Η Τουρκία, η Ευρώπη και ο πόλεμος στη Γάζα

Εύλογα ανακύπτουν ερωτήματα καίριας σημασίας για το μέλλον της Τουρκίας στην Ευρώπη αλλά και στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
17 Νοεμβρίου 2023 Στιγμιότυπο από την άφιξη του Ερντογάν στη Γερμανία
17 Νοεμβρίου 2023 Στιγμιότυπο από την άφιξη του Ερντογάν στη Γερμανία
Anadolu Agency via Getty Images

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του πολέμου στη Γάζα είναι η στάση πολλών χωρών, κυρίως μουσουλμανικών και αραβικών, οι οποίες δεν καταδίκασαν τις τρομοκρατικές ενέργειες της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ που προκάλεσαν την ισραηλινή εισβολή και τον συνεχιζόμενο πόλεμο.

Μία εξ αυτών των χωρών είναι και η Τουρκία, η οποία όχι μόνο δεν καταδίκασε τις τρομοκρατικές ενέργειες της Χαμάς, αλλά εξέφρασε και την ενεργό υποστήριξη της χαρακτηρίζοντας την ως απελευθερωτική οργάνωση, ενώ υπήρξε και κατ´ ιδίαν συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον επικεφαλής της Χαμάς.

Στην προκειμένη περίπτωση, μάλιστα, η στάση της Τουρκίας υπήρξε άκρως επικριτική για τη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή, γεγονός που θέτει εν αμφιβόλω τη συνοχή της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ και συγχρόνως προϊδεάζει την επιδείνωση των ήδη κακών αμερικανοτουρκικών σχέσεων.

Έτσι, η Τουρκία απέδειξε για άλλη μία φορά, λόγω και έργω, ότι δεν ανήκει στον δυτικό κόσμο, παρά το γεγονός ότι είναι μέλος του ΝΑΤΟ και υποψήφια χώρα προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τούτων δοθέντων, λοιπόν, εύλογα ανακύπτουν ερωτήματα καίριας σημασίας για το μέλλον της Τουρκίας στην Ευρώπη αλλά και στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.:

  • με δεδομένο ότι η Τουρκία έχει εκτεθεί στο δυτικό κόσμο με την αναφανδόν υποστήριξη της στην τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς, θα επιδιώξει η Ευρώπη να θέσει το ζήτημα της ενταξιακής της πορείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

  • με δεδομένο ότι η Τουρκία μετά την αποστασιοποίηση της στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αποστασιοποιείται εκ νέου στη καταδίκη της Χαμάς, θα τεθεί ζήτημα παραβίασης του καταστατικού χάρτη του ΝΑΤΟ;

Βεβαίως, τα παραπάνω ερωτήματα ισχύουν και για την Ελλάδα και Κύπρο. Και τούτο διότι η διεθνής συγκυρία όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα σε βάρος της Τουρκίας,παρέχει στην Ελληνική και Κυπριακή πλευρά μία τεράστια ευκαιρία για πρωτοβουλίες στην ευρωπαϊκή και διεθνή διπλωματική σκακιέρα, που θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν τη συμμόρφωση της Τουρκίας με τις υποχρεώσεις της ως μέλος του ΝΑΤΟ και ως υποψήφια χώρα προς ένταξη στην ΕΕ.

Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα των ισχυρά οικονομικών χωρών της Ευρώπης, οι επενδύσεις των οποίων στην Τουρκία ξεπερνούν τα 200 δις, εμποδίζουν την Ευρώπη να υιοθετήσει μία επικριτική στάση κατά της Τουρκίας, τόσο ως υποψήφια χώρα προς ένταξη στην ΕΕ όσο και για την τήρηση των υποχρεώσεων της ως μέλος του ΝΑΤΟ.

Αλλά ούτε Ελλάδα και Κύπρος προτίθενται να εκμεταλλευθούν την παρούσα συγκυρία και να αντιπαρατεθούν με την Τουρκία, ειδικά μάλιστα αυτή τη χρονική περίοδο που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη οι διμερείς ελληνοτουρκικές συνομιλίες.

Το ίδιο βεβαίως ισχύει και για τις ΗΠΑ οι οποίες επιδιώκουν απεγνωσμένα να διατηρήσουν τη συνοχή της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ εν μέσω του πολέμου στη Γάζα, ειδικά με τη συγκέντρωση στην περιοχή μια πρωτοφανούς για τα δεδομένα αμερικανικής στρατιωτικής δύναμης, υπό τον φόβο της πιθανούς εμπλοκής στον πόλεμο τρίτων χωρών.

Εν ολίγοις, μια εξαιρετική ευκαιρία χάνεται για να αναδειχθούν οι δυσμενείς συνέπειες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής σε βάρος της ευρωπαϊκής και διεθνούς ασφάλειας, ενώ η ίδια η Τουρκία διεκδικεί εν μέσω αυτού του πολέμου να εδραιώσει τον ρόλο της ως περιφερειακή και αναθεωρητική δύναμη.

Και όχι μόνο. Εάν τελικά δοθεί η αναμενόμενη έγκριση της τουρκικής εθνοσυνέλευσης για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, είναι πολύ πιθανόν να σηματοδοτήσει την επανεκκίνηση της διαδικασίας απόκτησης των F-16 για την Τουρκία - η οποία μάλιστα επιδιώκει και την απόκτηση Eurofighters - τότε επιδεινώνεται σοβαρά το επίπεδο ασφάλειας και προστασίας των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.-

***

*Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστήμιου, Υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας και απόφοιτος των Σχολών Εθνικής Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας.

https://m.facebook.com/evangelos.stergioulis

Δημοφιλή