Γιατί τα παιδιά συμπεριφέρονται σαν αγγελάκια στους ξένους και με εμάς δαιμονίζονται

Σίγουρα δεν είναι το ότι δεν μας συμπαθούν.
skynesher via Getty Images

Συχνά εμάς τους γονείς, μας προβληματίζει το γεγονός ότι ένας/μία δάσκαλος/δασκάλα κατορθώνει να κρατήσει ήσυχο ολόκληρο τμήμα με παιδιά της ίδιας ηλικίας με το δικό μας, ενώ εμείς στο σπίτι δεν μπορούμε να βάλουμε τάξη ούτε το ένα και μοναδικό μας παιδί. Κι όμως, ίσως θυμόμαστε πώς και εμείς ως παιδιά ή και ως νήπια συμπεριφερόμασταν πολύ καλύτερα στο σχολείο σε σχέση με το σπίτι.

Γιατί τα παιδιά μας συμπεριφέρονται σαν άγγελοι στους ξένους, ενώ όταν έχουν να κάνουν μαζί μας «δαιμονίζονται»;

Σύμφωνα με τους παιδοψυχολόγους, η εξήγηση δεν βρίσκεται στο γεογονός ότι τα παιδιά μας συμπαθούν τους άλλους περισσότερο από εμάς. Στην πραγματικότητα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο, με αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς να αποτελεί σημάδι ότι το παιδί μας συνδέεται μαζί μας με έναν δυνατό και ασφαλή δεσμό.

Μια ψυχολόγος ονόματι Mέρι Ένσγουορθ, από το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins και το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια έγινε διάσημη μελετώντας τις προσκολλήσεις των βρεφών με τις μαμάδες τους. Στη μελέτη, οι μητέρες επισκέπτονταν με τα μωρά τους έναν εργαστηριακό χώρο. Αφού τα άφηναν να παίξουν λίγα μέτρα μακριά τους, ξαφνικά ένας άγνωστος έμπαινε μέσα στο δωμάτιο και καθόταν κοντά στο μωρό. Λίγο αργότερα, η μαμά του μωρού έφευγε από το δωμάτιο, αφήνοντας το μωρό μόνο με τον άγνωστο. Έπειτα από λίγο, η μαμά επέστρεφε.

Το μεγάλο ερώτημα ήταν, τί θα έκαναν τα μωρά όταν έμπαινε ο άγνωστος και οι μαμάδες τους έφευγαν από το δωμάτιο και το πιο σημαντικό, πώς θα αντιδρούσαν όταν επέστρεφαν οι μαμάδες τους. Η Ένσγουορθ διαπίστωσε ότι τα περισσότερα μωρά συνδέονταν με τις μαμάδες τους με έναν ασφαλή δεσμό. Σε αυτή την περίπτωση τα μωρά απολαμβάνουν να παίζουν σε ένα νέο μέρος όταν οι μητέρες τους βρίσκονται τριγύρω, ενώ αναστατώνονται όταν φεύγει και αισθάνονται γαλήνη όταν επιστρέφει.

Ωστόσο, αυτό δεν παρατηρείται σε όλα τα μωρά. Τα μωρά που συνδέονται με τις μαμάδες τους με έναν ανασφαλή τύπο δεσμού συχνά αδιαφορούν για την παρουσία της μητέρας τους, δεν προσέχουν πότε φεύγει και δεν φαίνεται να τα απασχολεί ιδιαίτερα η επιστροφή της

Πώς θα δημιουργήσουμε με το μωρό μας έναν ασφαλή τύπο δεσμού

Τα βρέφη που έχουν μαμάδες οι οποίες ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους, τα παρηγορούν όταν κλαίνε ή όταν τα μωρά γελούν, γελούν και εκείνες μαζί τους, είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν με την μητέρα τους έναν ασφαλή τύπο δεσμού. Αυτά τα μωρά ξέρουν πως όταν είναι αναστατωμένα, οι μητέρες τους θα είναι εκεί για να τα παρηγορήσουν. Αυτό καθιστά ένα μωρό αρκετά «ασφαλές» ώστε να εξερευνά νέα περιβάλλοντα όταν η μαμά του είναι πλάι του, καθώς γνωρίζει ότι έχει κοντά του έναν αξιόπιστο φροντιστή, που θα τα βοηθήσει αν κάτι πάει στραβά.

Όμως τί σχέση έχουν όλα αυτά με το γεγονός ότι τα μωρά ή τα παιδιά μας συμπεριφέρονται τόσο άσχημα σε εμάς και τόσο ευγενικά στους άλλους ανθρώπους;

Η απάντηση με βάση τα όσα αναλύσαμε παραπάνω φαίνεται να βρίσκεται στο γεγονός ότι τα μικρά μας μόνο μαζί μας αισθάνονται τόσο άνετα. Ξέρουν ότι ακόμη κι αν βρίσκονται στα όρια της κατάρρευσης, θα είμαστε εκεί για να τα παρηγορήσουμε και να τα υποστηρίξουμε, χωρίς κριτική και παρεξηγήσεις. Αντιλαμβάνονται ότι θα τα αγαπάμε παράφορα ακόμα όταν πετούν τα παιχνίδια τους εδώ κι εκεί και αρνούνται να τα μαζέψουν. Τα κάνουμε να αισθάνονται ασφαλή με τρόπους που οι ξένοι δεν μπορούν.

Έτσι, ενώ συγκαταλεγόμαστε στα ελάχιστα άτομα που παίρνουν την ειλικρινή αγάπη τους και όλη τους τη στοργή, οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι και για λιγότερο ευχάριστες συναισθηματικές εκρήξεις, όπως ο θυμός ή η αγανάκτηση. Με τους ξένους, τα παιδιά μας αισθάνονται λιγότερο ασφαλή, ειδικά όταν δεν είμαστε εμείς κάπου τριγύρω. Έτσι, είναι πιο συγκρατημένα και ως εκ τούτου, συχνά έχουν καλύτερη συμπεριφορά.

Αν το καλοσκεφτούμε, καθώς ενηλικιωνόμαστε δεν αλλάζουν πολλά. Συχνά εκδηλώνουμε καλύτερη συμπεριφορά απέναντι στους αγνώστους ή όταν βρισκόμαστε στο χώρο εργασίας μας και περιστοιχιζόμαστε από τους συναδέλφους μας. Αντίθετα, οι σύντροφοί μας, οι πιο στενοί μας φίλοι και οι γονείς μας είναι αυτοί που έρχονται αντιμέτωποι με τις πιο σκοτεινές πλευρές μας.

Το ζουμί

Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να έχουμε ένα παιδί που στο σπίτι μας είναι πραγματικό διαβολάκι, ενώ μπροστά στους ξένους συμπεριφέρεται σαν άγγελος που το έσκασε από τον παράδεισο και κατέβηκε μια βολτίτσα στη γη. Δεν σημαίνει ότι κάνουμε κάτι λάθος. Στην πραγματικότητα, πιθανότατα σημαίνει ότι κάνουμε κάτι πολύ πολύ σωστά. Αποτελεί την απόδειξη ότι τα παιδιά μας νιώθουν αρκετά ασφαλή, ώστε να αφήνουν τον εαυτό τους ελεύθερο, σε αντίθεση με τους αγνώστους που βλέπουν μια πιο συγκρατημένη εκδοχή της προσωπικότητάς τους.

Πηγή: Psychologytoday