«Ο Νουρέγεφ κάποτε -αναφερόμενος στις μνήμες του από τη ζωή του στη Ρωσία, τους φίλους, την οικογένειά του- μου είπε: ”Όποιος κοιτάζει πίσω του, πέφτει από τη σκάλα”. Ήταν από τις φράσεις που με σημάδεψαν.
Το ίδιο και ο πατέρας μου, που διάβαζε -και μ′ έβαζε να του διαβάζω- τη Γραφή και τα Ευαγγέλια και που είχε υπογραμμίσει πολλά εδάφια που θυμάμαι ακόμα. Ανάμεσά τους το: ”Άφετε τους νεκρούς θάψωσι τους εαυτών νεκρούς”. Και σήμερα δεν κάθομαι να κλαίω τους τόσους νεκρούς που έχω ”ζήσει” - και που λόγω μεγάλης ηλικίας είναι αναρρίθμητοι. Πιστεύω, πως αν κλαις, κλαις για τον εαυτό σου και για κανέναν άλλον.
Μεγάλωσα στην Ελλάδα, στην Αθήνα. Κάθε τόσο θυμάμαι την παλιά μας θρησκεία και χαίρομαι και λυπάμαι. Τι όμορφα που τα είχαν σκεφτεί όλα οι αρχαίοι μας... Κάθε τι στη φύση ήταν Θεός. Ακόμα και ο άνεμος, ο Βορέας. Κι η Ελπίδα, λέει, η τελευταία θεά, τουλάχιστον αυτή έμεινε στο πιθάρι της Πανδώρας. Έμεινε για τον άνθρωπο. Με τη διαφορά πως σήμερα ούτε αυτήν δεν έχουμε.
Και γυρνάω πίσω το μυαλό μου και σκέφτομαι τι ωραία ζωή έζησα. Ναι, ναι... Με τον θάνατο του πατέρα μου, με την Κατοχή, με το Κίνημα (έτσι το λέγαμε τότε), τότε που μας πολυβολούσαν τ αεροπλάνα κι εμείς κρυβόμασταν στα χαντάκια. Ούτε πού θυμάμαι να ένιωσα τι θα πει φόβος». (Από το πρώτο μέρος της αυτοβιογραφίας της «Ο Αιώνας της Ροζίτας. Βιβλίο πρώτο (1900 – 1950)», εκδόσεις Οδός Πανός).
Δημοσιογράφος, κριτικός κινηματογράφου, συγγραφέας, μεταφράστρια, τηλεοπτική περσόνα σε μία εποχή κατά την οποία η ελληνική τηλεόραση ήταν στα σπάργανα, η Ροζίτα Σώκου που έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 98 ετών, παίρνει με την αναχώρηση της την ιστορία ενός αιώνα.
Πολύγλωσση, μιλούσε αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά, βαθιά καλλιεργημένη, λάτρης του Σαίξπηρ και του Μπάιρον, μία γυναίκα με ιδιότυπο, ενίοτε αιχμηρό χιούμορ, η Σώκου συναναστράφηκε με σημαντικές προσωπικότητες της Τέχνης, Έλληνες και ξένους, από τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Μίνωα Βολανάκη έως τον Ρούντολφ Νουρέγιεφ και τον Μάρλον Μπράντο. Ωστόσο, έγινε διάσημη στο πανελλήνιο με το «Να η Ευκαιρία», το πρώτο και αληθινό, εν τέλει, talent σόου της ελληνικής τηλεόρασης.
Από τις πρώτες Ελληνίδες δημοσιογράφους
Κόρη του δημοσιογράφου, θεατρικού συγγραφέα και εκδότη Γεωργίου Σώκου και της Τιτίκας Μιχαηλίδου, με καταγωγή από τη Σμύρνη, η Ροζίτα Σώκου γεννήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1923 στην Πλάκα και μεγάλωσε στο Ψυχικό
Παρακολουθούσε μαζί με τον παππού της Φώτη Μιχαηλίδη, μανιώδη θεατρόφιλο και κινηματογραφόφιλο, τις κινηματογραφικές ταινίες και θεατρικές παραστάσεις που παίζονταν στην Αθήνα.
Μεγάλωσε μέσα στα βιβλία, ενώ δεν φοίτησε στο Δημοτικό σχολείο, καθώς παρακολούθησε κατ′ οίκον μαθήματα -σχολείο πήγε για πρώτη φορά στο Γυμνάσιο.
Τελείωσε το Αρσάκειο, έδωσε εξετάσεις στη Σχολή Καλών Τεχνών, αλλά άφησε τη σχολή μόλις γνώρισε τον Γιάννη Τσαρούχη. Στα χρόνια της γερμανικής κατοχής παρακολουθούσε μαθήματα στη θεατρική σχολή του Βασίλη Ρώτα. Μεταξύ των συμμαθητών της ήταν οι αδελφοί Ξενάκη, ο Νίκος Γεωργιάδης, ο Μίνως Αργυράκης, ο Μίνως Βολανάκης, ο Μάνος Ζαχαρίας.
Μετά την απελευθέρωση πήγε στη Βρετανία όπου παρακολούθησε έναν θερινό κύκλο μαθημάτων με θέμα τη λογοτεχνία του 20ού αιώνα στο κολλέγιο Lady Margaret Hall του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Άρχισε να ασχολείται επαγγελματικά με την κινηματογραφική κριτική το 1946. Εργάστηκε στο περιοδικό Χόλλυγουντ, στις εφημερίδες Οι καιροί (1948-1950), Ανεξαρτησία (1949), Βραδυνή (1949-1955) και συγχρόνως στην Athens News (1952-1980). Το 1953 η Ελένη Βλάχου, που ως τότε έγραφε η ίδια την κινηματογραφική κριτική της Καθημερινής, της παρέδωσε τη στήλη, την οποία η Σώκου διατήρησε για αρκετά χρόνια, συνεργαζόμενη και με τα περιοδικά Εκλογή και Εικόνες. Από το 1969 έως το 2005 διήρκεσε η συνεργασία της με την εφημερίδα Ακρόπολη. Από το 1970 προστέθηκε και η Απογευματινή.
Έγραφε κριτική κινηματογράφου, θεάτρου, μπαλέτου, ενώ διατηρούσε προσωπικές σελίδες με χρονογραφήματα, πορτρέτα καλλιτεχνών ή αναμνήσεις.
«Να η Ευκαιρία», το πρώτο ελληνικό talent show
Το φθινόπωρο του 1977 κάνει το ντεμπούτο της στην ΕΡΤ, η εκπομπή «Να η ευκαιρία», που έδινε τη δυνατότητα σε ανθρώπους κάθε ηλικίας να παρουσιάσουν το ταλέντο τους στο τραγούδι, τη μουσική σύνθεση, το χορό, την υποκριτική και αργότερα τη στιχουργική.
Στις θέσεις των κριτών ο σκηνοθέτης Γρηγόρης Γρηγορίου, ο συνθέτης, μαέστρος και σαξοφωνίστας Γιώργος Κατσαρός και η δημοσιογράφος-κριτικός θεάτρου και κινηματογράφου Ροζίτα Σώκου, ενώ από τη θέση του κριτή χορού πέρασαν η Ραλού Μάνου, ο Γιάννης Φλερύ, η Τατιάνα Μαμάκη και η Σάσα Ντάριο.
Όπως μας θυμίζει το musicpaper.gr, η εκπομπή διανύει τρεις σεζόν και ουσιαστικό ενδιαφέρον φαίνεται να αποκτά το 1980 με την προσθήκη του Λευτέρη Παπαδόπουλου στην κριτική επιτροπή, μιας και οι διαφωνίες της Ροζίτας Σώκου με τον δημοσιογράφο και στιχουργό για τα αυστηρά του σχόλια έχουν μείνει στην ιστορία.
Το «Να η ευκαιρία» κλείνει τον πρώτο του κύκλο το 1983 αποτελώντας το πρώτο σκαλοπάτι για την καριέρα της Γλυκερίας, του Βασίλη Λέκκα, του Θέμη Αδαμαντίδη, της Νένας Βενετσάνου, της Αθηναϊκής Κομπανίας, του Ηλία Κλωναρίδη και του Μανώλη Λιδάκη κ.α. Μάλιστα οι δύο τελευταίοι, έκαναν συμβόλαια με τις εταιρίες Columbia και MINOS και τους πρώτους τους δίσκους υπέγραφε μουσικά ο Γιώργος Κατσαρός.
Το «Να η Ευκαιρία» δεν ήταν η μοναδική τηλεοπτική εμφάνιση της.
Το 1992-1993 είχε εκπομπή στο Νew Channel με τίτλο Οι επισκέπτες της νύχτας στην οποία υποδεχόταν προσωπικούς φίλους, επώνυμους και ανώνυμους, για μια «απρογραμμάτιστη κουβεντούλα στο σαλόνι του σπιτιού της».
Το 1995-1996 εμφανιζόταν μία φορά την εβδομάδα στον Πρωινό καφέ του ΑΝΤ1.
Το 1997 το Κανάλι 5 επιχείρησε να αναβιώσει την επιτυχία του «Να η Ευκαιρία» σε μια εβδομαδιαία εκπομπή παρουσίασης ταλέντων με τίτλο Όνειρα στο φως συγκεντρώνοντας τη Σώκου, τον Κατσαρό και τη Ντάριο μαζί με νέους συνεργάτες.
Η Ροζίτα Σώκου τιμήθηκε το 1986 από τη Γαλλική Κυβέρνηση με το παράσημο του Ιππότη του Τάγματος Γραμμάτων και Τεχνών (Chevalier de l’ Ordre des Arts et des Lettres) για τις υπηρεσίες της στον κινηματογράφο.
Το 1988 το Ίδρυμα Μπότση της απένειμε βραβείο για την προσφορά της στη δημοσιογραφία, το 2009 η ΕΣΗΕΑ την τίμησε για την δημοσιογραφική της πορεία και το 2009 βραβεύτηκε ανάμεσα σε άλλα πρόσωπα που σηματοδότησαν την ίδρυση και εξέλιξη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
ΕΣΗΕΑ: Μια λαμπρή πορεία στην ελληνική δημοσιογραφία
Όπως αναφέρει η ΕΣΗΕΑ σε ανακοίνωσή της, η Ροζίτα Σώκου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1923. Μετά την ολοκλήρωση των γυμνασιακών της σπουδών, φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών και τη Δραματική Σχολή του Βασίλη Ρώτα. Τη δημοσιογραφική της σταδιοδρομία ξεκίνησε το 1946, ως συνεργάτης του περιοδικού «Χόλλυγουντ». Στη συνέχεια ακολούθησαν οι εφημερίδες «Οι Καιροί», «Ανεξαρτησία», «Καθημερινή», «Athens News», «Il Reporter» και «Italia Domani», «Μεσημβρινή», «Ακρόπολις», «Απογευματινή», «Έθνος», καθώς και τα περιοδικά «Εικόνες», «Επίκαιρα», «Πρώτο», «Men’s Look», «Τηλέραμα», «Παιδί και Νέοι Γονείς».
«Η Ροζίτα Σώκου, για περισσότερο από εξήντα χρόνια, εργάστηκε σκληρά ως καλλιτεχνική συντάκτης, κριτικός θεάτρου, κινηματογράφου και χορού, διαγράφοντας μια λαμπρή πορεία στην ελληνική δημοσιογραφία. Στη μεγάλη καριέρα της είχε την ευκαιρία να γνωρίσει, να συνεργαστεί και να συναναστραφεί με πολύ μεγάλες προσωπικότητες της Τέχνης, από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Καλλιτέχνες ξεχωριστούς, που άφησαν το δικό τους έντονο αποτύπωμα και οι οποίοι αναγνώρισαν τις γνώσεις, το ταλέντο και τη συνέπειά της. Η βαθιά καλλιέργειά της και το γεγονός ότι ήταν πολύγλωσση, της επέτρεψαν να μεταφράσει και να διασκευάσει πλήθος θεατρικών έργων και βιβλίων ενώ και η ίδια αφήνει συγγραφική παρακαταθήκη. Εκτός από τη συνεργασία της με εφημερίδες και περιοδικά, η Ροζίτα Σώκου είχε παρουσία στην ελληνική τηλεόραση αλλά και το ραδιόφωνο» σημειώνει το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ και καταλήγοντας «αποχαιρετά την καλή συνάδελφο και συλλυπείται την πολυαγαπημένη της κόρη Ιρένε Μαραντέι, η οποία συνεχίζει τη δημοσιογραφική παράδοση της οικογένειας».