Αναβάθμιση του Κατάρ από τις ΗΠΑ: Ενεργειακά και άλλα παιχνίδια

Η γεωστρατηγική αξία και τα ενεργειακά αποθέματα του Κατάρ, συμμάχου της Τουρκίας, κάνουν τις ΗΠΑ να κλείνουν τα μάτια σε μια σειρά αντιδυτικών πρακτικών.
31 Ιανουρίου 2022 - Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν με τον Εμίρη του Κατάρ στον Λευκό Οίκο.
31 Ιανουρίου 2022 - Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν με τον Εμίρη του Κατάρ στον Λευκό Οίκο.
via Associated Press

Το Κατάρ, αυτό το μικρό πλην όμως πάμπλουτο κράτος του Περσικού Κόλπου, χαρακτηρίστηκε από τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν ως «σημαντικός σύμμαχος εκτός ΝΑΤΟ» (Major Non-NATO Ally), αναβαθμίζοντας έτσι την γεωστρατηγική σημασία του Εμιράτου.

Παράλληλα με την ανακοίνωσή του, ο Μπάιντεν ζήτησε από το Κατάρ να αυξήσει τις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια προσπάθεια της τελευταίας να βρει εναλλακτικές πηγές προμήθειας φυσικού αερίου, μετά την κλιμάκωση της κρίσης με την Ρωσία λόγω ουκρανικού. Το Κατάρ, πάντως, ελέγχει το 18,5% της ρωσικής πετρελαϊκής εταιρεία Rosneft.

Σήμερα, το 5% των εισαγωγών ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης προέρχεται το Κατάρ. Το κράτος αυτό, έχει τα μεγαλύτερα κοιτάσματα αερίου παγκοσμίως, μετά την Ρωσία και το Ιράν και είναι πέμπτο στην παραγωγή φυσικού αερίου, με την παραγωγή του να φτάνει, το 2020, τα 171,3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.

Το Κατάρ είναι, επίσης, η πρώτη χώρα στον κόσμο σε εξαγωγές LNG. Πρόκειται, με δυο λόγια, για έναν βασικό παίκτη στον τομέα της ενέργειας.

Το Εμιράτο ήδη απάντησε αρνητικά στην πρόταση των ΗΠΑ για αύξηση των εξαγωγών στην Ευρώπη.

Δεν παύει να είναι, όμως, στενός σύμμαχος των Αμερικανών, οι οποίοι παρεμπιπτόντως διατηρούν δύο στρατιωτικές βάσεις στο κράτος αυτό. Όμως η εξωτερική πολιτική του Κατάρ δεν περιορίζεται στην στρατηγική του συμμαχία με της ΗΠΑ.

Στην Ελλάδα μας είχε απασχολήσει η στενή συνεργασία της χώρας αυτής με την Τουρκία η οποία οδήγησε στο άνοιγμα τουρκικής στρατιωτικής βάσης στον Κόλπο.

Ο σύμμαχος των Αμερικανών διατηρεί, επίσης, φιλικές σχέσεις και με το Ιράν. Όταν η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα επέβαλαν αποκλεισμό στο Κατάρ το 2017, το Ιράν στήριξε το κράτος αυτό και αύξησε τις εμπορικές και οικονομικές συναλλαγές μαζί του.

Επιπλέον, το Κατάρ έχει κατηγορηθεί από πολλούς ότι παρείχε υποστήριξη στην Μουσουλμανική Αδελφότητα, την Al-Qaeda, μέχρι και στον ISIS.

Η αναθεωρητική εξωτερική πολιτική του Κατάρ στην Μέση Ανατολή οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου διαμάχη με την Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο και το Μπαχρέιν, και το έφερε πιο κοντά με την Τουρκία. Τον Ιανουάριο του 2021, μετά από πιέσεις του τότε Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, Σαουδική Αραβία και Εμιράτα συμφώνησαν να τερματίσουν την κρίση με το Κατάρ.

Το Κατάρ πάντως, φαίνεται να υποστήριζε τους εκφραστές του Πολιτικού Ισλάμ, διότι οι πολέμιοί του (Σαουδική Αραβία και Εμιράτα) είχαν προσπαθήσει να ενορχηστρώσουν ένα πραξικόπημα εναντίον του Εμίρη Χαμάντ μπιν Χαλίφα αλ Θάνι το 1996.

Σήμερα το Κατάρ συνομιλεί με την Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα και την Αίγυπτο, συνεχίζει να έχει φιλικές σχέσεις με την Τουρκία και το Ιράν, αλλά δεν παύει να είναι και στενός σύμμαχος των Αμερικανών.

Τον περασμένο Δεκέμβριο, η κοινοπραξία της αμερικανικής ExxonMobil και της Qatar Energy, έλαβε Άδεια Έρευνας Υδρογονανθράκων για το τεμάχιο 5 της κυπριακή ΑΟΖ. Φαίνεται να είναι, επίσης, ο διαμεσολαβητής μεταξύ της Ουάσιγκτον και του καθεστώτος Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν.

Κλείνοντας, η γεωστρατηγική αξία και τα ενεργειακά αποθέματα του Κατάρ, φαίνεται να κάνουν τις ΗΠΑ να παραβλέπουν τις σχέσεις του Κατάρ με το Ιράν, την αντιπαλότητά του με το Ισραήλ, αλλά και την πιθανή στήριξη ριζοσπαστικών ισλαμικών οργανώσεων στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Δημοφιλή