Με μία εισαγγελική πρόταση 996 σελίδων, για 36 κατηγορούμενους που κατά περίπτωση αντιμετωπίζουν 5 βαριά αδικήματα για τους 57 θανάτους, την πρόκληση βαριών σωματικών βλαβών σε 32 επιβαίνοντες και την πρόκληση κινδύνου για άλλους 264 επιβαίνοντες οδηγείται σε δίκη η υπόθεση για το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών.
Η αντίστροφη μέτρηση σήμανε με την κατάθεση της πολυσέλιδης πρότασης του προϊσταμένου της Εισαγγελίας Εφετών Λάρισας, Λάμπρου Τσόγκα, προς την Πρόεδρο Εφετών και την αποστολή της στους διαδίκους.
Σύμφωνα με την πρόταση σε αυτήν περιλαμβάνονται 5 αδικήματα για 36 κατηγορούμενους και συγκεκριμένα:
1) της επικίνδυνης παρέμβασης στη συγκοινωνία μέσων σταθερής τροχιάς με ενδεχόμενο δόλο με επικίνδυνες για την ασφάλεια της συγκοινωνίας πράξεις, η πράξη δε αυτή είχε ως αποτέλεσμα: α) το θάνατο μεγάλου αριθμού ανθρώπων, β) τη βαριά σωματική βλάβη μεγάλου αριθμού ανθρώπων και τη σημαντική βλάβη σε εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας, γ) τη δυνατότητα κινδύνου περισσότερων προσώπων και δ) τη δυνατότητα κοινού κινδύνου για ξένα πράγματα τελεσθείσας και κατ’ εξακολούθηση και τελεσθείσας και από κοινού,
2) της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή,
3) της βαριάς σωματικής βλάβης από αμέλεια από υπόχρεο κατά συρροή,
4) της απλής σωματικής βλάβης από αμέλεια από υπόχρεο κατά συρροή,
5) της παράβασης καθήκοντος τελεσθείσας και από κοινού.
Ποιοι θα καθίσουν στο εδώλιο
Οι 33 βασικοί κατηγορούμενοι (σταθμάρχες, εργαζόμενοι και στελέχη του ΟΣΕ, γενικοί διευθυντές του υπουργείου Μεταφορών, η πρόεδρος της ΡΑΣ κ.ά.) βρίσκονται αντιμέτωποι με 4 από τα 5 αδικήματα, που περιλαμβάνει η δικογραφία.
Παράλληλα, για 3 από τα 5 αδικήματα παραπέμπονται δύο στελέχη της Hellenic Train ΑΕ, ενώ μία υπάλληλος που συμμετείχε στην Επιτροπή πρόσληψης του σταθμάρχη της μοιραίας βραδιάς του δυστυχήματος, θα βρεθεί αντιμέτωπη με το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος τελεσθείσας και από κοινού.
Μεταξύ όσων αποδίδονται στους κατηγορούμενους αναφέρονται κατά περίπτωση:
- ενώ όφειλε και μπορούσε να διαπιστώσει την κίνηση της αμαξοστοιχίας από τις λυχνίες του τοπικού αυτού πίνακα ελιγμών του Σ.Σ. Λάρισας, εντούτοις δεν παρακολούθησε την κίνηση αυτής στον ηλεκτρομηχανικό αυτό πίνακα, ώστε να διακόψει τη συνέχιση της πορείας της, με συνέπεια η εν λόγω αμαξοστοιχία να μην κινηθεί στη γραμμή ανόδου, που προορίζεται για την κίνηση των αμαξοστοιχιών με κατεύθυνση από την Αθήνα προς τη Θεσσαλονίκη, αλλά να κινηθεί μεν σε άνοδο, αλλά στη γραμμή καθόδου, που προορίζεται για την κίνηση των αμαξοστοιχιών από τη Θεσσαλονίκη προς την Αθήνα
- δεν μερίμνησε και παρέλειψε να επιβάλει τον περιορισμό της ταχύτητας των αμαξοστοιχιών στο επίδικο τμήμα (Λάρισα – Ν. Πόροι) με την επιβολή εγκυκλίου βραδυπορίας από την Κεντρική Υπηρεσία του ΟΣΕ ΑΕ και τις αρμόδιες υπηρεσίες Γραμμής, Σηματοδότησης, Ηλεκτροκίνησης και Κυκλοφορίας
- δεν μερίμνησε, ως είχε κατά νόμο υποχρέωση σύμφωνα με τις προπεριγραφόμενες αρμοδιότητές του ως εκ της ανωτέρω ιδιότητάς του και παρέλειψε να ελέγξει-επιβλέψει, συντηρήσει, ανατάξει, αποκαταστήσει βλάβες, ώστε να τελούν σε πλήρη λειτουργία τα κάτωθι συστήματα ασφαλείας, επικοινωνίας και διαχείρισης της κυκλοφορίας επί του δικτύου του ΟΣΕ, μη ανατάσσοντας έγκαιρα και άμεσα βλάβες-δυσλειτουργίες των συστημάτων αυτών και μη μεριμνώντας για την πλήρη λειτουργία τους κατά τον προορισμό σχεδίασης και παραγωγής-κατασκευής τους, ως ουσιωδών και κρίσιμων συστημάτων ασφαλείας, επικοινωνίας και διαχείρισης της κυκλοφορίας επί του δικτύου του ΟΣΕ, αλλά και παραλείποντας να λάβει ενόψει των ανωτέρω ελλείψεων πρόσθετα μέτρα
- παρόλο που τελούσε σε πλήρη γνώση για το ότι λειτουργούσε ελλιπώς το σύστημα GSM-R (δίκτυο κινητής τηλεφωνίας σιδηροδρόμου), το οποίο αν και ήταν ήδη εγκατεστημένο από το έτος 2018 και αποτελεί σύστημα συνεχούς και αξιόπιστης (δηλαδή χωρίς διακοπές ή παράσιτα) ραδιοεπικοινωνίας μεταξύ σταθμαρχών, μηχανοδηγών, ρυθμιστών κυκλοφορίας κλπ., επέτρεπε μεν επικοινωνία χωρίς κανένα περιορισμό μεταξύ σταθμαρχών, αλλά όχι μεταξύ των μηχανοδηγών των κινούμενων αμαξοστοιχιών, δεν μερίμνησε ως είχε ιδιαίτερη νομική υποχρέωση κατά τα ανωτέρω και παρέλειψε την πλήρη λειτουργία του συστήματος αυτού (GSM-R), με την εγκατάσταση, χρήση και λειτουργία της ραδιοεπικοινωνίας GSM-R εντός των κάτωθι αναφερόμενων και εν τέλει συγκρουσθεισών αμαξοστοιχιών, αλλά και με την πιστοποίηση του συγκεκριμένου συστήματος για τις συσκευές επί των ηλεκτραμαξών (on board) ως επίσημου μέσου επικοινωνίας του σιδηροδρόμου από την αρμόδια Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (Ρ.Α.Σ.), μέσω υποβολής αιτήματος προς τη ΡΑΣ από τη ΓΑΙΑ ΟΣΕ Α.Ε., κατόχου (keeper) των αμαξοστοιχιών και των ηλεκτραμαξών, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η ασφαλής συνεχής και χωρίς κενά-διακοπές-παρεμβάσεις-παράσιτα επικοινωνία των μηχανοδηγών των αμαξοστοιχιών τόσο μεταξύ τους όσο και με τις μονάδες βάσης (σταθμούς-τοπικούς σταθμάρχες)
- Τον ενδεχόμενο δόλο των κατηγορουμένων επιτείνει η λόγω των ιδιοτήτων και ειδικών γνώσεων εκάστου εξ αυτών σαφής επί μακρό– ικανό χρόνο κοινή γνώση απάντων εξ αυτών του γεγονότος ότι, ενόψει της αναμονής της ολοκλήρωσης της σύμβασης 717/14 και των ως άνω ανατάξεων που αυτή προέβλεπε, α) η υφιστάμενη σηματοδότηση στο επίδικο τμήμα (Σ.Σ. Λάρισας – Σ.Σ. Ν. Πόρων) της σιδηροδρομικής γραμμής δεν λειτουργούσε και τα φωτόσημα αυτής είχαν μεταπέσει σε ερυθρό (απαγορευτικό), οι δε συρμοί – αμαξοστοιχίες διέρχονταν αυτών (ερυθρών φωτόσημων) με την εντολή του σταθμάρχη με την έκδοση και επίδοση προς το μηχανοδηγό κάθε συρμού – αμαξοστοιχίας Δελτίου Ειδοποίησης (υπόδειγμα 1001) (άρθρο 122 του Γενικού Κανονισμού Κίνησης (ΓΚΚ) του ΟΣΕ ΑΕ και παράρτημα Κυκλοφοριακών Εντύπων Υποδειγμάτων σελ. 11-12 (κυκλοφοριακό υπόδειγμα αρ. 3) του ΓΚΚ του ΟΣΕ ΑΕ), στο οποίο προσδιόριζε ειδικά την κίνηση αυτή και το σκοπό της), β) την 29-7-2019 και περί ώρα 19:45’ είχε τεθεί εκτός λειτουργίας (συνεπεία βλάβης που προκλήθηκε από πυρκαγιά που εκδηλώθηκε την 29-7-2019, περί ώρα 19:45’, σε ειδικό χώρο του ΟΣΕ ΑΕ (χώρος του ελέγχου (κοντρόλ-control) και χώρος συστοιχιών μπαταριών), στο ύψος του εργοστασίου Ζαχάρεως, στη Λάρισα) η ήδη προϋφιστάμενη και λειτουργούσα τηλεδιοίκηση του Κ.Ε.Κ. Λάρισας, που θα ανατασσόταν κατά τα ανωτέρω με τη σύμβαση 717/14 και έκτοτε μέχρι και το χρόνο επέλευσης του επίδικου δυστυχήματος (28-2-2023) δεν επαναλειτούργησε, γ) λειτουργούσε ελλιπώς το σύστημα GSM-R (δίκτυο κινητής τηλεφωνίας σιδηροδρόμου), το οποίο αν και ήταν ήδη εγκατεστημένο από το έτος 2018 και αποτελεί σύστημα συνεχούς και αξιόπιστης (δηλαδή χωρίς διακοπές ή παράσιτα) ραδιοεπικοινωνίας μεταξύ σταθμαρχών, μηχανοδηγών, ρυθμιστών κυκλοφορίας κλπ., επέτρεπε μεν επικοινωνία χωρίς κανένα περιορισμό μεταξύ σταθμαρχών, αλλά όχι μεταξύ των μηχανοδηγών των κινούμενων αμαξοστοιχιών, δεν μερίμνησαν παρά την ιδιαίτερη νομική υποχρέωση κατά τα ανωτέρω και παρέλειψαν την πλήρη λειτουργία του συστήματος αυτού (GSM-R), με την εγκατάσταση, χρήση και λειτουργία της ραδιοεπικοινωνίας GSM-R εντός των κάτωθι αναφερόμενων και εν τέλει συγκρουσθεισών αμαξοστοιχιών …
Η ανωτέρω δε συμπεριφορά των κατηγορουμένων τελεί σε άμεσο αιτιώδη σύνδεσμο με το ανωτέρω αποτέλεσμα που επήλθε, καθόσον εάν μεριμνούσαν και δεν παρέλειπαν την ανάταξη των ανωτέρω ουσιωδών συστημάτων ασφαλείας και ελέγχου της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας, μεριμνώντας για την εμπρόθεσμη κατά το αρχικό της, εφικτό, χρονοδιάγραμμα εκτέλεση της σύμβασης 717/14, καθώς και την συνεπεία αυτής (ανάταξης) πλήρη κατά τα ως άνω ειδικώς εκτιθέμενα λειτουργία του συστήματος ETCS level 1 (επίπεδο 1), μετά βεβαιότητας θα αποφευγόταν το προπεριγραφόμενο σιδηροδρομικό δυστύχημα - οι κατηγορούμενοι παρέλειψαν και δεν μερίμνησαν να πράξουν όλα τα παραπάνω, με αποτέλεσμα να μην εκτελεστούν – ολοκληρωθούν έγκαιρα και στα πλαίσια των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων οι συμβάσεις 717/14 και 10005/07 και να παραδοθεί οριστικά στον ΟΣΕ ΑΕ το έργο των συμβάσεων αυτών, που, όπως προαναφέρθηκε, η χρήση και λειτουργία τους (των έργων των συμβάσεων αυτών) ήταν ουσιώδους και καθοριστικής σημασίας για την ασφάλεια της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας, μεταξύ άλλων και στο επίδικο τμήμα της σιδηροδρομικής γραμμής (Σ.Σ. Λάρισας – Σ.Σ. Ν. Πόρων), όπου επισυνέβη το δυστύχημα της 28ης-2-2023, ενώ, αν είχαν εκτελεσθεί – ολοκληρωθεί έγκαιρα και εντός των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων, θα αποφευγόταν μετά βεβαιότητας, κατά τα ως άνω αναλυτικώς εκτιθέμενα, η επέλευση του δυστυχήματος και η προσβολή όλων των ανωτέρω εννόμων αγαθών, αφού με τη χρήση και λειτουργία τους θα αποτρεπόταν μετά βεβαιότητας η σύγκρουση των ως άνω αμαξοστοιχιών.
Περιοριστικοί όροι
«Επιπρόσθετα σε περίπτωση που συμφωνείτε με τον ανωτέρω τρόπο εισαγωγής της υπόθεσης στο ακροατήριο παρακαλώ να εκδώσετε διάταξη κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 4 του άρθρου 309 ΚΠΔ και να διατηρηθούν μέχρι την οριστική εκδίκαση των σε βάρος τους κατηγοριών για τις α’, β’ πράξεις οι πιο κάτω περιοριστικοί όροι των πιο κάτω αναφερόμενων κατηγορουμένων διατηρουμένων σε ισχύ των οικείων (πιο κάτω αναφερόμενων) διατάξεων του Εφέτη Ανακριτή, αφού συντρέχουν οι σχετικοί προς τούτο λόγοι» σημειώνει.
Δεν συντρέχει λόγος περαιτέρω κύριας ανάκρισης
Κατηγορηματικός εμφανίζεται ο κ. Τσόγκας και ως προς την περαίωση της κύριας ανάκρισης, αναφέροντας πως δεν συντρέχει λόγος περαιτέρω διερεύνησης. «Περαιτέρω αναφέρεται ότι (προφανώς αφού προτείνεται η παραπομπή των κατηγορουμένων σε δίκη) δεν συντρέχει λόγος περαιτέρω κύριας ανάκρισης.
Τούτο διότι έχουν γίνει οι δέουσες ανακριτικές ενέργειες για τη διερεύνηση των ανωτέρω εγκλημάτων, ενώ έχουν εκδοθεί τα πιο κάτω βουλεύματα του Συμβουλίου Εφετών Λάρισας για ζητήματα αναβάθμισης-διεύρυνσης κατηγοριών, διενέργειας ανακριτικών πράξεων και οι πιο κάτω διατάξεις του Εφέτη Ανακριτή: 192/2024, 186/2024, 37/2025, 14/2025, 84/2025 βουλεύματα Συμβουλίου Εφετών Λάρισας, 21/2024, 1/2025, 7/2025 διατάξεις του Εφέτη Ανακριτή» επισημαίνει.
Και προσθέτει: «Επίσης σημειώνεται ότι κατά την κύρια ανάκριση ελήφθησαν καταθέσεις μαρτύρων – επιβαινόντων στην επιβατική αμαξοστοιχία σε ικανό αριθμό και επομένως, εκτός των άλλων μαρτυρικών καταθέσεων, υπάρχουν καταθέσεις προσώπων, που με τις αισθήσεις τους αντιλήφθηκαν τα πράγματα. Κατά συνέπεια δεν κρίνεται αναγκαία στο παρόν δικονομικό στάδιο η επιστροφή της δικογραφίας στην κύρια ανάκριση για εξέταση των λοιπών παθόντων (εκτός από τους ήδη εξετασθέντες), που υπέστησαν σωματικές βλάβες. Ούτε ακόμη, σύμφωνα με όσα έχουν προεκτεθεί, συντρέχει περίπτωση για επιστροφή της δικογραφίας στην κύρια ανάκριση για άλλη αιτία».
Πηγή: diakstiko.gr