γλαρέντζας, το επιβλητικό Κάστρο Χλεμούτσι, η Μονή Φραγκαβίλλας, η Μονή Παναγίας Βασιλικής Γαστούνης κα.
Το «κόσμημα» της Ηλείας και το πιο δοξασμένο ιερό της αρχαίας Ελλάδας είναι φυσικά η Αρχαία Ολυμπία. Ο τόπος γέννησης των Ολυμπιακών Αγώνων, ενός θεσμού με πανελλήνια ακτινοβολία και λάμψη από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά την απομονωμένη θέση της κοντά στη δυτική ακτή της Πελοποννήσου, στην αρχαιότητα η Ολυμπία καθιερώθηκε στο πανελλήνιο ως το σημαντικότερο θρησκευτικό και αθλητικό κέντρο.