Ένας δεινόσαυρος σε μέγεθος Λαμπραντόρ κατηγοριοποιήθηκε λανθασμένα όταν ανακαλύφθηκε και στην πραγματικότητα είναι ένα νέο είδος, ανακάλυψαν επιστήμονες.

Το νέο του όνομα είναι Enigmacursor – που σημαίνει «αινιγματικός δρομέας» – και έζησε πριν από περίπου 150 εκατομμύρια χρόνια, τρέχοντας ανάμεσα στα πόδια γιγάντων όπως ο Στεγόσαυρος.

Αρχικά είχε ταξινομηθεί ως Nanosaurus, αλλά οι επιστήμονες πλέον καταλήγουν πως πρόκειται για διαφορετικό ζώο.

Την Πέμπτη (26/6) θα γίνει ο πρώτος νέος δεινόσαυρος που θα εκτεθεί στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας (NHM) στο Λονδίνο από το 2014.

Το BBC βρέθηκε στο μουσείο για να δει τον δεινόσαυρο πριν αποκαλυφθεί στο κοινό.

Η ανακάλυψη υπόσχεται να ρίξει φως στην εξελικτική πορεία που οδήγησε μικρούς πρώιμους δεινόσαυρους να εξελιχθούν σε πολύ μεγάλους και «παράξενους» οργανισμούς, σύμφωνα με τον καθηγητή Paul Barrett, παλαιοντολόγο του μουσείου.

Κατά την επίσκεψή των δημοσιογράφων του BBC, ο σχεδιαστής μιας ειδικής γυάλινης βιτρίνας για τον Enigmacursor πραγματοποιούσε τους τελευταίους ελέγχους.

Το νέο σπίτι του δεινοσαύρου είναι ένα μπαλκόνι στην εντυπωσιακή Αίθουσα της Γης του μουσείου. Κάτω από αυτόν βρίσκεται η Sophie, ο Στεγόσαυρος, που επίσης ζούσε στον Μορρισονικό Σχηματισμό στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες.

 

 

Ο Enigmacursor είναι πολύ μικρότερος. Με ύψος 64 εκατοστά και μήκος 180 εκατοστά, έχει περίπου το ύψος ενός λαμπραντόρ, αλλά με πολύ μεγαλύτερα πόδια και ουρά που «πιθανότατα ήταν πιο μακριά από το υπόλοιπο σώμα του», λέει η καθηγήτρια Susannah Maidment.

«Είχε επίσης σχετικά μικρό κεφάλι, οπότε πιθανότατα δεν ήταν και το πιο έξυπνο ζώο», προσθέτει, λέγοντας πως πιθανότατα ήταν έφηβος όταν πέθανε.

Με τα απολιθωμένα οστά στα χέρια τους, οι συντηρητές Lu Allington-Jones και Kieran Miles συναρμολογούν τον σκελετό πάνω σε ένα μεταλλικό πλαίσιο.

«Δεν θέλω να το καταστρέψω σε αυτό το στάδιο, λίγο πριν το δουν όλοι», λέει η κα Allington-Jones, επικεφαλής της συντήρησης.

«Εδώ βλέπετε τους συμπαγείς, πυκνούς γοφούς που δείχνουν πως ήταν γρήγορος δεινόσαυρος. Αλλά τα μπροστινά άκρα είναι πολύ μικρότερα και μακριά από το έδαφος – ίσως τα χρησιμοποιούσε για να σπρώχνει φυτά στο στόμα του με τα χέρια του», λέει ο κ. Miles.

Τα στοιχεία στα οστά οδήγησαν τους επιστήμονες του NHM να καταλήξουν πως πρόκειται για νέο είδος.

 

 

«Όταν προσπαθούμε να προσδιορίσουμε αν κάτι είναι νέο είδος, ψάχνουμε για μικρές διαφορές με όλους τους άλλους στενά συγγενείς δεινόσαυρους. Τα οστά των ποδιών ήταν πολύ σημαντικά στην περίπτωσή του», λέει η καθηγήτρια Maidment, κρατώντας το δεξί πίσω άκρο του Enigmacursor.

Όταν ο δεινόσαυρος δωρήθηκε στο μουσείο είχε ονομαστεί Nanosaurus, όπως πολλοί άλλοι μικροί δεινόσαυροι από τη δεκαετία του 1870.

Αλλά οι επιστήμονες υποψιάστηκαν ότι η κατηγοριοποίηση αυτή ήταν λανθασμένη.

Για να μάθουν περισσότερα, ταξίδεψαν στις Ηνωμένες Πολιτείες με σαρώσεις του σκελετού και λεπτομερείς φωτογραφίες, για να δουν τον αρχικό Nanosaurus που θεωρείται το αρχέτυπο δείγμα.

 

 

«Αλλά δεν είχε καθόλου οστά. Ήταν απλώς ένας βράχος με κάποια αποτυπώματα οστών. Θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε από πολλούς δεινόσαυρους», λέει η καθηγήτρια Maidment.

Αντίθετα, το δείγμα του NHM ήταν ένας πολύπλοκος και σχεδόν πλήρης σκελετός με μοναδικά χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένων των οστών των ποδιών.

 

Dog-sized dinosaur that ran around feet of giants discovered https://t.co/pIjqD17wbm

— BBC News (World) (@BBCWorld) June 25, 2025

 

Το να ξεμπερδέψουν αυτό το μπέρδεμα με τα ονόματα και την κατηγοριοποίηση είναι κρίσιμο, λένε οι παλαιοντολόγοι.

Οι επιστήμονες έχουν πλέον διαγράψει επίσημα ολόκληρη την κατηγορία Nanosaurus.

Πιστεύουν ότι και άλλα μικρά δείγματα δεινοσαύρων από αυτήν την περίοδο είναι πιθανόν επίσης διακριτά είδη.

Η ανακάλυψη αυτή θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα τη ποικιλομορφία των δεινοσαύρων στην Ύστερη Ιουρασική περίοδο.

Οι μικρότεροι δεινόσαυροι είναι «πολύ κοντά στις απαρχές των μεγάλων ομάδων δεινοσαύρων που έγιναν πιο κυρίαρχες αργότερα», λέει ο καθηγητής Barrett.

«Δείγματα σαν αυτό μας βοηθούν να συμπληρώσουμε τα κενά στις γνώσεις μας, δείχνοντάς μας πώς οι αλλαγές αυτές συνέβησαν σταδιακά με την πάροδο του χρόνου», προσθέτει.

Κοιτάζοντας αυτά τα πρώιμα πλάσματα βοηθά επίσης στον εντοπισμό «των πιέσεων που οδήγησαν τελικά στην εξέλιξη των πιο παράξενων, γιγαντιαίων απογόνων τους», λέει ο καθηγητής Barrett.

Οι επιστήμονες είναι ενθουσιασμένοι που έχουν στα χέρια τους έναν τόσο σπάνιο και πλήρη σκελετό ενός μικρού δεινοσαύρου.

 

 

Παραδοσιακά, τα μεγάλα οστά δεινοσαύρων ήταν το μεγαλύτερο έπαθλο, οπότε υπήρχε λιγότερο ενδιαφέρον για την ανασκαφή μικρότερων απολιθωμάτων.

«Όταν ψάχνεις για πολύ μεγάλους δεινόσαυρους, είναι εύκολο να παραβλέψεις τους μικρούς που ζούσαν δίπλα τους. Τώρα, όμως, ελπίζω οι άνθρωποι να κρατούν τα μάτια τους χαμηλά στο έδαφος, ψάχνοντας για αυτά τα μικρά πλάσματα», λέει ο καθηγητής Barrett.

Τα ευρήματα για τον Enigmacursor mollyborthwickae δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Royal Society Open Science.