Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, που έχει ήδη ξεκινήσει και τελειώνει στις 22 Μαρτίου, είναι πνευματικό παίδι του Διευθυντή του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Δημήτρη Εϊπίδη. Ο Εϊπίδης, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το Φεστιβάλ εδώ και 17 χρόνια μίλησε αποκλειστικά στη HuffPost Greece για την ιστορία του θεσμού και το φετινό φεστιβάλ.
17 χρόνια μετά την έναρξη του το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ είναι το καθιερωμένο Μαρτιάτικο έθιμο της Θεσσαλονίκης. Πόσο δικαιωμένος- ευχαριστημένος αισθάνεστε από τον προσωπικό σας αγώνα, την ιστορία του θεσμού και την εξέλιξη του;
Όταν ξεκινήσαμε μια ομάδα ανθρώπων αυτή την προσπάθεια πριν από 17 χρόνια, το είδος του ντοκιμαντέρ ήταν συνδεδεμένο με στερεότυπα. Οι θεατές θεωρούσαν πως απευθυνόταν είτε σε ένα ειδικό κοινό, είτε στα παιδιά ως εκπαιδευτικό εργαλείο. Κόντρα σε όποιες προκαταλήψεις, το φεστιβάλ εδραιώθηκε, κάλυψε την προφανή ανάγκη του θεατή για εναλλακτική ενημέρωση, ευαισθητοποίησε, προβλημάτισε, αφύπνισε, απέκτησε έναν ισχυρό πυρήνα ένθερμων υποστηρικτών. Αυτή τη στιγμή θεωρείται ένα από τρία καλύτερα φεστιβάλ στην Ευρώπη και αποκτά ολοένα και πιο δυνατή φήμη παγκοσμίως. Ασφαλώς και αισθάνομαι δικαιωμένος και ταυτόχρονα μεγαλύτερη ευθύνη απέναντι στον ίδιο τον θεσμό και τους θεατές του.
Η Δυναστεία των Τσίρκων (Anders Riis- Hansen)
Εκτός από την πολιτική, την κοινωνία, τις ανθρώπινες ιστορίες, ποιές άλλες θεματικές καλύπτουν οι φετινές σας επιλογές;
Το περιβάλλον είναι πάντα μια ενότητα με δυνατή παρουσία στη διοργάνωση, όπως και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο, το φεστιβάλ προτείνει και πιο ψυχαγωγικά ντοκιμαντέρ που προέρχονται απ’ τον χώρο της μουσικής ή της τέχνης γενικότερα. Από άποψη θεμάτων, δεν υπάρχουν όρια. Ο κάθε θεατής θα ανακαλύψει μέσα από το πρόγραμμα εκείνο το στοιχείο ή τα στοιχεία που τον συγκινούν περισσότερο και ανταποκρίνονται στις ανάγκες του.
Γιατί επιλέξατε το αφιέρωμα στους νέους Γερμανούς ντοκιμαντερίστες;
Το αφιέρωμα στις ανατρεπτικές φωνές του γερμανικού ντοκιμαντέρ ξεφεύγει απ’ τα όρια μιας κινηματογραφίας με ενδοσκοπιική διάθεση, υπερβαίνει γεωγραφικά σύνορα και αφηγείται ιστορίες με παγκόσμια απήχηση. Τα ντοκιμαντέρ του αφιερώματος καταγγέλλουν τις προκαταλήψεις, μιλούν για τα όρια της ελευθερίας και μας δίνουν μια εικόνα του κόσμου, πέρα από εκείνη που προβάλλουν τα δελτία ειδήσεων.
Χορεύοντας με την Μαρία (Ivan Gergolet)
Δυο πρόσωπα που έχουν την τιμητική τους στο φετινό Φεστιβάλ, είναι ο Ρουμάνος Αλεξάντρου Σόλομον και ο Αυστριακός Χούπερτ Ζάουπερ. Ποιά είναι η προσωπική σας άποψη γι’ αυτούς και το έργο τους;
Φέτος μέσα από τα αφιερώματά μας προτείνουμε το έργο δυο τόσο διαφορετικών δημιουργών, με ένα κοινό ωστόσο χαρακτηριστικό: Την πολιτική διάσταση των ντοκιμαντέρ τους. Από άλλες αφετηρίες, φτάνουν στον ίδιο προορισμό, ξεσκεπάζουν τη διαφθορά και την κατάχρηση της εξουσίας, δίνοντας φωνή στους αδύναμους. Διαχρονικά το έργο του Χούμπερτ Ζάουπερ αποκαλύπτει την εκμετάλλευση της αφρικανικής ηπείρου από τον δυτικό κόσμο, ενώ τα ντοκιμαντέρ του ρουμάνο σκηνοθέτη Αλεξάντρου Σόλομον ανασυνθέτουν την πρόσφατη ιστορία της Ρουμανίας, με χιούμορ και διερευνητική ματιά. Χαιρόμαστε ιδιαίτερα που θα τους υποδεχτούμε και τους δυο στη Θεσσαλονίκη, είναι πάντα ξεχωριστή η στιγμή που ο ίδιος ο σκηνοθέτης παρουσιάζει το έργο του στο κοινό.
Ο εφιάλτης του Δαρβίνου (Hubert Sauper)
Πόσο ισχυρή είναι η παρουσία των Ελλήνων ντοκιμαντεριστών φέτος;
Τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες δημιουργοί έχουν όλο και πιο έντονη παρουσία στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Κάποιοι, ήδη καθιερωμένοι επανέρχονται με συνέπεια, ενώ κάθε χρόνο φιλοξενούμε και πρωτοεμφανιζόμενους που επιλέγουν το σινεμά τεκμηρίωσης για να εκφραστούν. Χαίρομαι γιατί φέτος είναι δυναμική η ελληνική παρουσία, καθώς παρουσιάζουμε στο πρόγραμμά μας συνολικά 63 ντοκιμαντέρ, στις διάφορες ενότητες του προγράμματος.
Το ημερολόγιο του Κισανγκάνι (Hubert Sauper)
Ποιά πιστεύετε πως είναι σήμερα η δύναμη του ντοκιμαντέρ ως κινηματογραφικό είδος και ως πολιτικό-ανθρωπιστικό- πολιτισμικό «όπλο»;
Όποιο είδος τέχνης είναι τόσο στενά συνυφασμένο με την αλήθεια, την πραγματικότητα και τις εκφάνσεις της, συνιστά ένα δυνατό ιδεολογικό όπλο, αλλά και μια ακτιβιστική, πολιτική πράξη. Στις μέρες μας, που η εικόνα έχει εισβάλλει μ’ αυτό τον τρόπο στη ζωή μας, το ντοκιμαντέρ προσφέρει μια πιο άμεση όψη του κόσμου και ταυτόχρονα καλεί τον θεατή να πάρει θέση, να σχηματίσει τη δική του γνώμη και να δει, με άλλο μάτι, τον κόσμο που τον περιβάλλει.
Φασμπίντερ- Ν' αγαπάς χωρίς απαίτηση (Christian Braad Thomsen)