Ριζικές αλλαγές, σε πλαίσιο εκσυγχρονισμού αλλά και «ανωτέρας βίας» έρχονται στην Αεροπορία Στρατού, η οποία αποκτά πληθώρα νέων μέσων αλλά ταυτόχρονα φαίνεται να αφήνει πίσω της οριστικά την παλιά «φωλιά» της στο Στεφανοβίκειο, που επλήγη σκληρά από τις πλημμύρες της κακοκαιρίας «Daniel» το 2023.
Νέα ελικόπτερα και drones
Αρχίζοντας από τα νέα μέσα, η σημαντικότερη εξέλιξη, η οποία πραγματικά σημαίνει μια νέα εποχή στο όπλο, είναι η απόκτηση των 35 ελικοπτέρων UH-60M Black Hawk γενικής χρήσης, τα οποία πρακτικά προορίζονται να αντικαταστήσουν τα κατεξοχήν ελικόπτερα- «βετεράνους» της Αεροπορίας Στρατού, τα UH-1 Huey, σε ένα πρόγραμμα συνολικού ύψους λίγο πιο κάτω από τα 1,15 δισ. ευρώ. Για να γίνει αντιληπτή η σημασία της ένταξης των Black Hawk σε υπηρεσία, αρκεί να ειπωθεί πως τα UH-1H των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων είναι ελικόπτερα της δεκαετίας του 1960, με τον κατασκευαστή να έχει σταματήσει την υποστήριξή του εδώ και δεκαετίες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα ανταλλακτικά, τη δυσκολία συντήρησης και τα επίπεδα διαθεσιμότητάς τους- ενώ, σε επιχειρησιακό επίπεδο, ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως από τα Huey απουσιάζουν συστήματα αυτοπροστασίας.
Τα UH-60M αναμένεται να υποστηρίζονται για τις επόμενες δεκαετίες και ενσωματώνουν συστήματα που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της σημερινής εποχής. Αν και ο αριθμός των Black Hawk που θα αποκτήσει η Ελλάδα είναι μικρότερος από αυτόν των Huey που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις, αυτό αντισταθμίζεται από τις δυνατότητες των νεών ελικοπτέρων- περιλαμβανομένης ανώτερης μεταφορικής ικανότητας, ειδικά λαμβάνοντας υπόψιν τα χαμηλά επίπεδα διαθεσιμότητας των «βετεράνων» UH-1H. Επιπλέον, η προμήθεια των UH-60M «κουμπώνει» στο ευρύτερο πλαίσιο επιδίωξης βαθμού ομοιοτυπίας- οικονομιών κλίμακας, καθώς έχουν ίδιους κινητήρες με τα επιθετικά ελικόπτερα AH-64 Apache και τα MH-60R του Πολεμικού Ναυτικού, ενώ χρησιμοποιούν επίσης κοινά αναλώσιμα και εργαλεία- συν το ότι υπάρχει ήδη εμπειρία στο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων ως προς την υποστήριξη και συντήρησή τους. Διαθέτουν σύγχρονα συστήματα αυτοπροστασίας και, σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για έναν τύπο δοκιμασμένο και σε χρήση από πολλές χώρες. Υπενθυμίζεται πως τέσσερα από τα ελικόπτερα που θα αποκτηθούν θα είναι σε διαμόρφωση για ειδικές επιχειρήσεις, φέροντας, μεταξύ άλλων, βαρύ οπλισμό, που χρησιμοποιεί ίδια πυρομαχικά (πύραυλοι Hellfire, ρουκέτες) με τα επιθετικά ελικόπτερα Apache και OH-58D Kiowa Warrior που διαθέτει ήδη σε υπηρεσία ο ΕΣ.
Σε επίπεδο μη επανδρωμένων αεροσκαφών, επίσης σημαντική εξέλιξη είναι η απόκτηση τεσσάρων προηγμένων γαλλικών UAV τύπου Patroller, που αναμένεται να αρχίσουν να αποτελούν, από το 2025, σύγχρονα «μάτια» για τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Μετακομίσεις μετά τις πλημμύρες στο Στεφανοβίκειο
Ωστόσο, πέρα από τις αναμφίβολα θετικές εξελίξεις της ανανέωσης του στόλου ελικοπτέρων και των νέων drones, υφίσταται το ζήτημα της αναγκαστικής μετακόμισης λόγω της κακοκαιρίας Daniel που το 2023, μεταξύ άλλων, έπληξε το Στεφανοβίκειο. Η εν λόγω βάση θεωρείται πρακτικά αυτή τη στιγμή «ξεγραμμένη», δεδομένου ότι παραμένει ακόμα και σήμερα εκεί μεγάλος όγκος νερών, με αποτέλεσμα τα μέσα που βρίσκονταν εκεί να έχουν μετασταθμεύσει σε εγκαταστάσεις της Πολεμικής Αεροπορίας, κάτι που για ευνόητους λόγους δεν μπορεί να αποτελεί παρά μόνο προσωρινή λύση.
Η στρατιωτική ηγεσία έχει κάνει τις σχετικές εισηγήσεις, βάσει επιχειρησιακών κριτηρίων, για τις νέες «φωλιές» της Αεροπορίας Στρατού και αναμένεται να ληφθούν οι ανάλογες αποφάσεις από την πολιτική ηγεσία. Σε αυτό το πλαίσιο, έχει προταθεί οι δυνάμεις της ΑΣ να μεταφερθούν σε βάσεις στα Μέγαρα, την Αλεξάνδρεια (Ημαθία) και τη Χρυσούπολη (Καβάλα), ενώ έχει προταθεί να υπάρξει και βάση (αν και μικρότερης κλίμακας) στην Κρήτη. Υπαρκτό επίσης θεωρείται το ενδεχόμενο κάποια από τα μέσα και το προσωπικό να εγκατασταθούν στη Λάρισα.
Σε διαφορετικό πλαίσιο, αξίζει επίσης να αναφερθεί, εν όψει του καλοκαιριού, πως αμφιβολίες και προβληματισμοί υπάρχουν όσον αφορά στον βαθμό διαθεσιμότητας των ελικοπτέρων Chinook για υπηρεσίες δασοπυρόσβεσης μέσα στους επόμενους μήνες, καθώς οι «γίγαντες» της Αεροπορίας Στρατού δείχνουν και αυτοί την ηλικία τους, με συνέπειες στα επίπεδα διαθεσιμότητας και την υποστήριξή τους.