Ήταν τυφλή τύχη ή μήπως κάποια μεγαλοφυής παγίδα που έστησε ο Έλληνας στον Βρετανό Πρωθυπουργό; Το παράδειγμα της Τζοκόντα αποδείχθηκε τόσο εύστοχο, που με μια νευρική και αλαζονική κίνηση, ο Ρίσι Σούνακ έβαλε τον εαυτό του στην γωνία, βαλλόμενος πανταχόθεν, και μετατρεπόμενος στον καλύτερο πρέσβυ της Ελλάδας μετά την μακαρίτισσα την Μελίνα για την επιστροφή των γλυπτών.
Από το 1986 που η Μελίνα Μερκούρη έθεσε το θέμα, κοντεύουν 40 χρόνια και λύση δεν έχει δοθεί. Αυτό δεν σημαίνει ούτε ότι το ζήτημα ξεχνιέται, ούτε ότι η προσπάθεια σταματά. Σαν τους αρχιτέκτονες των μεγάλων καθεδρικών ναών, που χτίζονταν για αιώνες, η Μελίνα Μερκούρη αναγνώριζε ότι πιθανώς δεν θα έβλεπε την πραγμάτωση των προσπαθειών της: «Ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ».
Δυστυχώς, για το ζήτημα των Σκοπίων που ξέσπασε λίγο αργότερα, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε μια πολύ πιο κοντόθωρη οπτική: «Μετά από ένα χρόνο, πολύ περισσότερο μετά από δέκα χρόνια, κανείς δεν θα θυμάται αυτή την κουβέντα. [...] Θα το έχουμε ξεχάσει». Πρόβλεψη τόσο αποτυχημένη που έγινε ανέκδοτο.
Οπτική που ο Κ. Μητσοτάκης κληροδότησε στην «πρώτη φορά Αριστερά», η οποία επαλήθευσε την ρήση του Τζιοβάνι Ανιέλι της FIAT ότι «μόνον οι Αριστερές κυβερνήσεις μπορούν να κάνουν Δεξιές πολιτικές». Η πώληση του ονόματος της Μακεδονίας, με δώρο μια γραβάτα, έβαλε ταφόπλακα στην πιθανότητα μιας καλύτερης μελλοντικής διευθέτησης για την οποία δεν είχαμε λόγο να βιαζόμαστε. Παράλληλα έδωσε το σήμα στους μεγάλους εχθρούς μας ότι δεν διστάζουμε να υποκλιθούμε σε μια χώρα που δεν διαθέτει ούτε στρατό.
Η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν μια εφάπαξ παραχώρηση που, απουσία άλλων δεσμεύσεων, μεταρρυθμίσεων και δικλείδων ασφαλείας, δεν άξιζε ούτε το χαρτί στο οποίο ήταν γραμμένη. Το κράτος των Σκοπίων την καταπατά πλέον συστηματικά, αφού το όνομα το έχει πάρει. Caveat emptor που έλεγαν οι Λατίνοι. Ή αλλιώς, ας προσέχαμε.
Αυτήν την στιγμή η Αλβανία, άλλη μια χώρα που δεν διαθέτει στρατό, υφαρπάσσει με μαφιόζικες μεθόδους τις περιουσίες των Ελλήνων της Χιμάρας και κρατεί για επτά σχεδόν μήνες (από τις 12/5/2023) τον εκλεγμένο Δήμαρχο Φρέντι Μπελέρη με στημένες κατηγορίες. Η απάντηση της Ελλάδας; Μετά από έξι μήνες κράτησης του κ. Μπελέρη, έστειλε τον πρέσβυ της και τον κ. Αβραμόπουλο στα αποκαλυπτήρια της προτομής του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στις 27/10/2023 στην Δερβίτσανη, στην οποία παρίστατο και ο Έντι Ράμα. Όταν αρχικώς είχα δει την είδηση νόμισα ότι ήταν παρωδία!
Συμπτωματικά, την επομένη του διπλωματικού επεισοδίου με τον Σούνακ, η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε Γραπτή Δήλωση στην ΕΕ με την οποία προειδοποιεί με βέτο την ένταξή της Αλβανίας στην ΕΕ, αν ο Φ. Μπελέρης δεν αναλάβει τα καθήκοντά του. Η διατύπωση είναι το ίδιο κοντόθωρη με την οπτική των Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και Αλέξη Τσίπρα ως προς την ονομασία των Σκοπίων. Ακόμη και αν ο Φρέντι Μπελέρης ελευθερωνόταν και αναλάμβανε τα καθήκοντά του αύριο, αφ’ ης στιγμής η Αλβανία πάρει ημερομηνία ένταξης χωρίς περαιτέρω μεταρρυθμίσεις και εγγυήσεις για τα δικαιώματα της ελληνικής εθνικής μειονότητας, το πουλάκι θα έχει πετάξει.
Καλά θα κάνει η ελληνική κυβέρνηση να διδαχθεί από την αποτυχία των Πρεσπών και να συνδέσει την ένταξη της Αλβανίας με την απαίτηση βαθιών και μόνιμων νομικών και συνταγματικών μεταρρυθμίσεων στην γείτονα .χώρα, συνδεδεμένων με ένα μακροχρόνιο έλεγχο του σεβασμού της ελληνικής μειονότητας. Το ευρωπαϊκό νομικό σύστημα παρέχει πλείστους μοχλούς πίεσης γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου.
Κι αν κρατήσει η διαδικασία παραπάνω, όπως η επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, δεν αξίζει τον κόπο;
Τουλάχιστον δεν θα είμαστε εμείς που θα βιαζόμαστε.