Η χρηματοδότηση επί χρόνια, μιας βίαιης παραστρατιωτικής οργάνωσης στην Κολομβία στη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου, αναγκάζει τώρα τον κολοσσό της μπανάνας Chiquita Brands, να πληρώσει αποζημίωση 38,3 εκατ. δολαρίων σε 16 οικογένειες ανθρώπων που δολοφονήθηκαν στη διάρκεια του εμφυλίου.
Η απόφαση του ομοσπονδιακού δικαστηρίου στη Φλόριντα των ΗΠΑ, είναι η πρώτη που αναγνωρίζει τις ευθύνες της εταιρείας ανοίγοντας το δρόμο και για πολλές παρόμοιες αγωγές που εκκρεμούν σε άλλα δικαστήρια των ΗΠΑ.
Επίσης, είναι μια από τις ελάχιστες φορές που ομοσπονδιακό δικαστήριο κρίνει ένοχη μια Αμερικανική ιδιωτική εταιρεία για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε άλλες χώρες.
Ανοίγει ο δρόμος και για άλλες αγωγές
«Αυτή η ετυμηγορία στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα στις εταιρείες σε όλο τον κόσμο: το κέρδος από τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν θα μείνει ατιμώρητο. Αυτές οι οικογένειες, θύματα ένοπλων ομάδων και εταιρειών, διεκδίκησαν τη δύναμή τους και επικράτησαν στη δικαστική διαδικασία», δήλωσε ο Μάρκο Σάιμονς, Γενικός Σύμβουλος της EarthRights και δικηγόρος ενός από τους ενάγοντες.
«Η κατάσταση στην Κολομβία ήταν τραγική για πολλούς ανθρώπους. Ωστόσο, αυτό δεν αλλάζει την πεποίθησή μας ότι δεν υπάρχει νομική βάση για αυτούς τους ισχυρισμούς». Δήλωσε εκπρόσωπος της Chiquita, με έδρα τη Φλόριντα.
Σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα, η Chiquita πλήρωσε στις Ενωμένες Δυνάμεις Αυτοάμυνας της Κολομβίας —γνωστές με το ισπανικό ακρωνύμιο AUC— περίπου 1,7 εκατομμύρια δολάρια μεταξύ 1997 και 2004. Η AUC κατηγορείται για τις δολοφονίες χιλιάδων ανθρώπων κατά τη διάρκεια αυτών των ετών.
Η Chiquita επέμεινε ότι η θυγατρική της στην Κολομβία, Banadex, πραγματοποίησε τις πληρωμές μόνο υπό το φόβο ότι η AUC θα έβλαπτε τους υπαλλήλους και τις δραστηριότητές της.
Αιχμές του Προέδρου της Κολομβίας για την Δικαιοσύνη στη χώρα του
Ο πρόεδρος της Κολομβίας Γκουστάβο Πέτρο άφησε αιχμές κατά του δικαστικού συστήματος της Κολομβίας λέγοντας ότι οι ΗΠΑ «προσδιορίζει» ως παραστρατιωτικές τις ομάδες που χρηματοδοτούσε η Chiquita, ενώ οι δικαστές στην Κολομβία δεν έχουν καταδικάσει την εταιρεία.
«Η ειρηνευτική συμφωνία του 2016… απαιτεί τη δημιουργία ενός δικαστηρίου που θα αποκαλύπτει δικαστικές αλήθειες, γιατί δεν έχουμε;» είπε ο Πέτρο σε ανάερτησή του στο Χ, αναφερόμενος στη χρονιά που έληξε η εμφύλια σύγκρουση.
Η ετυμηγορία ακολούθησε μια δίκη έξι εβδομάδων και δύο ημέρες διαβουλεύσεων. Η υπόθεση EarthRights κατατέθηκε αρχικά τον Ιούλιο του 2007 και συνδυάστηκε με πολλές άλλες αγωγές.
«Οι πελάτες μας διακινδύνευσαν τη ζωή τους για να ζητήσουν την ευθύνη της Chiquita, πιστεύοντας στο δικαστικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών. Είμαι πολύ ευγνώμων στους ενόρκους για τον χρόνο και τη φροντίδα που διέθεσαν για να αξιολογήσουν τα στοιχεία», δήλωσε η Agnieszka Fryszman, δικηγόρος στην υπόθεση.
«Η ετυμηγορία δεν φέρνει πίσω τους συζύγους και τους γιους που δολοφονήθηκαν, αλλά θέτει το ιστορικό και τοποθετεί την ευθύνη για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας εκεί που ανήκει: στην πόρτα της Chiquita».
Το 2007, η Chiquita ομολόγησε την ενοχή της σε μια ποινική κατηγορία των ΗΠΑ για συμμετοχή σε συναλλαγές με μια ξένη τρομοκρατική οργάνωση - η AUC είχε χαρακτηριστεί τέτοια ομάδα από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ το 2001 - και συμφώνησε να πληρώσει πρόστιμο 25 εκατομμυρίων δολαρίων. Η εταιρεία έπρεπε επίσης να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα συμμόρφωσης και δεοντολογίας, σύμφωνα με το Αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης.