Ο τρομακτικός απολογισμός των τελευταίων ωρών του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου

Ο τρομακτικός απολογισμός των τελευταίων ωρών του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου
Open Image Modal
Christian Hartmann / Reuters

«Πέθανε για τη Γαλλία στις 10 Νοεμβρίου 1918»: Πρόκειται για την επιγραφή στον τάφο του Ογκουστίν Τρεμπουσόν, κοντά στη γραμμή του μετώπου όπου τα όπλα σίγησαν οριστικά στις 11 Νοεμβρίου 1918, σημαίνοντας το τέλος του τετραετούς Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, που είχε προκαλέσει τον θάνατο εκατομμυρίων. Ωστόσο, η επιγραφή δεν λέει την αλήθεια, καθώς, όπως και εκατοντάδες άλλοι στο Δυτικό Μέτωπο, ο Τρεμπουσόν σκοτώθηκε στη μάχης το πρωί της 11ης Νοεμβρίου- μετά την επίτευξη της συμφωνίας μεταξύ των Συμμάχων και της Γερμανίας, αλλά πριν τεθεί σε ισχύ η εκεχειρία, έξι ώρες αργότερα.

Όπως υπογραμμίζεται σε δημοσίευμα του Associated Press, ο θάνατός του, κυριολεκτικά στο τέλος του πολέμου, τονίζει ακόμα περισσότερο την ανοησία ενός πολέμου ο οποίος ήταν ανούσιος εξαρχής για πολλές από τις χώρες που συμμετείχαν σε αυτόν- στον «Μεγάλο Πόλεμο», όπως ονομαζόταν κάποτε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος (καθώς μετά ακολούθησε ο Δεύτερος).

Μέχρι τις 11 Νοεμβρίου, ο πόλεμος είχε κοστίσει τις 14 εκατομμυρίων ανθρώπων, περιλαμβανομένων 9 εκατομμυρίων στρατιωτών, ναυτικών και αεροπόρων από 28 χώρες. Η Γερμανία έφτασε κοντά σε μια γρήγορη, αποφασιστική νίκη, πριν σταθεροποιηθεί το μέτωπο και αρχίσει η κόλαση του πολέμου χαρακωμάτων. Σε κάποιες μάχες, όπως αυτή του Σομ στη Γαλλία, οι απώλειες έφτασαν το ένα εκατομμύριο, ενώ η χρήση χημικών όπλων αποτέλεσε το σύμβολο ενός πολέμου που όμοιό του δεν είχε δει ξανά ο κόσμος.

 

Open Image Modal
ASSOCIATED PRESS

 

Σύμφωνα με το ΑΡ, για τη Γαλλία, που είχε 1,4 εκατομμύρια απώλειες, ήταν ιδιαίτερα οδυνηρό- ή ντροπιαστικό- να αναγνωρίσει πως ο Τρεμπουσόν είχε σκοτωθεί εκείνο το τελευταίο πρωινό, που η τελική νίκη είχε ήδη επέλθει. «Όντως, στους τάφους γράφει 10 Νοεμβρίου για να απαλυνθεί ο πόνος των οικογενειών» λέει ο Γάλλος ιστορικός Νικολά Τζουμπάκ.

 

Open Image Modal
De Agostini Picture Library via Getty Images

 

Οι λόγοι για τη συνέχιση της σύγκρουσης μέχρι την οριστική διακοπή της, στις 11 το πρωί, ήταν πολλοί: Φόβοι πως ο εχθρός δεν θα τηρούσε την εκεχειρία, το μίσος από τέσσερα χρόνια τρομακτικού πολέμου, η προσωπική φιλοδοξία αξιωματικών που επιθυμούσαν μια τελευταία νίκη, κακές επικοινωνίες κ.α. Καθώς οι ώρες περνούσαν, σημειώνονταν επιθέσεις που μπορεί να σημείωναν πρόοδο ή να αποκρούονταν, γίνονταν διαβάσεις ποταμών υπό εχθρικά πυρά κ.α. Ο ιστορικός Τζόζεφ Πέρσικο υπολογίζει τους νεκρούς, τραυματίες και αγνοούμενους όλων των πλευρών της τελευταίας ημέρας στους 10.900.

Ο Αμερικανός στρατηγός Τζον Πέρσινγκ, ο οποίος επιθυμούσε να συνεχίσει τον πόλεμο, αναγκάστηκε να λογοδοτήσει στο Κογκρέσο για τις υψηλές απώλειες της τελευταίας ημέρας- ενώ ο 25χρονος Καναδός στρατιώτης Τζορτζ Λόρενς Πράις σκοτώθηκε από Γερμανό ελεύθερο σκοπευτή δύο λεπτά πριν το τέλος, με τον 23χρονο Αμερικανό Χένρι Γκούνθερ να πέφτει νεκρός από γερμανικό πολυβόλο ένα λεπτό πριν σημάνει η λήξη του πολέμου, 250 χλμ μακριά από τον Πράις. Ο Τρεμπουσόν, 40 ετών, σκοτώθηκε μερικά λεπτά πριν την κατάπαυση του πυρός, ενώ πήγαινε να πει στους συντρόφους του πού και πότε θα έτρωγαν μετά την εκεχειρία. Οι τρεις αυτοί θεωρούνται οι τελευταίοι νεκροί των χωρών τους σε μάχη κατά τον πόλεμο.