Η Ουκρανία, το μεταναστευτικό, η οικονομία και οι σχέσεις με την Κίνα είναι μεταξύ των βασικών θεμάτων που θα συζητήσουν οι ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής που ξεκινά σήμερα 29 και θα διαρκέσει έως και τις 30 Ιουνίου στις Βρυξέλλες.
Το Μεταναστευτικό θα αποτελέσει βασικό θέμα συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, σε συνέχεια των σχετικών συμπερασμάτων των 27 του περασμένου Φεβρουαρίου. Είναι η πρώτη συζήτηση σε επίπεδο ηγετών επί της καταρχήν συμφωνίας των κρατών-μελών (σε επίπεδο υπουργών) για τα δύο βασικά νομοθετήματα του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.
Μητσοτάκης: Χρειάζονται πιο καινοτόμες πολιτικές καταπολέμησης των διακινητών
Ο Πρωθυπουργός στη σημερινή πρώτη ημέρα της Συνόδου υπογράμμισε ότι χρειάζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο πιο καινοτόμες πολιτικές καταπολέμησης των διακινητών, ώστε να αποτρέπονται οι αναχωρήσεις που θέτουν ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο.
Αναφέρθηκε ακόμα στη μείωση των μεταναστευτικών ροών που πέτυχε η Ελλάδα, αποτέλεσμα και της βελτίωσης της συνεργασίας με την Τουρκία το τελευταίο διάστημα.
Οι πρώτες δηλώσεις με την επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Σε αυτό το πνεύμα κινήθηκε και στη συνεντεύξη Τύπου που είχε πριν από τη Σύνοδο Κορυφής με την πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα, αλλά και κατά την προσέλευσή του στο Συμβούλιο.
Αναφερόμενος στη τραγωδία που σημειώθηκε προ ημερών στα διεθνή ύδατα ανοιχτά της Πύλου εξέφρασε τη θλίψη του λέγοντας πως ο ελληνικός λαός νιώθει τα ίδια συναισθήματα, τονίζοντας ωστόσο ότι δεν γίνεται να επιτρέπεται στις εγκληματικές ομάδες των διακινητών να εκμεταλλεύονται την ανθρώπινη δυστυχία και να επωφελούνται οικονομικά από αυτή.
Το μεταναστευτικό είναι ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα είπε και αναφερόμενος στο νέο σύμφωνο για τη μεταναστευτική πολιτική, έκανε λόγο για μια προσπάθεια έμπρακτης αλληλεγγύης μεταξύ των κρατώ μελών, επισημαίνοντας παράλληλα ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα, όπως για παράδειγμα επιστροφές, αλλά και να υπάρξουν οι νόμιμες οδοί για όσους πραγματικά δικαιούνται να βρουν καταφύγιο στην ΕΕ, αλλά όλο αυτό πρέπει να γίνει με κανόνες, σημείωσε.
«Όμως η θέση μου είναι ξεκάθαρη, όσο λιγότερα πλοία έχουμε στη θάλασσα τόσο μικρότερος θα είναι ο κίνδυνος να χάνονται ανθρώπινες ζωές» είπε και σημείωσε ότι αυτό «μας υποχρεώνει σε στενότερη συνεργασία με την Τουρκία».
Για τον κ. Μητσοτάκη η συνεργασία με την Τουρκία σχετικά με την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών μπορεί να είναι το παράδειγμα εκείνο για να γίνει κάτι ανάλογο με τις βορειοαφρικανικές χώρες όπως για παράδειγμα με τη Λιβύη.
Τέλος επανέλαβε ότι η Ελλάδα βρίσκεται στη πρώτη γραμμή και υπερασπίζεται τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης, λέγοντας παράλληλα ότι είναι άδικο να κατηγορείται η Ελληνική Ακτοφυλακή γιατί όπως υπογράμμισε κάνει μια εξαιρετικά δύσκολη δουλειά και δεν προστατεύει μόνο τα σύνορα της Ευρώπης αλλά προτεραιτότητά της είναι να συνδράμει όλους εκείνους που η ζωή τους κινδυνεύει στη θάλασσα.
(Δείτε τις δηλώσεις με την Μέτσολα εδώ)
Στο βίντεο που ακολουθεί οι δηλώσεις του κ. Μητσοτάκη κατά την πρόσελευσή του στο Σύνοδο.
«Το Νέο Σύμφωνο μετανάστευσης δεν αρκεί»
Στο προσχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υπάρχει αναφορά, όπως αναμενόταν άλλωστε, στο πολύνεκρο ναυάγιο στα ανοιχτά της Πύλου.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα εκφράσει τη βαθιά του θλίψη για την πρόσφατη τραγωδία στη Μεσόγειο, ωστόσο θα τονίζει ότι «η ΕΕ θα παραμείνει προσηλωμένη στο να σπάσει το επιχειρηματικό μοντέλο των διακινητών και των δικτύων λαθρεμπορίας και να αντιμετωπίσει τα βαθύτερα αίτια της παράτυπης μετανάστευσης, ώστε να αντιμετωπιστούν καλύτερα οι μεταναστευτικές ροές και να αποφευχθεί το ενδεχόμενο οι άνθρωποι να ξεκινούν τέτοια επικίνδυνα ταξίδια.»
Οι τρεις εκθέσεις της Φον ντερ Λάιεν
«Η τραγωδία στη Μεσόγειο έδειξε ξανά τον αδίστακτο τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι διακινητές» τόνισε η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά την άφιξή της στη Σύνοδο Κορυφής.
Όπως είπε θα παρουσιάσει τρεις εκθέσεις:
η πρώτη θα αφορά «την ενίσχυση των εξωτερικών μας συνόρων έτσι ώστε να έχουμε παρόμοια διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ παντού»
η δεύτερη θα έχει να κάνει με την μάχη κατά των διακινητών και
η τρίτη θα είναι σχετική με την επένδυση που πρέπει να γίνει στην οικονομική σταθερότητα των χωρών προέλευσης».
Είχε προηγηθεί επιστολή της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα προς το Συβούλιο και κατ΄επέκταση στους Ευρωπαίκους ηγέτες στην οποία τόνιζε την ανάγκη να περιοριστούν οι παράτυπες αναχωρήσεις, να καταπολεμηθεί το λαθρεμπόριο μεταναστών και να υπάρξει συνεργασία με χώρες-εταίρους ώστε να διασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι δεν φεύγουν ή δεν διέρχονται από αυτές τις χώρες. Ωστόσο έκανε λόγο για «εναλλακτικά νομικά μονοπάτια» θέτοντας έτσι τέρμα στην άσκοπη ταλαιπωρία και στην απώλεια ζωών.
Από την πλευρά της η Ελλάδα φαίνεται ικανοποιημένη από την επιστολή της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν γιατί εμπεριέχει την εξωτερική διάσταση, την προστασία των εξωτερικών συνόρων, την καταπολέμηση των διακινητών και το θέμα των επιστροφών.
Αλλωστε και η συμφωνία για τη μετανάστευση καλύπτει ορισμένες βασικές επιδιώξεις της Ελλάδας, όπως ο υποχρεωτικός Μηχανισμός Αλληλεγγύης, η προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. , η αποσυμφόρηση στα σύνορα, και οι απαραίτητες προσαρμογές στον Κανονισμό του Δουβλίνου στις ανάγκες των χωρών πρώτης υποδοχής, όπως η Ελλάδα, ωστόσο διπλωματικές πηγές τονίζουν ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Οι σκληροί
Η συζήτηση στη Σύνοδο δεν αναμένεται να είναι εύκολη καθώς τόσο η Ουγγαρία όσο και η Πολωνία δεν έχουν συναινέσει στη συμφωνία και αναμένεται να θέσουν νέες ενστάσεις καθώς αντιδρούν στις προβλέψεις για την καταβολή 20.000 ευρώ ανά αιτούντα άσυλο που δεν έχει μετεγκατασταθεί.
Σύμφωνα με κοινοτικές πηγές το κλίμα που επικρατεί κατά πλειοψηφία στους κόλπους του Συμβουλίου είναι ότι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστεί η παράνομη μετανάστευση και να αποφευχθούν τα ναυάγια είναι η λήψη πιο αυστηρών μέτρων και η καταπολέμηση των δικτύων των λαθρεμπόρων και των διακινητών.
Μάλιστα η Αυστρία και τουλάχιστον ακόμη 14 κράτη μέλη πιστεύουν ότι το Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Ασυλο δεν αρκεί και θα τονίσουν την ανάγκη εξεύρεσης επιπλέον εργαλείων για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης.
«Καινοτόμες Λύσεις»
Παράλληλα υπήρξε παρασκήνιο με τη Δανία η οποία θέλησε να καταγραφεί στο κείμενο των συμπερασμάτων ο όρος «innovative solutions» (καινοτόμες λύσεις) που παραπέμπει σε λύσεις τύπου Ρουάντα, δηλαδή το σχέδιο του Ηνωμένου Βασιλείου για τη μεταφορά των αιτούντων άσυλο στη Ρουάντα. Η πρόταση δεν έγινε αποδεκτή.
Ουκρανία - Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ στο Συμβούλιο
Στα άλλα θέματα της ατζέντας ψηλά παραμένει και ο πόλεμος στην Ουκρανία με τα κράτη μέλη να παράσχουν δεσμεύσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία
Μάλιστα στην έναρξη των εργασιών της σημερινής συνάντησης αναμένεται να μιλήσει ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δεδομένου ότι πριν από λίγες ημέρες σημειώθηκε η βραχύβια εξέγερση της ομάδας Βάγκνερ στη Ρωσία, προκαλώντας ανησυχία για την εξέλιξη του πολέμου, με τον ίδιο τον ΓΓ του ΝΑΤΟ να προειδοποιεί ότι έπειτα από αυτή την εξέλιξη κανείς δεν θα πρέπει να υποτιμά τις επόμενες κινήσεις της Ρωσίας.
Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι η παρουσία του Στόλτενμπεργκ στις Βρυξέλλες πραγματοποιείται λίγες μόνο ημέρες πριν από τη σημαντική σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, στις 11 και 12 Ιουλίου. Τόσο ο ίδιος όσο και οι Ευρωπαίοι ηγέτες πιέζουν τον Ερντογάν να άρει το βέτο προκειμένου να ενταχθεί η Σουηδία στην Βορειοατλαντική συμμαχία έτσι ώστε να ολοκληρωθεί ο Νατοϊκός περιφερειακός σχεδιασμός τον οποίο εμποδίζει αυτή τη στιγμή η Τουρκία, αλλά και η σύμμαχός της η Ουγγαρία.
«Επανέρχεται» η Τουρκία στην ΕΕ και λόγω του μεταναστευτικού
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, σε μια προσπάθεια να εξευμενίσουν την Άγκυρα, όχι μόνο για το θέμα της άρσης του βέτο για την ένταξη της Σουηδίας στον ΝΑΤΟ αλλά πολύ περισσότερο για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, προστέθηκε στο προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής και παράγραφος για τις σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας.
Πρόκειται για μια πρωτοβουλία της Γερμανίας και σύμφωνα με την ίδια πηγή οι ηγέτες των 27 κρατών μελών θα καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διατυπώσει προτάσεις για το πως θα προωθηθούν οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας ενώ υπάρχει πρόβλεψη στη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου να γίνει μια στρατηγικής φύσης συζήτηση για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Η Ελλάδα και η Κύπρος, σύμφωνα με τον αξιωματούχο, ζήτησαν να υπάρχει σαφής αναφορά στα παλαιότερα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με έμφαση σε αυτά του Ιουνίου του 2021 όπου στην έκθεση μαζί με την θετική ατζέντα παράλληλα τονίζονταν και οι υποχρεώσεις της Τουρκίας και γινόταν αναφορά στην αιρεσιμότητα που υπάρχει.
Υπενθυμίζεται ότι το 2016 δόθηκαν δισεκατομμύρια στην Τουρκία για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προκειμένου να συγκρατήσει τους πρόσφυγες εκείνους που ήθελαν να περάσουν στην Ευρώπη.
Τώρα η ΕΕ συζητά για νέα δισεκατομμύρια που μπορεί να ξεπερνούν τα 12 δισ. ευρώ με προορισμό όχι μόνο την Τουρκία, αλλά την Τυνησία και την Λιβύη σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν τη φυγή όλων αυτών που θέλόύν να έρθουν στην γηραιά ήπειρο.
Το Βερολίνο βλέπει τη λύση στην Τουρκία ελπίζοντας ότι θα δεχθεί περισσότερους αιτούντες άσυλο και να συμβάλει στη μείωση των προσφυγικών ροών. Σε αντάλλαγμα, οι Γερμανοί θέλουν η ΕΕ να βελτιώσει τους εμπορικούς δεσμούς με τη χώρα.
Κυπριακό: Ικανοποίηση στην Κύπρο για τη στάση της ΕΕ
Την ικανοποίηση του για την αναφορά στο προσχέδιο των συμπερασμάτων σχετικά με την ετοιμότητα της ΕΕ «να συνεισφέρει σε όλα τα στάδια» των συνομιλιών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και για την αναφορά στις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας, εξέφρασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.
Ο κ. Χριστοδουλίδης είχε προβεί στην πρόταση για διορισμό απεσταλμένου της ΕΕ η οποία όμως δεν συμπεριλήφθηκε στο προσχέδιο των συμπερασμάτων, αφού φέρεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να αντέδρασε η Γερμανία. Ομως ο Κύπριος σχολίασε ότι λόγω της πρότασης αυτής υπάρχει η αναφορά στο προσχέδιο για εμπλοκή της ΕΕ σε όλα τα στάδια της διαδικασίας.
Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δήλωσε ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι το πρώτο ορόσημο σε αυτή τη συζήτηση, το δεύτερο θα είναι η σύνοδος του ΝΑΤΟ και το τρίτο η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το φθινόπωρο..