NASA: Ο Κρόνος χάνει τα «δαχτυλίδια» του

Πότε αναμένεται να εξαφανιστούν οριστικά
dottedhippo via Getty Images

Νέα έρευνα της NASA επιβεβαίωσε πως ο Κρόνος χάνει τους χαρακτηριστικούς του δακτυλίους με τον ταχύτερο δυνατό ρυθμό, που είχε υπολογιστεί με βάση τις παρατηρήσεις των διαστημοπλοίων Voyager 1&2, πριν δεκαετίες.

Σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα, τα «δαχτυλίδια» έλκονται προς τον πλανήτη από τη βαρύτητα, ως μια «βροχή» σωματιδίων πάγου υπό την επιρροή του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη.

«Υπολογίζουμε πως αυτή η “βροχή των δακτυλίων” τραβά μια ποσότητα προϊόντων του νερού που θα μπορούσε να γεμίζει μια πισίνα Ολυμπιακών διαστάσεων από τους δακτυλίους του Κρόνου κάθε μισή ώρα» λέει ο Τζέιμς ο’Ντόνογκιου, του Goddard Space Flight Center της NASA, στο Γκρίνμπελτ του Μέριλαντ. «Από αυτό και μόνο, όλο την πτώση υλικού από τους δακτυλίους που εντοπίστηκε να πέφτει στον ισημερινό του Κρόνου από το διαστημόπλοιο Cassini, και οι δακτύλιοι έχουν λιγότερα από 100 εκατομμύρια χρόνια “ζωής” ακόμα. Αυτό είναι σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, συγκριτικά με την ηλικία του Κρόνου, που φτάνει τα 4 δισεκατομμύρια χρόνια».

dottedhippo via Getty Images

Το ερώτημα εάν ο Κρόνος σχηματίστηκε μαζί με τους δακτυλίους του ή εάν ο πλανήτης τους απέκτησε αργότερα, είναι πολύ παλιό. Η νέα έρευνα υποστηρίζει το δεύτερο σενάριο, υποδεικνύοντας πως είναι μάλλον απίθανο να έχουν ηλικία άνω των 100 εκατομμυρίων ετών. «Είμαστε τυχεροί που είμαστε εδώ και βλέπουμε το σύστημα δακτυλίων του Κρόνου, που φαίνεται να βρίσκεται στο μέσο της ζωής του. Ωστόσο, αν οι δακτύλιοι είναι προσωρινοί, ίσως απλά να χάσαμε την ευκαιρία να δούμε τεράστια συστήματα δακτυλίων στον Δία, τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα, που έχουν μόνο λεπτά “δαχτυλιδάκια” σήμερα» προσθέτει ο ο’Ντόνογκιου.

Πολλές είναι οι θεωρίες για την προέλευση των δακτυλίων: Εάν ο Κρόνος τα απέκτησε αργότερα στη «ζωή» του, ενδεχομένως να σχηματίστηκαν όταν μικρά, παγωμένα φεγγάρια σε τροχιά γύρω από αυτόν συγκρούστηκαν- ίσως επειδή οι τροχιές τους διαταράχτηκαν από τη βαρυτική έλξη που άσκησε κάποιος περαστικός αστεροειδής ή κομήτης.

Οι δακτύλιοι του Κρόνου αποτελούνται κυρίως από κομμάτια πάγου διαφόρων μεγεθών- από μικροσκοπικούς κόκκους μέχρι κομμάτια διαμέτρου ολόκληρων μέτρων. Τα τμήματα αυτά ισορροπούν σε ένα «μπαλέτο» το οποίο χαρακτηρίζεται από την έλξη της βαρύτητας του Κρόνου και τη φυγόκεντρο δύναμη από την τροχιακή τους κίνηση, που προσπαθεί να τα στείλει προς το κενό του Διαστήματος. Μικροσκοπικά σωματίδια φορτίζονται ηλεκτρικά από την υπεριώδη ακτινοβολία από τον Ήλιο, ή από νέφη πλάσματος, που προκύπτουν από τον «βομβαρδισμό» των δακτυλίων από μικρομετεωρίτες. Όταν συμβαίνει αυτό, τα σωματίδια νιώθουν την έλξη του μαγνητικού πεδίου του Κρόνου. Σε κάποια σημεία, κατόπιν τέτοιας φόρτισης, η ισορροπία των δυνάμεων αλλάζει δραματικά, και η βαρύτητα του Κρόνου τα τραβάει στα ανώτερα τμήματα της ατμόσφαιρας του πλανήτη.

Johannes Gerhardus Swanepoel via Getty Images

Εκεί τα σωματίδια εξατμίζονται και το νερό αντιδρά με την ιονόσφαιρα, με αποτέλεσμα την αύξηση της διάρκειας ζωής φορτισμένων σωματιδίων (ιόντα H3+) που αποτελούνται από τρία πρωτόνια και δύο ηλεκτρόνια. Χάρη στο ηλιακό φως, τα ιόντα αυτά λάμπουν στο υπέρυθρο φως, κάτι που παρατηρήθηκε από την ομάδα του ο′ Ντόνογκιου μέσω ειδικών οργάνων στο τηλεσκόπιο Κεκ στη Χαβάη.

Οι παρατηρήσεις αυτές αποκάλυψαν λαμπερές ζώνες στο βόρειο και το νότιο ημισφαίριο του Κρόνου. Περαιτέρω ανάλυση του φωτός βοήθησε στον υπολογισμό της ποσότητας της βροχής από τους δακτυλίους και τις επιπτώσεις της στην ιονόσφαιρα του Κρόνου.

Δημοφιλή