Ας το παραδεχτούμε. Κανείς δεν μπορεί εύκολα να αντισταθεί σε ένα κέικ διπλής σοκολάτας. Όλοι αγαπάμε τη ζάχαρη και για πολλούς από εμάς η σοκολάτα είναι το απόλυτο comfort food. Μήπως όμως τελικά θα έπρεπε να την μισούμε;
Υπάρχουν σημαντικές μελέτες και νέα trends διατροφής που μας ωθούν να μειώσουμε δραστικά την καθημερινή κατανάλωση ζάχαρης, υποστηρίζοντας ότι η ζάχαρη είναι βλαβερή για την υγεία. Οι άνθρωποι από μικρή ηλικία έχουμε μάθει να αγαπάμε τη γεύση της ζάχαρης, αλλά μήπως τρώμε πάρα πολύ;
Τα βιολογικά μας ρολόγια δεν σταματούν ποτέ να λειτουργόυν και η γήρανση είναι μια αναπόφευκτη διαδικασία για όλους μας. Υπάρχουν όμως πολυάριθμες μελέτες που υποστηρίζουν οτι οι γλυκές μας διατροφικές επιλογές την επιταχύνουν. Πριν αρχίσουμε να εξετάζουμε τα στοιχεία που μπορεί ή όχι να υποστηρίξουν αυτή την ιδέα, ας πάμε πίσω στα βασικά.
Υπάρχουν δύο τύποι θρεπτικών ουσιών που παίζουν κρίσιμο ρόλο στη διατροφή μας. Τα μικροθρεπτικά συστατικά τα οποία περιλαμβάνουν βιταμίνες και ανόργανα συστατικά και τα μακροθρεπτικά συστατικά που περιλαμβάνουν υδατάνθρακες, λίπη και πρωτεΐνες. Η ζάχαρη εμπίπτει στην κατηγορία των μακροθρεπτικών συστατικών και συγκεκριμένα σε εκείνη των υδατανθράκων. Είναι η κύρια πηγή ενέργειας του σώματος και μπορεί να βρεθεί σε μια ποικιλία τροφίμων όπως ψωμί, ζυμαρικά, γλυκά, ξηροί καρποί, λαχανικά, φρούτα και γαλακτοκομικά. Δηλαδή σχεδόν παντού. Ο εγκέφαλος είναι μακράν το πιο σύνθετο όργανο του σώματός μας και η γλυκόζη (απλό μόριο ζάχαρης) είναι το μοναδικό καύσιμο ενέργειας που χρησιμοποιεί υπό κανονικές συνθήκες. Αν η ζάχαρη είναι λοιπόν τόσο σημαντική για τον εγκεφαλό μας τότε γιατί πρέπει να την μειώσουμε;
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι το είδος της ζάχαρης που πρέπει να περιορίσουμε είναι τα λεγόμενα ελεύθερα σάκχαρα, δηλαδή η προστιθέμενη ζάχαρη που βρίσκεται στα επεξεργασμένα τρόφιμα. Δεν αναφερόμαστε στα φυσικά σάκχαρα που είναι απαραίτητα και οφέλιμα για την υγεία μας, δηλαδή αυτά που υπάρχουν σε φρέσκα φρούτα, λαχανικά και γάλα.
Η πλειοψηφία της ζάχαρης στην διατροφή μας προέρχεται από εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα και αναψυκτικά. Η ζάχαρη προστίθεται σε τρόφιμα που δεν περιμένουμε καν να περιέχουν ζάχαρη. Ως εκ τούτου, η πρόσληψη ζάχαρης έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια.
Υπάρχουν αρκετές επιστημονικές μελέτες που παρέχουν συνδέσμους μεταξύ της αυξημένης πρόσληψης ζάχαρης και των σοβαρών συνεπειών για την υγεία, όπως η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις, παθήσεις δοντιών και ασθένειες των ούλων. Έχει βρεθεί επίσης οτι η κατανάλωση ζάχαρης επηρεάζει τις μαθητικές ικανότητες των παιδιών καθώς και τη συμπεριφορά τους. Επίσης, όταν καταναλώνουμε πολύ ζάχαρη τότε η διαδικασία της φλεγμονής στο σώμα ενεργοποιείται και τα όργανα μας επηρεάζονται.
Ωστόσο, τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζουμε τη ζημιά που προκαλείται στο σώμα μας μέχρι που είναι πολύ αργά. Αλλά ξέρετε αυτές τις ανεπιθύμιτες γραμμές και ρυτίδες για τις οποίες κανείς δεν θέλει να μιλήσει; Η ζάχαρη μπορεί πολύ καλά να είναι ο ένοχος. Και δεν αναφέρομαι στις ρυτίδες και τις γραμμές που είναι μέρος της κανονικής διαδικασίας γήρανσης. Μιλώ για εκείνες που μας κάνουν να φαινόμαστε ηλικιωμένοι πρις της ώρας μας!
Μου αρέσει να σκέφτομαι τη ζάχαρη ως τον σιωπηλό ένοχο των ρυτίδων. Υπεύθυνη είναι μια χημική αντίδραση που ονομάζεται γλυκοποίηση (glycation), κατά την οποία περίσσεια ζάχαρη ῾δένεται῾ με πρωτείνες όπως το κολαγόνο. Τα τελικά προιόντα αυτής της αντίδρασης (AGEs: advanced glycation end products) είναι τοξικά και επιτυνγάνουν την διαδικασία της γύρανσης. Το δέρμα γίνεται λιγότερο ελαστικό και ευαίσθητο στις γραμμές, τις ρυτίδες και τις βλάβες από τον ήλιο.
Είναι απλό και αναπόφευκτο: όσο περισσότερη ζάχαρη τρώμε τόσο περισσότερα AGEs παράγονται, προκαλείται περισσότερη βλάβη στο δέρμα μας και εμφανίζουμε σημάδια γήρανσης γρηγορότερα. Και μην ξεχνάτε ότι το δέρμα μας αντανακλά πάντα την κατάσταση της υγείας μας.
Πριν κόψετε λοιπόν το επόμενο κομμάτι σοκολατένιου κέικ σκεφτείτε το καλά. Ίσως προσθέσετε μια ρυτίδα στο πρόσωπό σας!