Η προσπάθεια της Κίνας να παρουσιαστεί ως ειρηνοποιός στην Ουκρανία αντανακλά έναν στόχο βελτίωσης της εικόνας της αντί για αλλαγή στάσης, είπαν Δυτικοί αναλυτές και διπλωμάτες, καθώς επιδιώκει να καθιερωθεί ως μια ηγετική δύναμη σε μια νέα πολυπολική τάξη πραγμάτων.
Έναν χρόνο αφού η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, ο «χωρίς όρια» εταίρος της, η Κίνα, προσφέρεται να μεσολαβήσει για ειρήνη. Λέει ότι θα βγάλει ένα «έγγραφο θέσης» για την Ουκρανία και ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ αναμενόταν να δώσει «ομιλία ειρήνης» αυτή την εβδομάδα, είπε ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας.
Ωστόσο αναλυτές λένε πως η διαβεβαίωση της Κίνας για την «ακλόνητη» σχέση της με τη Ρωσία και η υποστήριξη της ρωσικής γραμμής ως προς τον πόλεμο υπονομεύει τη στάση ουδετερότητάς της, όπως και ένας αμερικανικός ισχυρισμός πως η Κίνα εξετάζει το ενδεχόμενο να παρέχει όπλα στη Ρωσία, κάτι που η Κίνα αρνείται.
Η ειρηνευτική πρόταση του Πεκίνου υποδεικνύει μια προσπάθεια αποκατάστασης των δεσμών με κάποιες χώρες της Δύσης, ειδικά στην Ευρώπη, αντί για μια μεγάλη αλλαγή πολιτικής, λένε Ευρωπαίοι διπλωμάτες, ενώ η προσπάθεια να «κατοχυρωθεί» η ρητορική «πλεονεκτική θέση» είναι μια προσπάθεια αμφισβήτησης της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων της οποίας ηγούνται οι ΗΠΑ.
Επίσης πιθανότατα αποσκοπεί στη δημιουργία ενός αφηγήματος στο εσωτερικό με τον Σι να εμφανίζεται ως διεθνής επιλυτής προβλημάτων, καθώς αρχίζει την τρίτη του θητεία και η Κίνα προσπαθεί να αναζωογονήσει μια οικονομία που έχει πληγεί από τρία χρόνια περιορισμών για την Covid-19.
«Προς το παρόν η ειρηνευτική προσπάθεια της Κίνας θα μείνει σε ρητορικό επίπεδο» είπε ο Λι Μινγκτζιάνγκ, αναπληρωτής καθηγητής διεθνών σχέσεων στη Σχολή Διεθνών Μελετών του S. Rajaratnamn στη Σιγκαπούρη. «Είναι δύσκολο να σκεφτείς την Κίνα να ενεργεί στα αλήθεια για να διαμεσολαβήσει μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας σύντομα...αυτό είναι μια μικρή αλλαγή στάσης της Κίνας, όχι κάποια ουσιώδης αλλαγή πολιτικής για τον πόλεμο» είπε.
Σίγουρα οποιαδήποτε σοβαρή κίνηση από την Κίνα προς την κατεύθυνση του τερματισμού του πιο αιματηρού πολέμου της Ευρώπης από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο θα ήταν ευπρόσδεκτη, μα πολλοί διπλωμάτες και παρατηρητές της Κίνας λένε πως, την καθοριστική στιγμή, η Κίνα θα σταθεί δίπλα στη Ρωσία.
Η σκεπτικιστική αυτή στάση ενισχύθηκε από μια δέσμευση του κορυφαίου Κινέζου διπλωμάτη Γουάνγκ Γι την Τετάρτη στη Μόσχα για «εμβάθυνση» των δεσμών και την ανακοίνωση του Ρώσου προέδρου Πούτιν πως ο Σι σύντομα θα επισκεπτόταν τη Μόσχα.
Από τότε που άρχισε ο πόλεμος, εβδομάδες αφού το Πεκίνο και η Μόσχα ανακοίνωσαν μια συνεργασία «χωρίς όρια», ο Σι έχει μιλήσει πολλές φορές με τον Πούτιν, μα καμία με τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντιμίρ Ζελένσκι. Το 2022 οι εισαγωγές ρωσικών εμπορευμάτων της Κίνας έκαναν άλμα, ενώ το εμπόριο με την Ουκρανία μειώθηκε.
Και πάλι, η Κίνα είναι μάλλον απίθανο να παρέχει στρατιωτική βοήθεια στη Ρωσία σύντομα, τουλάχιστον όχι φανερά, λένε διπλωμάτες και ειδικοί.
«Αν η δυτική στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία αυξήσει την πιθανότητα ήττας της Ρωσίας, τότε η διεθνής κοινότητα θα έπρεπε να περιμένει πιο έντονες προσπάθειες από την Κίνα να αποτρέψει αυτό το αποτέλεσμα» είπε ο Τονγκ Ζάο, ειδικός για πυρηνικά θέματα στο Carnegie Endowment for International Peace.
«Οι υπολογισμοί της Κίνας επηρεάζονται από την προσπάθεια της Αμερικής να χαράξει μια πιο έντονη κόκκινη γραμμή για την Κίνα» είπε ο Ζάο, αναφερόμενος στην αμερικανική προειδοποίηση για τα όπλα. «Το Πεκίνο επιδιώκει να επιτύχει μια ισορροπία μεταξύ της σταθεροποίησης των σχέσεών του με την Ουάσινγκτον και της αποτροπής μιας ήττας της Μόσχας».
Ο διπλωματικός «πυρετός» της Κίνας περιελάμβανε την κυκλοφορία την Τρίτη ενός εγγράφου για τη Διεθνή Πρωτοβουλία Ασφαλείας, την πρόταση ασφαλείας του Σι που επιδιώκει την τήρηση της αρχής της «αδιαίρετης ασφάλειας» - ενός concept που στηρίζει η Ρωσία, βάσει του οποίου καμία χώρα δεν μπορεί να ενισχύσει την ασφάλειά της σε βάρος άλλων.
Ειδικοί και αρκετοί Δυτικοί διπλωμάτες είπαν ότι η πρωτοβουλία έμοιαζε ως μια περαιτέρω προσπάθεια της Κίνας να καθιερωθεί ως φιλειρηνικό έθνος, εδραιώνοντας παράλληλα ένα εναλλακτικό παγκόσμιο πλαίσιο, απέναντι σε αυτό στο οποίο κυριαρχούν οι ΗΠΑ.
«Η μεγαλύτερη συμβολή που θα μπορούσε να έχει η Κίνα θα ήταν να σταματήσει να στηρίζει τη Ρωσία, να της ζητήσει να αποσύρει τα στρατεύματά της, να βγει από την Ουκρανία και να αρχίσει να στηρίζει οικονομικά την Ουκρανία» είπε Ευρωπαίος διπλωμάτης, προσθέτοντας πως «αυτό δεν είναι ρεαλιστικό τώρα».
Ενώ η Κίνα υποστηρίζει επί της αρχής την ειρήνη, αναλυτές και διπλωμάτες λένε πως δεν επιθυμεί ένα τέλος στον πόλεμο της Ουκρανίας που θα έθετε σε κίνδυνο τον Πούτιν ή το καθεστώς του, δεδομένου του κινδύνου αστάθειας σε μια χώρα με την οποία έχει σύνορα 4.000 χλμ.
«Για το Πεκίνο το ερώτημα- κλειδί δεν είναι αν θα έπρεπε να τελειώσει ο πόλεμος, είναι το πώς θα έπρεπε να τελειώσει» είπε ο Μπέντζαμιν Χέρσκοβιτς, ερευνητής στο Australian National University. «Η Κίνα βλέπει τη Ρωσία ως κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής της για αποδυνάμωση της αμερικανικής ισχύος και επιρροής και τη δημιουργία ενός πολυπολικού κόσμου» είπε.
Με πληροφορίες από Reuters