Σεισμός: Μάχη κόντρα στον χρόνο για επιζώντες, διεθνής βοήθεια στην Τουρκία, προβλήματα πρόσβασης στην Συρία

«Κάνουν θορύβους, φωνάζουν...δεν έρχεται κανείς. Χαθήκαμε. Καταστραφήκαμε. Θεέ μου... Φωνάζουν, λένε "σώστε μας", αλλά δεν μπορούμε να τους σώσουμε».
Suhaib Salem via Reuters

Πάνω από 7.200 ο αριθμός των νεκρών σε Τουρκία και Συρία από τον φονικό σεισμό της Δευτέρας ενώ τα συνεργεία διάσωσης εργάζονται επί 24ώρου βάσεως υπό δύσκολες καιρικές συνθήκες και συνεχείς μετασεισμούς που καθιστούν ακόμη πιο δύσκολο το έργο τους ενώ παράλληλα δίνουν μια μάχη κόντρα στον χρόνο για να βρουν επιζώντες.

Σύμφωνα με την Αρχή Διαχείρισης Καταστροφών και Εκτάκτων Αναγκών (AFAD) ο αριθμός των νεκρών στις 10 πληγείσες περιφέρειες της Τουρκίας έχει φτάσει τους 5.434, 31.777 άνθρωποι έχουν τραυματισθεί, ενώ σχεδόν 6.000 κτίρια έχουν καταστραφεί από το σεισμό, μετά τον οποίο σημειώθηκαν 285 μετασεισμοί. Οι τουρκικές αρχές είπαν ότι περίπου 13,5 εκατ. άνθρωποι έχουν πληγεί σε μια περιοχή που καλύπτει μια απόσταση περίπου 450 χιλιομέτρων από τα Άδανα στα δυτικά έως το Ντιγιάρμπακιρ στα ανατολικά και 300 χιλιομέτρων από τη Μαλάτια στα βόρεια έως το Χατάι στα νότια.

Ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας Φουάτ Οκτάι τόνισε πως οι δύσκολες καιρικές συνθήκες δυσχεραίνουν την αποστολή βοήθειας σε πληγείσες περιοχές καθώς και τις επιχειρήσεις διάσωσης. Όπως είπε μόνο οχήματα διάσωσης και παροχής βοήθειας επιτρέπεται να κινούνται προς ή από το Χατάι, το Καχραμάνμαρας και το Αντιγιαμάν, τρεις από τις πλέον πληγείσες επαρχίες.

Επίσης, ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν κήρυξε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στις 10 περιοχές που επλήγησαν, για διάστημα τριών μηνών ενώ ανακοίνωσε και πως θα αξιοποιηθούν ξενοδοχεία στην Αττάλεια- που αποτελεί δημοφιλές τουριστικό θέρετρο-για την στέγαση σεισμοπαθών.

Νεκροί, τραυματίες, ερείπια και άστεγοι

Στην Συρία, τουλάχιστον 1.832 άνθρωποι σκοτώθηκαν και πάνω από 3.300 τραυματίστηκαν. Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων SANA μετέδωσε ότι τουλάχιστον 812 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 1.449 άνθρωποι τραυματίστηκαν στις κυβερνητικές επαρχίες Χαλέπι, Λατάκια, Χάμα, Ιντλίμπ και Ταρτούς. Τουλάχιστον 1.020 άνθρωποι σκοτώθηκαν στα βορειοδυτικά της Συρίας που ελέγχονται από την αντιπολίτευση και 2.300 τραυματίστηκαν με τον απολογισμό να αναμένεται «να αυξηθεί δραματικά».

Στις πληγείσες περιοχές καταφθάνουν χιλιάδες διασώστες από δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο -πάνω από 2.600 μέχρι στιγμής ενώ επίσης χιλιάδες έχουν αποσταλεί από άλλες περιοχές της Τουρκίας. Μόνο η Κωνσταντινούπολη έχει διαθέσει πάνω από 10.000. Συνολικά συνδράμουν 24.400 μέλη προσωπικού εκτάκτων αναγκών.

Μεγάλη πρόκληση όμως αποτελεί η επιχείρηση για την στέγαση εκατομμυρίων πλέον ανθρώπων τα σπίτια των οποίων έχουν καταστραφεί αφού απαιτούνται τεράστιοι πόροι και κατάλληλες εγκαταστάσεις ή τοποθεσίες -που υπό αυτές τις καιρικές συνθήκες δεν υπάρχουν-για να στηθούν σκηνές. Τιτάνια όμως είναι και η προσπάθεια για την παροχή ειδών πρώτης ανάγκης αλλά και για την ενίσχυση και στήριξη των νοσοκομείων.

O ΠΟΥ εκτιμά πως ο αριθμός των ανθρώπων που επηρεάζονται από τις συνέπειες του σεισμού μπορεί να φτάνει και τα 23 εκατομμύρια στις δύο χώρες. Μεταξύ αυτών περίπου ένα εκατομμύριο παιδιά. Μεγαλύτερη ανησυχία βέβαια υπάρχει για την Συρία λόγω της κατάστασης στις πληγείσες περιοχές μετά απο 12 χρόνια πολέμου και τη ροή της κρίσιμης βοήθειας του ΟΗΕ από την Τουρκία να εμποδίζεται λόγω ζημιών στους δρόμους. ”Πρόκειται για μια κρίση πάνω από πολλαπλές κρίσεις στην πληγείσα περιοχή”.

dia images via Getty Images
A woman reacts as she sits amidst rubble and damages following an earthquake in Gaziantep, Turkey, February 7, 2023. REUTERS/Suhaib Salem
A woman reacts as she sits amidst rubble and damages following an earthquake in Gaziantep, Turkey, February 7, 2023. REUTERS/Suhaib Salem
Suhaib Salem via Reuters

″Σώστε μας!”

Μέσα στην παγωμένη νύχτα, διασώστες άκουγαν την φωνή μια γυναίκας να καλεί σε βοήθεια κάτω από έναν τεράστιο σωρό ερειπίων στην νότια επαρχία Χατάι, ενώ σε κοντινή απόσταση οι διασώστες ανέσυραν το άψυχο κορμί ενός παιδιού.

Κλαίγοντας καθώς πέφτει παγωμένη βροχή, ο Ντενίζ σφίγγει τα χέρια, ψάχνει λόγια για να εκφράσει την απόγνωσή του. «Κάνουν θορύβους, φωνάζουν — δεν έρχεται κανένας. Χαθήκαμε. Καταστραφήκαμε. Θεέ μου... Φωνάζουν, λένε ‘σώστε μας’, αλλά δεν μπορούμε να τους σώσουμε. Πώς θα τους σώσουμε; Δεν έχει έρθει κανένας από το πρωί».

Στο Καχραμανμάρας, βόρεια του Χατάι, ολόκληρες οικογένειες συγκεντρώθηκαν γύρω από φωτιές και τυλίχτηκαν με κουβέρτες για να ζεσταθούν. ”Μόλις που καταφέραμε να βγούμε από το σπίτι”, είπε ο Νεσέτ Γκιουλέρ, που καθόταν γύρω από την φωτιά με τα τέσσερα παιδιά του. ”Είναι μια απόλυτη καταστροφή. Πεινάμε, διψάμε. Είναι άθλιο όλο αυιτό”.

Ο σεισμός, τον οποίο ακολούθησαν μια σειρά μετασεισμών, ήταν ο μεγαλύτερος που καταγράφηκε παγκοσμίως από τις Η.Π.Α. Γεωλογική Υπηρεσία μετά από σεισμό στον απομακρυσμένο Νότιο Ατλαντικό τον Αύγουστο του 2021. Ήταν ο πιο θανατηφόρος σεισμός στην Τουρκία από έναν σεισμό παρόμοιου μεγέθους το 1999 που σκότωσε περισσότερους από 17.000.

dia images via Getty Images
dia images via Getty Images

Προβλήματα αξιολόγησης της κατάστασης

Η προβληματική σύνδεση στο διαδίκτυο και οι κατεστραμμένοι δρόμοι σε πολλές από τις πληγείσες πόλεις στο νότο της Τουρκίας, όπου κατοικούν εκατομμύρια άνθρωποι, εμπόδισαν τις προσπάθειες αξιολόγησης και αντιμετώπισης των επιπτώσεων του φονικού σεισμού.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, προετοιμαζόμενος για σκληρές εκλογές τον Μάιο, χαρακτήρισε τον σεισμό ιστορική καταστροφή και είπε ότι οι αρχές κάνουν ό,τι μπορούν. ”Όλοι δίνουν την καρδιά και την ψυχή τους σε αυτήν την συλλογική προσπάθεια, αν και η χειμερινή περίοδος, το κρύο και ο σεισμός που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας κάνουν τα πράγματα πιο δύσκολα”. Όπως ανάφερε, 65 χώρες προσφέρθηκαν να συνδράμουν στις προσπάθειες έρευνας και διάσωσης.

Στην τουρκική πόλη Iσκεντερούμ οι διασώστες σκαρφάλωσαν σε έναν τεράστιο σωρό από συντρίμμια που κάποτε ήταν μέρος της μονάδας εντατικής θεραπείας ενός κρατικού νοσοκομείου σε αναζήτηση επιζώντων.

Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αντιμετωπίσουν το κύμα τραυματισμένων ασθενών. ”Έχουμε έναν ασθενή που μεταφέρθηκε στο χειρουργείο, αλλά δεν ξέρουμε τι συνέβη”, είπε η Τούλιν, μια γυναίκα στα 30 της, που στέκεται έξω από το νοσοκομείο, σκουπίζει τα δάκρυά της και προσεύχεται.

Umit Bektas via Reuters
Umit Bektas via Reuters

Δυσκολία πρόσβασης ανθρωπιστικής βοήθειας στην Συρία

Στη Συρία, οι επιπτώσεις του σεισμού επιδείνωσαν την ήδη κρίσιμη κατάσταση στην οποία ήταν οι πληγείσες περιοχές εξαιτίας του σχεδόν 12ετούς πλέον πολέμου.

Κορυφαίος αξιωματούχος του ΟΗΕ είπε ότι οι ελλείψεις καυσίμων και ο σκληρός χειμώνας δημιουργούν εμπόδια στην προσπάθεια ανταπόκρισης. ”Οι υποδομές είναι κατεστραμμένες, οι δρόμοι που χρησιμοποιούσαμε για αποστολή ανθρωπιστής βοήθειας έχουν υποστεί ζημιές, πρέπει να είμαστε δημιουργικοί στο πώς να φτάσουμε σε αυτους ανθρώπους… αλλά εργαζόμαστε σκληρά”, είπε μόνιμος συντονιστής Ελ Μοσταφά Βενλαμλίχ είπε στο Reuters σε συνέντευξή του μέσω βίντεο από τη Δαμασκό.

“Η Συρία παραμένει μια σκοτεινή ζώνη από νομική και διπλωματική άποψη”, παρατηρεί ο Μαρκ Σακάλ, υπεύθυνος του προγράμματος για τη Συρία στους Γιατρούς χωρίς Σύνορα (MSF), ζητώντας να σταλεί βοήθεια στη χώρα “το συντομότερο δυνατό”.

Φοβάται ότι οι τοπικές και οι διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις δεν θα μπορούν να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες μιας χώρας που σπαράσσεται εδώ και 12 χρόνια από εμφύλιο πόλεμο, με αντιμέτωπους αντάρτες, τζιχαντιστές, Κούρδους και τον κυβερνητικό στρατό του Μπασάρ αλ Άσαντ.

Η βοήθεια είναι ακόμη πιο κρίσιμη καθώς “η κατάσταση του πληθυσμού είναι ήδη δραματική”, σχολιάζει ο καθηγητής Ραφαέλ Πιτί, στέλεχος της γαλλικής μη κυβερνητικής οργάνωσης Mehad, ο οποίος ανησυχεί κυρίως για την επαρχία Ιντλίμπ.

Suhaib Salem via Reuters
a
a
Umit Bektas via Reuters

4.8 εκατ. άνθρωποι εγκλωβισμένοι

Ένα από τα βασικά προβλήματα είναι η πρόσβαση σε αυτό το τελευταίο προπύργιο των ανταρτών και των τζιχαντιστών, όπου ζουν 4,8 εκατ. άνθρωποι, σημειώνει.

Σημειώνεται πως σχεδόν όλη η ανθρωπιστική βοήθεια φτάνει στην Ιντλίμπ μέσω της Τουρκίας από το Μπαμπ αλ Χάουα, το μοναδικό σημείο διέλευσης ενώ η μεταφορά βοήθειας μέσω του συριακού εδάφους που ελέγχεται από τη Δαμασκό θα είναι δύσκολη από διπλωματική άποψη.

Κάτι τέτοιο προϋποθέτει εξάλλου ότι η συριακή κυβέρνηση θα φροντίσει να δοθεί σε όσους ζουν στην περιοχή αυτή την οποία ελέγχουν οι αντάρτες και ότι οι αντιμαχόμενες πλευρές θα συμφωνήσουν για τη διανομή της.

Παράλληλα οι ειδικοί αμφιβάλλουν αν θα μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν άλλα σημεία διέλευσης.

Η δε κυβέρνηση της Δαμασκού, εναντίον της οποίας έχουν επιβληθεί διεθνείς κυρώσεις από την έναρξη του πολέμου στη Συρία το 2011, πιέζει τη διεθνή κοινότητα να τη βοηθήσει, καθώς ο αριθμός των θυμάτων του σεισμού συνεχώς αυξάνεται.

Ο Σύρος πρεσβευτής στον ΟΗΕ διαβεβαίωσε είπε ότι η βοήθεια αυτή θα πάει “σε όλους τους Σύρους σε όλη την επικράτεια”. Ωστόσο έθεσε ως όρο αυτή η βοήθεια να περάσει από τις περιοχές της Συρίας που ελέγχονται από τη Δαμασκό.

Anadolu Agency via Getty Images
Sertac Kayar via Reuters
Anadolu Agency via Getty Images
Anadolu Agency via Getty Images
Cagla Gurdogan via Reuters
Anadolu Agency via Getty Images
Umit Bektas via Reuters
Umit Bektas via Reuters
Firas Makdesi via Reuters
Umit Bektas via Reuters
Anadolu Agency via Getty Images
Anadolu Agency via Getty Images
Firas Makdesi via Reuters

Δημοφιλή