Τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι η πρώτη αιτία αναπηρίας και η δεύτερη αιτία θανάτου στην Ευρώπη και στις δυτικές χώρες Αυτή είναι μια πραγματικότητα που προκαλεί τρόμο, ιδίως δεδομένου του ότι πολλοί από τους παράγοντες κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου είναι αρκετά «σιωπηλοί» (όπως η υψηλή χοληστερόλη και η υψηλή αρτηριακή πίεση) – έως ότου παύουν να είναι.
Αλλά επειδή ορισμένοι από τους παράγοντες κινδύνου δεν είναι πάντα προφανείς, αυτό δεν σημαίνει ότι τα εγκεφαλικά επεισόδια δεν μπορούν να ελεγχθούν. Στην πραγματικότητα, εκτιμάται ότι το 80% των εγκεφαλικών επεισοδίων μπορούν να προληφθούν μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής, όπως η άσκηση, η διατροφή και άλλα, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Κανείς δεν το γνωρίζει αυτό περισσότερο από τους ειδικούς που αντιμετωπίζουν το θέμα. Οι γιατροί που αντιμετωπίζουν εγκεφαλικά επεισόδια λένε ότι σκέφτονται πολύ τους τρόπους – κλειδιά για να μειωθεί τον κίνδυνο για εκείνους (και για τους ασθενείς τους) να πάθουν εγκεφαλικό επεισόδιο.
«Μου αρέσει να το σκέφτομαι πιο προληπτικά – τι θα μπορούσα να κάνω για να προλάβω το εγκεφαλικό επεισόδιο», δηλώνει ο δρ Αντονι Κιμ, αγγειακός νευρολόγος και ιατρικός διευθυντής του Κέντρου Εγκεφαλικών Επεισοδίων του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο.
Παρακάτω, οι γιατροί για τα εγκεφαλικά μοιράζονται τις συνήθειες που αποφεύγουν προσωπικά – και γιατί θα πρέπει να αποφεύγουμε κι εμείς.
Ακολουθούμε καθιστική ζωή
Σύμφωνα με τον δρ Αρθουρ Γουόγκ, διευθυντή ενδοαγγειακής νευροχειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Tulane, ένας από τους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η καθιστική ζωή.
Παρόλο που δεν υπάρχει ένας «οριζόντιος» ορισμός του καθιστικού τρόπου ζωής, σε γενικές γραμμές, σημαίνει ότι περνάμε πολύ χρόνο καθιστοί ή ξαπλωμένοι και όχι αρκετό χρόνο με άσκηση ή κίνηση.
«Έχει αποδειχθεί ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα βοηθάει στο να μην φράζουν τα αιμοφόρα αγγεία μας. Σταματά τη συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες», δηλώνει ο δρ Γουογκ. «Και έτσι γενικά συνιστούμε στους ανθρώπους να κάνουν πιθανώς 30 λεπτά μέτριας άσκησης, ίσως πέντε φορές την εβδομάδα».
Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει περίπατο, τρέξιμο, ποδηλασία, κηπουρική ή συμμετοχή σε ένα ομαδικό μάθημα γυμναστικής – δεν υπάρχει λάθος τρόπος για να κινηθούμε.
Αγνοούμε την υψηλή αρτηριακή πίεση
«Αποδεικνύεται ότι πολλά από τα πράγματα που θα συνιστούσαμε για έναν υγιεινό τρόπο ζωής μειώνουν επίσης τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου», δηλώνει με τη σειρά του ο δρ Κιμ. «Αλλά αν υπάρχει ένας παράγοντας που έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο, κι αυτός δεν είναι άλλος από την αρτηριακή πίεση».
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση, ιδίως με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα, όπως αναφέρει: Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι ο μεγαλύτερος τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου.
«Αν παίρνατε ένα μαγικό ραβδί και το κουνούσατε και ξαφνικά εξαλείφατε την υψηλή αρτηριακή πίεση από τον πληθυσμό των ΗΠΑ, θα υπήρχαν 60% λιγότερα εγκεφαλικά επεισόδια», δήλωσε ο δρ Κιμ. «Είναι μακράν ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο και το αποκαλούμε «σιωπηλό δολοφόνο» επειδή συχνά οι ασθενείς δεν το αισθάνονται- πρέπει να το ελέγχετε, να το παρακολουθείτε και να το αντιμετωπίζετε».
Παραλείπουμε τις τακτικές εξετάσεις
«Αυτοί οι παράγοντες κινδύνου συχνά δεν έχουν κανένα πραγματικό σύμπτωμα», δηλώνει ο δρ Γουόγκ, κάτι που είναι ανησυχητικό να το σκεφτεί κανείς. «Ένας ασθενής δεν θα ήξερε ποτέ ότι η αρτηριακή του πίεση είναι υψηλή, δεν θα ήξερε αν έχει υψηλή χοληστερόλη, εκτός αν όλα αυτά ελέγχονται ή τσεκάρονται σε τακτική βάση».
Αυτό σημαίνει ότι είναι ζωτικής σημασίας να επισκεπτόμαστε τον γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης για τις εξετάσεις ρουτίνας που θεωρεί απαραίτητες. Θα μας εξετάσει για θέματα όπως η υψηλή χοληστερόλη και η υψηλή αρτηριακή πίεση, ενώ θα ελέγξει και άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως το σάκχαρο στο αίμα και το βάρος σας, όπως προσθέτει ο ίδιος.
«Νομίζω ότι απλώς πρέπει να είμαστε υπερ-επιφυλακτικοί σχετικά με αυτά τα πράγματα, ειδικά όταν αυτοί οι παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο είναι πολύ κρυπτικοί, δηλαδή δεν εκδηλώνονται με πραγματικά συμπτώματα, οπότε είναι πραγματικά σημαντικό οι ασθενείς να το καταλάβουν αυτό, ώστε να κάνουν τα απαραίτητα βήματα για να επισκεφθούν τον γιατρό τους για να κάνουν αυτές τις εξετάσεις ρουτίνας», εξηγεί ο δρ Γουόνγκ.
Ο γιατρός μας μπορεί επίσης να επανεξετάσει τυχόν παράγοντες κινδύνου εκτός του ελέγχου μας, όπως το φύλο (τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι πιο συχνά στις γυναίκες, σύμφωνα πάντα με τον δρ Γουογκ), τη φυλή (είναι πιο συχνά στους μαύρους, σημείωσε) και το προσωπικό ιστορικό.
«Όσον αφορά το προηγούμενο ιατρικό ιστορικό, όσοι είχαν προηγούμενα εγκεφαλικά επεισόδια στο παρελθόν ή αν ένας από τους γονείς τους είχε εγκεφαλικό επεισόδιο στο παρελθόν, διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν στο μέλλον.
Καπνίζουμε
Σύμφωνα τόσο με τον δρ Κιμ όσο και με τον δρ Γουογκ, μία από τις συνήθειες που θα πρέπει να βρίσκεται ψηλά στη λίστα αποφυγής είναι το κάπνισμα. «Αυτό σίγουρα αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιακών παθήσεων», δηλώνει ο πρώτος.
«Και ένας από τους τρόπους που το κάνει αυτό είναι προκαλώντας στένωση των αιμοφόρων αγγείων με την πάροδο του χρόνου, και αυτό μπορεί τελικά να οδηγήσει σε αποκλεισμό της ροής του αίματος σε μέρος του εγκεφάλου, που είναι ουσιαστικά αυτό που είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Πίνουμε πολύ αλκοόλ
Πιθανότατα γνωρίζουμε ότι το αλκοόλ δεν είναι καλό για την υγεία μας. Συνδέεται με ορισμένα είδη καρκίνου, ηπατική νόσο και ναι, με εγκεφαλικό επεισόδιο. Συγκεκριμένα, ο δρ Κιμ λέει ότι υπάρχει «συσχέτιση μεταξύ … της υπερβολικής χρήσης αλκοόλ και του κινδύνου καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου».
Οι συστάσεις για το αλκοόλ ποικίλλουν ανάλογα με το άτομο, αλλά, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων – CDC αναφέρουν ότι περισσότερα από τέσσερα ποτά σε μία συνεδρίαση για τις γυναίκες ή πέντε ποτά σε μία συνεδρίαση για τους άνδρες αποτελούν υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Περισσότερα από οκτώ ποτά την εβδομάδα για τις γυναίκες και 15 ποτά την εβδομάδα για τους άνδρες θεωρούνται επίσης υπερβολική κατανάλωση.
Σε γενικές γραμμές, είναι αποδεκτό ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να πίνουν περισσότερα από ένα αλκοολούχο ποτό την ημέρα και οι άνδρες δεν πρέπει να πίνουν περισσότερα από δύο, όπως συστήνει ο δρ Κιμ.
Αγνοούμε τη σημασία της καλής διατροφής
Η σωστή διατροφή είναι επίσης σημαντική για τη διαχείριση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μετριάσουμε τα τρόφιμα που είναι γεμάτα κορεσμένα λίπη, ζάχαρη και αλάτι, λέει ο δρ Γουογκ. (Επιπλέον, ο δρ Κιμ επισημαίνει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της πρόσληψης αλατιού και της υψηλής αρτηριακής πίεσης, η οποία, όπως γνωρίζουμε πλέον, είναι ένας άλλος παράγοντας κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου).
Όσον αφορά το τι πρέπει να τρώμε, ο δρ Κιμ επισημαίνει το έργο του συγγραφέα και δημοσιογράφου Μάικλ Πόλαν. Η συμβουλή του είναι «φάτε φαγητό, κυρίως λαχανικά, κι όχι πάρα πολύ». Τι σημαίνει αυτό; Να ακολουθούμε μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά με λίγο κρέας να προστίθεται.
Απορρίπτουμε την απαραίτητη θεραπεία
Δεδομένου ότι τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι τόσο συχνά, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα σημάδια και να λάβουμε θεραπεία το συντομότερο δυνατό. Οι διαθέσιμες θεραπείες για τα εγκεφαλικά επεισόδια λειτουργούν καλύτερα όσο νωρίτερα γίνονται, δηλώνει ο δρ Κιμ.
«Επειδή πολλά εγκεφαλικά επεισόδια δεν είναι επώδυνα και τα συμπτώματα του εγκεφαλικού επεισοδίου ποικίλλουν τόσο πολύ, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα συμπτώματα του εγκεφαλικού επεισοδίου», αναφέρει. Aυτά είναι «”πτώση” προσώπου, αδυναμία χεριών , δυσκολία στην ομιλία και χρόνο κλήση του 166», σύμφωνα με τον ιστότοπο της Αμερικανικής Ένωσης Εγκεφαλικών Επεισοδίων.
«Αυτά δεν συνιστούν πλήρη κατάλογο όλων των πιθανών συμπτωμάτων εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά οποιοσδήποτε από αυτούς [τους παράγοντες] εγείρει την υποψία ότι θα μπορούσε να είναι εγκεφαλικό επεισόδιο, ειδικά αν συμβεί ξαφνικά», σημειώνει ο δρ Κιμ.
ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ…
Και, για άλλη μια φορά, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η λήψη θεραπείας το συντομότερο δυνατό είναι ζωτικής σημασίας, καταλήγει.
