Χρειάστηκαν αμέτρητες ώρες έρευνας για να γίνει πραγματικότητα και επικοινωνία με - ούτε 10 ούτε 20, αλλά - 307 δημοσιογράφους. Φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο για την κατανόηση της ιστορίας και της εξέλιξης της ενημέρωσης και της δημοσιογραφίας, παγκοσμίως και στην Ελλάδα: Από τα πρώτα τους βήματα μέχρι και τη σημερινή εποχή των ραγδαίων αλλαγών και εξελίξεων. Από την εποχή των πρώτων μηνυμάτων επικοινωνίας και των χειρόγραφων εφημερίδων μέχρι σήμερα που τα δελτία ειδήσεων της τηλεόρασης παρουσιάζουν ρομπότ.
Το κυριότερο, συνδέει τον δημοσιογραφικό χώρο με τον ακαδημαϊκό - μια σχέση ανύπαρκτη για πολλές δεκαετίες - με τρόπο που μας επιτρέπει να έχουμε αισιοδοξία για το μέλλον.
Ο λόγος για το βιβλίο του Σωτήρη Τριανταφύλλου «Τα ΜΜΕ και η δημοσιογραφία σε μετάβαση» (εκδόσεις Δισίγμα) που πριν από λίγες μέρες παρουσιάστηκε σε μια εκδήλωση στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου παρουσία πλήθος ανθρώπων από τον πολιτικό, αθλητικό και δημοσιογραφικό χώρο σε συντονισμό Ζέτας Θεοδωρακοπούλου.
Ομιλητές - με εξαιρετικά ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις - ήταν η πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) Μαρία Αντωνιάδου, ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Νίκος Λέανδρος, η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και δημοσιογράφος Γιώτα Αντωνοπούλου και η δημοσιογράφος Ντίνα Δασκαλοπούλου.
Το βιβλίο, το οποίο φιλοδοξεί να γίνει κτήμα όλων και ειδικότερα των φοιτητών δημοσιογραφίας και επικοινωνίας περιγράφει τις αλλαγές που έχουν σημειωθεί στη δημοσιογραφία και τις εργασιακές σχέσεις των δημοσιογράφων λόγω της οικονομικής κρίσης και της τεχνολογικής αλλαγής, αλλά και λόγω της υγειονομικής κρίσης του κορονοϊού. Γεννήθηκε μέσα από την πολύχρονη έρευνα της διδακτορικής διατριβής του Σωτήρη Τριανταφύλλου και ταξιδεύει σε ακαδημαϊκό επίπεδο καθώς διδάσκεται στο Τμήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
Θα καταφέρει ένα ρομπότ να πάρει το βραβείο Πούλιτζερ; Γιατί τα ελληνικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης φάνηκαν ανέτοιμα να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση; Πόσο ανησυχητικές είναι οι πρώτες ενδείξεις για την επίπτωση της υγειονομικής κρίσης στον χώρο των ΜΜΕ; Ποια είναι η μεγαλύτερη αλλαγή που έχει συμβεί στην δημοσιογραφία και την εργασία των δημοσιογράφων την ψηφιακή εποχή; Πόσο έχει υποβαθμιστεί η ποιότητα της ενημέρωσης από την μεγάλη ταχύτητα και την έλλειψη διασταύρωσης των ειδήσεων που δημοσιεύονται σήμερα; Κι εν τέλει, είναι οι εφημερίδες είδος υπό εξαφάνιση;
«Δυστυχώς δεν είναι κολακευτική, αλλά την κύρια ευθύνη δεν την έχουν οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι, που βεβαίως έχουν και αυτοί μερίδιο ευθύνης. Η κύρια ευθύνη ανήκει σε άλλους παράγοντες, όπως οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ, οι σχέσεις εξάρτησης που εδώ και χρόνια υπάρχουν ανάμεσα στα ΜΜΕ και την πολιτική εξουσία, η οικονομική κρίση και οι γενικότερες υφεσιακές πολιτικές που ακολουθούνται τα τελευταία χρόνια παγκοσμίως και οι οποίες έχουν λειτουργήσει σε βάρος της μισθωτής εργασίας. Για να αλλάξει η εικόνα αυτή θα πρέπει από τη μία να αλλάξουν οι πολιτικές αυτές έτσι ώστε οι δημοσιογράφοι να αποκτήσουν περισσότερα μισθολογικά και εργασιακά δικαιώματα και άρα, να είναι ανεξάρτητοι και επιπλέον να μορφωθούν και να επιμορφωθούν περισσότερο. Πολύ σημαντικός είναι και ο ρόλος του συνδικαλιστικού κινήματος των ΜΜΕ που και αυτό διέρχεται μια κρίση παγκοσμίως. Η τεχνολογική εξέλιξη, η οικονομική κρίση και οι υφεσιακές πολιτικές έχουν οδηγήσει απομισθωτοποίηση του χώρου, με αποτέλεσμα και τα συνδικάτα να έχουν χάσει τη μεγάλη τους δύναμη και τις δυνατότητες παρέμβασης και να μην έχουν αντιδράσει σοβαρά και με σχέδιο για να την ανακτήσουν».
Για την οικονομική κρίση και την δημοσιογραφία
«Η οικονομική κρίση επηρέασε βαθιά τα Μέσα και τις εργασιακές σχέσεις των δημοσιογράφων και έπληξε σημαντικά τη βιομηχανία των ΜΜΕ στην Ελλάδα. Οδήγησε σε απώλειες περίπου του 50% των θέσεων εργασίας συνολικά των εργαζόμενων στα ΜΜΕ στην Ελλάδα και συνέδραμε σε μεγάλο βαθμό σε μια διολίσθηση που παρατηρείται όσον αφορά στην ελευθερία του Τύπου, η οποία τα χρόνια της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας κατρακύλησε δραματικά, θέτοντας σημαντικά ζητήματα ανεξαρτησίας της ενημέρωσης και δημοκρατίας. Δυστυχώς τα ελληνικά ΜΜΕ φάνηκαν ανέτοιμα να αντιμετωπίσουν και να αντεπεξέλθουν στην οικονομική κρίση, ήταν υπερχρεωμένα και υπερδανεισμένα, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά, ειδικά μεγάλοι εκδοτικοί όμιλοι, να καταρρεύσουν και να κλείσουν».
Για τις κατηγορίες των δημοσιογράφων του 20ου αιώνα
«Οι σημερινοί δημοσιογράφοι, οι δημοσιογράφοι της ψηφιακής εποχής είναι αναγκασμένοι να κάνουν πολύ περισσότερα πράγματα. Δεν αρκεί μόνο το ρεπορτάζ και η έρευνα που βεβαίως παραμένουν βασικά. Εχει αλλάξει το περιεχόμενο και οι ρυθμοί της εργασίας και ο σημερινός δημοσιογράφος είναι αναγκασμένος να διαθέτει περισσότερες δεξιότητες για να ανταποκριθεί και να είναι ανταγωνιστικός στην αγορά εργασίας. Ο σημερινός δημοσιογράφος είναι αυτό που στη βιβλιογραφία περιγράφεται ως «δημοσιογράφος πολυεργαλείο», κάνει δηλαδή πολλά πράγματα μαζί. Γράφει, μοντάρει, ανεβάζει φωτογραφίες, βίντεο, ποστάρει στα social media, φτιάχνει υπερσυνδέσμους, είναι επίσης αναγκασμένος να δημοσιεύει με μεγάλη ταχύτητα και χωρίς διασταύρωση την είδηση και όλα αυτά υποβαθμίζουν την ποιότητα της ενημέρωσης».
Για το μέλλον του έντυπου τύπου
«Πριν λίγο καιρό δεν πίστευα ότι θα εξαφανιστούν οι εφημερίδες και ακόμη δεν θέλω να το πιστέψω. Η κρίση του κορονοϊού, όμως, μας οδηγεί σε άλλη κατεύθυνση και επιταχύνει κάποιες αλλαγές, μεταξύ των οποίων και η πλήρης παρακμή και κατάρρευση του επικρατούντος επιχειρηματικού μοντέλου των Μέσων που στήριζε τα έσοδά του στη διαφήμιση και τις κυκλοφορίες. Αυτό θα οδηγήσει σε μεγάλο περιορισμό των εντύπων, αλλά ελπίζω όχι στην εξαφάνισή τους. Η Ελλάδα έμεινε πολύ πίσω στις παγκόσμιες εξελίξεις στη βιομηχανία των Μέσων λόγω της οικονομικής κρίσης και θα αργήσει πολύ να ανακάμψει, τη στιγμή που παγκοσμίως λαμβάνουν χώρα εντυπωσιακές αλλαγές».
Λίγα λόγια για τον Σωτήρη Τριανταφύλλου
Ο Σωτήρης Τριανταφύλλου είναι διδάκτορας του τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου, στο οποίο διδάσκει το μάθημα του Αθλητικού Ρεπορτάζ. Ανήκει επίσης στο διδακτικό προσωπικό του Πανεπιστημίου Πατρών, είναι εκπαιδευτής στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Δια Βίου Μάθησης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και πιστοποιημένος Εκπαιδευτής Ενηλίκων από τον ΕΟΠΠΕΠ.
Είναι επαγγελματίας δημοσιογράφος από το 1992 και έχει εργαστεί σε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς, τηλεοπτικούς σταθμούς και ιστοσελίδες. Εχει καλύψει μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις (Ολυμπιακούς Αγώνες, Παγκόσμια Κύπελλα και Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα ποδοσφαίρου) και έχει διατελέσει παρουσιαστής εκπομπών και δελτίων ειδήσεων σε τηλεόραση και ραδιόφωνο.
Από το 2012 έως το 2018 ήταν πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Αθλητικού Τύπου (ΠΣΑΤ) και από το 2017 είναι μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αθλητικών Συντακτών (AIPS Europe). Το 2019 τιμήθηκε για την προσφορά μου στη δημοσιογραφία από το Ίδρυμα Προαγωγής της Δημοσιογραφίας Αθανασίου Βασιλείου Μπότση.
